Connect with us

Странски банки

ЕБОР е најголем инвеститор во Северна Македонија! Како гледа на македонската економија?

Објавено

на

Македонската економија во 2022 година е поддржана од Европската банка за обнова и развој со 250 милиони евра, со што оваа институција практично е најголемиот поединечен инвеститор во земјава, а со тоа и најголем помагач на домашниот економски раст и развој. За пет години, од 2017 до 2022 година, ЕБОР има вложено во Северна Македонија 684 милиони евра за поддршка на 71 проект, а за 20 години, од 1993 година наваму дури 2,49 милијарди евра во 171 проект.

  • 2,49 милијарди евра инвестиции за 20 години
  • 684 милиони евра инвестирани од 2017 до 2022 година
  • 250 милиони евра инвестиции во 2022 година
  • поддршка за 300 мали и средни фирми, кои оствариле дополнителен приход од 160 милиони евра
  • 31 милион евра за над 3.700 проекти за енергетски ефикасни домови и бизниси

Директните инвестиции на ЕБОР во земјава се на завидно ниво дури и во споредба со вкупниот обем на директни инвестиции во Република Северна Македонија заклучно со 31.12.2021 година, кој изнесува 6,3 милијарди евра, од кои 4,6 милијарди евра се вложувања во сопственички капитал, а 1,7 милијарди евра се вложувања во должнички инструменти. Речиси половина од вложените инвестиции се наменети за поддршка на приватниот сектор.

Од сумарниот извештај на ЕБОР за активностите на банката во земјава може да се види дека инвестициите во 2022 година се најголемото годишно достигнување на Европската банка за обнова и развој во земјава, што има исклучителна важност ако се земе предвид фактот дека минатата година беше клучна за санирање на економските последици од Covid-кризата, при што економијата претрпе дополнителен удар и од војната во Украина и драстичниот раст на цените на храната и на енергенсите. Македонскиот БДП во 2022 година оствари пад од 3%, а инфлацијата порасна за рекордни 20%.

Фокусот на ЕБОР е насочен кон зголемување на конкурентноста на приватниот сектор и раст на малите и средните претпријатија, создавање одржлива инфраструктура и регионално поврзување и транзиција кон зелена економија. Како посебни области на кои се фокусираат проектите на банката се надминување на последиците од Covid-19 врз пазарот на труд и социјалната заштита, поддршка и започнување тендери за обновлива енергија, помош за енергетскиот регулатор за воспоставување тарифна методологија согласно енергетските перформанси на потрошувачите, поддршка за Македонската берза за подобрување на корпоративното управување и ЕСГ известувањето и развивање на законска рамка за енергетска ефикасност со цел поттикнување на инвестициите.

Кои слабости во македонската економија ги детектира ЕБОР?

Според ЕБОР, транзицискиот јаз во Северна Македонија е најакутен во однос на конкурентноста (нееднаква примена на регулативата, висока неформалност и слабо корпоративно управување), интеграцијата (бавна имплементација на проекти за транспортна и енергетска инфраструктура) и зелената транзиција (висока енергетска интензивност и ранливост на климатските промени). Изгледите за приближување кон ЕУ се сметаат за клучно сидро за структурните реформи. 

„Сакаме да ѝ помогнеме на земјата во транзицискиот пат кон демократска и пазарно одржлива економија. Финансираме проекти за засилување на приватниот сектор во економии кои транзитираат кон функционален пазарен систем. Нашите инвестициски одлуки се водени од шест „транзициски квалитети“ кои имаат за цел да ја направат економијата поконкурентна, добро управувана, зелена, инклузивна, отпорна и интегрирана“, истакнуваат од ЕБОР во сумарниот извештај.

Дури 87% од финансиската поддршка од ЕБОР е наменета за создавање одржлива инфраструктура, 9% се наменети за финансиските институции, а 4% за индустријата, трговијата и агробизнисот. Од 1993 до 2022 година, за подобрување на транспортната инфраструктура се вложени 980 милиони евра, а за општините и животната средина 140 милиони евра. Меѓу позначајните проекти се автопатско поврзување на Скопје и Приштина, енергетско поврзување на Албанија и Северна Македонија со 400 киловолтен далновод, изградба на источната секција од Коридорот 8, финансиска поддршка за изградба на првата голема соларна централа во земјава (10MW), поддршка за изработка на национална стратегија и акциски план за е-мобилност, набавка на 33 автобуси на природен гас за Скопје. Според оценките на ЕБОР, Северна Македонија заостанува во однос на земјите од ОЕЦД и од Југоисточна Европа според поврзаноста со патишта, а лошо стои и според квалитетот на снабдување со електрична енергија.

Бизнис климата не е во прилог на бизнисот

ЕБОР дијагностицира и значајни пречки во бизнис климата во земјава и покрај спроведените реформи и приливот на странски инвестиции. Северна Македонија во овој сегмент е особено лошо рангирана според нивото на вештините, при што заостанува и во однос на земјите од ЈИЕ. Како клучни проблеми се детектирани високото ниво на сива економија и товаротшпто го носи таа врз легалните бизниси, слабото спроведување на законите и слабиот капацитет на администрацијата, недостигот на пристап до финансии за многу компании, како и тешката бизнис клима за малите и средни претпријатија иако тие доминираат во домашната економија. 

За поддршка на финансискиот сектор ЕБОР има вложено 851 милион евра, а за индустријата, трговијата и агробизнисот 267 милиони евра. Како резултат на овие проекти за повеќе од 200 мали и средни претпријатија е обезбеден пристап до 47 милиони евра за подобрување на конкурентноста и доближување до ЕУ стандардите, над 200 жени бизнис-лидери се поддржани со 3,3 милиони евра, повеќе од половина од советуваните мали и средни претпријатија ја зголемиле продуктивноста и генерирале дополнителен извоз од 74 милиони евра. Обезбедени се и 35 милиони евра за поддршка на фирмите за време нa Covid-кризата, како и 10 милиони евра за рестартирање на бизнисите по кризата.  

ЕБОР е особено фокусирана на зелената транзиција на Северна Македонија. За поддршка на енергетскиот сектор во земјава досега има вложено 253 милиони евра, а за зелена економија дури 733 милиони евра. Банката забележува дека земјава е една од енергетски најинтензивните економии во регионот, дека енергетската ефикасност е на ниско ниво, дека загрижува квалитетот на воздухот… Заради тоа, ЕБОР обезбедува директна финансиска поддршка за нови проекти за обновлива енергија, техничка помош за спроведување тендери за проекти за обновлива енергија, помага за изработка на нов закон за енергетска ефикасност, кој треба да поттикне нови инвестиции во оваа област. Преку ГЕФФ програмата ЕБОР има обезбедено над 31 милион евра за повеќе од 3.700 проекти за намалување на потрошувачката на енергија кај домаќинствата и компаниите.

Целосниот извештај за Северна Македонија е достапен тука.

Странски банки

ПроКредит Групацијата постигна значителни резултати последните 9 месеци со принос на капиталот од 13,6%

Објавено

на

Групацијата ПроКредит, која главно е активна во Југоисточна и Источна Европа, објави висок финансиски резултат од 94,0 милиони евра за првите девет месеци од 2023 година. Приносот на капиталот значително се подобри на ниво од 13,6 %, со што се нагласуваат среднорочните проекции на групацијата. Добриот резултат главно беше поттикнат од континуираната позитивна динамика на нето-каматната маржа, како и од подобрениот коефициент трошоци-приходи од 58,7%. Стабилните показатели за кредитниот ризик доведоа до умерена цена на ризикот од 20 базични поени, каде спаѓаат и дополнителните резервации за загуби резервирани во третиот квартал на работењето на групацијата во Украина. Како резултат на силниот оперативно-финансиски развој во целата групација, Управниот одбор реши на 26 октомври 2023 година повторно да ги подигне проекциите за финансиската 2023 година. (more…)

Продолжи со читање

Странски банки

ЕБОР го назначи Фатих Туркменоглу за нов шеф на Банката во Северна Македонија

Објавено

на

Европската банка за обнова и развој (ЕБОР) го назначи Фатих Туркменоглу за нов шеф на Северна Македонија. Тој ќе ја преземе функцијата на 1 ноември и ќе ја води канцеларијата на Банката во Скопје. (more…)

Продолжи со читање

Странски банки

ПроКредит Холдинг АД: Успешно спроведена трансформација во акционерско друштво

Објавено

на

Матичната компанија на развојно ориентираната Групација ПроКредит успешно ја заврши трансформацијата на својата правна форма во акционерско друштво (AG). Трансформацијата беше завршена со внесување на ПроКредит Холдинг АД во трговскиот регистар на 27.9.2023 година. Претходно, на Годишното генерално собрание одржано на 5.6.2023 година беше донесена одлука за одобрување на промената на правна форма со многу големо мнозинство. Трансформацијата во акционерско друштво има за цел дополнително да го подобри прифаќањето на инвеститорите, особено меѓу учесниците на меѓународниот пазар, а, во исто време, да ја поедностави корпоративната структура. Деловниот фокус на ПроКредит Холдинг, особено со акцент на Југоисточна и Источна Европа и неговата посветеност да се постигне влијание, остануваат непроменети. (more…)

Продолжи со читање

Популарно