Денес, 15 март, го одбележуваме Светскиот ден на правата на потрошувачите – ден посветен на подигнување на глобалната свест за заштита на потрошувачите, нивните права и предизвиците со кои се соочуваат во современиот пазар. Во услови на растечка дигитализација, нови економски предизвици и брз развој на технологијата, потребата од ефикасна заштита и едукација на потрошувачите станува сè поизразена.

Организацијата на потрошувачи на Македонија има клучна улога во оваа област, активно работи на зајакнување на свесноста, давање совети, развивање алатки и соработка со домашни и меѓународни партнери за подобрување на пазарната рамнотежа и заштита на интересите на граѓаните.

На овие теми, во продолжение разговараме со г-ѓа Маријана Лончар-Велкова, претседателка на Организацијата на потрошувачи на Македонија (ОПМ).

Банкарство.мк: Како ја оценувате свесноста на македонските потрошувачи во однос на нивните права? Дали граѓаните доволно ги користат механизмите за заштита на правата што им се на располагање?

Маријана Лончар-Велкова: Ова прашање беше од голем интерес за нас, особено по донесувањето на новиот Закон за заштита на потрошувачите. Затоа изработивме и спроведовме прашалник кој се однесуваше на тоа колку потрошувачите ги познаваат своите права. Над 500 испитаници одговорија на Фејсбук, а од одговорите согледавме дека граѓаните се свесни за своите права и во добар дел ги познаваат. Меѓутоа, останува фактот дека само 34% од испитаниците го знаат точниот законски рок од 14 дена во кој имаат право да се повлечат од договорот склучен на далечина (договор со кој се обврзале за купување на одреден производ или користење услуга преку интернет или друго средство за комуникација).

Од друга страна, 76% од испитаниците се запознаени со правото дека на трговецот му е забрането да наплатува известување или опомена во случај на доцнење со наплата на доспеани парични обврски од страна на потрошувачите.

Ги посочив овие одговори затоа што проблемите во овие области се актуелни. Во првиот случај, тоа е онлајн купувањето, каде што најмногу измами се случуваат преку социјалните мрежи, како што е Фејсбук. Потрошувачите треба да знаат дека доколку рокот за повлекување од договорот од 14 дена не е наведен во понудата за производите што се продаваат на Фејсбук, тоа е доволен индикатор дека не станува збор за регистриран трговец. Како резултат на тоа, најчесто нема да можат да си ги остварат своите права, што во праксата е чест случај.

Во вториот случај, најголем дел од потрошувачите сметаат дека оваа одредба се однесува само на давателите на јавни услуги, односно дека тие не смеат да наплатуваат опомени за задоцнето плаќање. Меѓутоа, малкумина знаат дека оваа одредба важи за сите трговци, вклучително и за сите даватели на финансиски услуги, согласно Законот за заштита на потрошувачите.

Механизмите за заштита се користат во целиот систем за заштита на потрошувачите, но сепак има проблеми со времетраењето на решавањето на спорот. Ова е особено евидентно во времето што му е потребно на инспекциското тело да одговори на поднесена претставка од потрошувач – рокот изнесува 30 дена, што според мене е предолг период за постапување по предметот. Сепак, евидентно е дека во сè поголем број случаи, кога Организацијата на потрошувачи на Македонија (ОПМ) реагира до трговците, тие побрзо го решаваат проблемот со потрошувачот. Ова укажува на зголемена свест кај трговците и примена на добри практики. Особено подобрување се забележува по воведувањето на т.н. потрошувачки приговор во Законот за заштита на потрошувачите, со кој трговецот е должен во рок од 15 дена да одговори на приговорот на потрошувачот.

Сепак, напоменувам дека овој закон е доста комплексен и до одреден степен е усогласен со Директивите за заштита на потрошувачите кои се на сила во ЕУ. Во секој случај, треба да се има предвид дека потрошувачкото право е динамично, а примената на директивите постојано се преиспитува од страна на Европската комисија. Често доаѓа до нивни измени или носење нови директиви во оваа област, па затоа се очекува и нашето законодавство да ги следи овие промени во рамките на евроинтегративните процеси.

Банкарство.мк: Сведоци сме на глобален тренд на раст на цените, што значително влијае на стандардот на граѓаните. Дали Организацијата за потрошувачи на Македонија забележува зголемен број на поплаки во врска со некоректно зголемување на цените, измами или неетички пазарни практики?

Маријана Лончар-Велкова: Покачувањето на цените на храната, средствата за хигиена и другите производи предизвика многу реакции во јавноста. Нашата организација јавно реагираше и побара да се преземат построги мерки, иако тие можеби не се целосно прифатливи во пазарната економија, како што се ограничување на маржите на основните прехранбени производи или плафонирање на цените. Целта беше да се заштити стандардот на граѓаните и да се стабилизираат цените. Сепак, по истекот на овие мерки, цените повторно почнаа нагло да растат.

Дополнително, се соочивме со одложената примена и неприменување на Законот за нефер трговски практики. Истовремено, Комисијата за заштита на конкуренцијата поведе постапки против одредени трговци за прекршување на овој закон. Во други случаи, се појави основано сомнение за картелско договарање меѓу одредени трговци, по што беа поведени соодветни постапки од страна на Комисијата.

Посочивме и дека покачувањето на цените на полисите за осигурување од автоодговорност за 15% од страна на сите осигурителни компании во април/мај е доволна основа Комисијата за заштита на конкуренцијата да го преиспита ваквото однесување и да поведе постапка. Всушност, сведоци сме дека една од постапките за картелско здружување се однесува токму на осигурителните компании.

ОПМ, врз основа на барање од оштетени потрошувачи, како овластено тело за заштита на колективните интереси на потрошувачите, поведе постапки за обештетување на граѓаните против дел од осигурителните компании пред судовите.

Банкарство.мк: Онлајн купувањето сè повеќе доминира, но во исто време се зголемуваат и поплаките за неиспорачани или неквалитетни производи, скриени трошоци и проблеми со поврат на средства нешто што повеќе се јавува поради продавниците на социјалните медиуми кои не се легални, но ја погодуваат е-трговијата. Кои се најчестите поплаки што ги добивате во врска со е-трговијата и трговијата преку социјални медиуми (Фејсбук0Инстаграм шоп) и како потрошувачите можат најдобро да се заштитат?

Маријана Лончар-Велкова: Значителен број поплаки добиени во нашето советувалиште во 2024 година се однесуваат на онлајн, односно интернет купувањето преку социјалните мрежи. Најголем проблем за потрошувачите претставува нелегалната продажба на Фејсбук и другите социјални медиуми, каде што најчесто се измамени и оштетени. Тие добиваат производи со поинакви карактеристики од нарачаните, производи со недостатоци или целосно неупотребливи артикли.

Потрошувачите што поднесуваат поплаки во овој сегмент најчесто се жалат на нелегалната онлајн продажба преку социјалните мрежи, каде што биле измамени преку заведувачко рекламирање од лажни продавачи. Овие продавачи креираат профили на социјалните мрежи, но не се регистрирани како правни лица. Во такви случаи настануваат проблеми кога потрошувачите купуваат производи преку вакви профили, особено кога продавачите им испраќаат неквалитетни, оштетени или сосема различни производи од нарачаните, без да издадат фискална сметка или фактура. Поради ова, потрошувачите немаат можност да ги вратат или заменат производите.

Кога станува збор за онлајн купувањето, потрошувачите најчесто набавуваат облека и обувки, потоа накит, мебел, мали куќни апарати и производи со помала вредност.

Банкарство.мк: Во Македонија сè уште постои предизвик со транспарентноста на давателите на финансиски услуги. Дали сметате дека банките, осигурителните компании и другите финансиски институции ги информираат граѓаните доволно јасно за условите на нивните услуги, особено кај кредитите и осигурувањето?

Маријана Лончар-Велкова: Според поплаките добиени во советувалиштето на ОПМ, во однос на финансиските услуги, најголем дел од жалбите во изминатата година се однесуваа на осигурителните компании, особено во врска со прекумерно наплатени износи за полиси за автоодговорност. Останатите поплаки се во доменот на кредитните производи што ги нудат банките, вклучувајќи високи променливи каматни стапки, проблеми со картички и трансакции, како и финансиските друштва, каде што имаше поплаки за наплата на опомени за задоцнето плаќање и високи трошоци, кои често пати го надминуваат долгот два до три пати.

Во рамки на проектот „Јакнење на правата на потрошувачите во финансиските услуги“, финансиран од Европската организација на потрошувачи (BEUC), ОПМ во текот на 2024 година ја изработи платформата „Пријави проблем за финансиски услуги“. Преку оваа платформа, сите оштетени потрошувачи можат да пријават проблем со одреден давател на финансиски услуги, а ние ќе се обидеме да го решиме по институционален пат – спогодбено преку надлежните институции или, доколку е потребно, со поведување судска постапка пред надлежен суд.

Банкарство.мк: Паралелно со дигитализацијата, сè почести се и онлајн измамите поврзани со финансиските услуги. Дали Организацијата за потрошувачи добива поплаки од граѓаните за такви случаи? Што би препорачале како најдобар начин за заштита од финансиски измами?

Маријана Лончар-Велкова: Овие измами се многу чести, но бидејќи е потребна брза интервенција, ОПМ ги упатува граѓаните да побараат помош од надлежните институции, како и веднаш да го пријават случајот во својата банка.

Од друга страна, ги советуваме потрошувачите да бидат внимателни при споделување лични или финансиски податоци, лозинки или броеви на кредитни картички преку СМС-пораки, е-пошта и слични канали. Исто така, препорачуваме редовно проверување на состојбата на сметките, следење на трансакциите и анализирање на извештаите. Доколку забележат трансакции што не ги направиле, недостаток на средства или други нерегуларности, веднаш треба да го пријават тоа во банката.

Особено е важно да користат силни лозинки и да бидат внимателни при онлајн купување, односно да купуваат само од доверливи веб-страници. Во нашите совети нагласуваме дека е многу ризично да се користат јавни Wi-Fi мрежи за финансиски трансакции.

Банкарство.мк: Европската Унија воведува сè построги регулативи за заштита на потрошувачите, особено во однос на зелената економија и правото на поправка на производите. Дали сметате дека Македонија треба да направи законски измени за подобра заштита на потрошувачите во овие области?

Маријана Лончар-Велкова: Секако, законската регулатива треба да се унапреди за подобра заштита на потрошувачите, кои всушност ја предводат зелената транзиција. Остварувањето на правото на поправка на производите ќе придонесе за поголема одговорност кон животната средина од страна на потрошувачите.

Оваа директива треба да биде транспонирана во националното законодавство на земјите-членки и да започне со примена од 31 јули 2026 година. Целта е да се промовира поодржлива потрошувачка преку овозможување поправка и повторна употреба на стоките дури и по истекот на гаранцијата за производот.

Воедно, оваа директива го остварува приоритетот на Европската комисија за зелена транзиција, особено преку Европскиот зелен договор. Таа треба да се согледа во координација со Директивата за екодизајн, која треба да биде заменета со Регулативата за екодизајн за одржливи производи. Преку оваа регулатива, мерките за екодизајн ќе промовираат поправка на производите со поставување барања за нивниот дизајн и достапноста на резервните делови.

Оваа директива, исто така, ја надополнува Директивата за зајакнување на потрошувачите во зелената транзиција, чија цел е да им обезбеди на потрошувачите подобри информации за издржливоста и поправливоста на стоките на продажното место.

Правото на поправка им овозможува на потрошувачите да ги поправат производите кога ќе се расипат, наместо да ги фрлаат и купуваат нови. Со тоа, ќе се намали отпадот и загадувањето од старите производи, што директно ја поддржува зелената економија. Истовремено, ова право ќе го стимулира развојот на услужниот сектор кој нуди поправки, што може да придонесе и за економски раст.

Поради позитивните аспекти на оваа правна регулатива, неопходно е нејзино воведување во нашето законодавство. Со тоа ќе се дефинираат нови правила за поправка на производите, а компаниите ќе бидат поттикнати да произведуваат поиздржливи производи.

Банкарство.мк: Како гледате на иднината на потрошувачките права во Македонија? Дали има простор за подобрување на механизмите за заштита и кои се клучните чекори што треба да се преземат за да се унапреди оваа област?

Маријана Лончар-Велкова: Правата на потрошувачите во Република Северна Македонија не треба да заостануваат зад оние на потрошувачите во Европската Унија. Македонските потрошувачи треба да уживаат исти права како и европските, а за тоа е потребно континуирано усогласување на националната правна регулатива со европската.

Иако во државата е воспоставен систем за заштита на потрошувачите, тоа не е доволно. Потребно е јакнење на институциите и нивните капацитети, а доколку е неопходно, треба да се размисли и за создавање нови институции или интегрирање на постоечките, со цел подобрување на заштитата на потрошувачите и зајакнување на довербата во системот.

Истовремено, неопходно е да се јакнат капацитетите на здруженијата за заштита на потрошувачите, кои треба да располагаат со постојани материјални средства за спроведување на нивните основни активности. Ова вклучува советување и застапување на потрошувачите, одржување на платформите за пријавување проблеми, едукација на граѓаните и унапредување на заштитата на животната средина и природата.

Прашалникот го состави и интервјуто го уреди Филип Чижбановски.

Преземањето на авторски содржини (текстови и фотографии) од оваа страница е строго забрането без претходно писмено одобрение и е предмет на условите наведени на следниот линк.

Тековната 2025 година се очекува да биде година на оптимизам и економски развој! Година на зголемување на економските активности, на стабилизација, година на иновации, развој на нови стартапи, на висок степен на дигитализација. 

За сите овие работи да може да се имплементираат важно е да имаме и стабилни и просперитетни банки. Банки кои се технолошки напредни, кои ги следат трендовите, кои имаат визија и капацитет да бидат силна поддршка. 

Една од нив секако е УНИБанка АД Скопје. Банка која сериозно се наметнува во домашниот банкарски еко-систем, во која граѓаните и компаниите имаат сè поголема доверба. Како динамична, амбициозна, флексибилна институција и секогаш во линија на задоволување на очекувањата на своите клиенти, УНИБанка е предводник во многу сегменти. 

За очекувањата во 2025 година, за трендовите во економијата и финансискиот систем, разговараме со Милка Тодорова, Извршен директор и Претседател на Управен одбор на УНИБанка.

Банкарство: Кои се вашите очекувања за 2025 година? 

Милка Тодорова: Мислам дека е добро да имаме малку повисоко ниво на оптимизам, бидејќи тоа ги подигува очекувањата, но и не прави малку посмели и похрабри во носењето добри одлуки. Воедно и посакувам 2025 да биде просперитетна година, со највисок економски раст во изминатите 5-10 години, со ниска инфлација, период на појава на нови мали и средни бизниси, стартапи и тие да бидат покренувачи на позитивни и силни економски промени. 

Очекувам довербата кон банките да расте, тие да бидат прв избор на граѓаните за задолжување, а за компаниите силен поддржувач во нивниот раст и развој.

Што се однесува до УНИБанка АД Скопје очекувам во 2025 да се зголеми бројот на дигитални корисници и нашите клиенти во пракса да почувствуваат зголемување на ефикасноста и намалување на трошоците во нивното работење. Секако ќе воведуваме нови иновативни мобилни банкарски решенија со кои уште повеќе ќе овозможиме персонализирано корисничко искуство и поголемо задоволство при реализацијата на банкарските операции. 

Очекувам да продолжиме со остварување позитивни финансиски резултати, и да го оправдаме епитетот на Банка од доверба.

Банкарство: ЕСГ сегментот е стратешки фокус на УНИБанка, што планирате на ова поле?

Милка Тодорова: Поттикнувањето на позитивни промени во локалната заедница, грижата за животната средина, поддршката на спортот и културата, поттикнувањето солидарност, инклузија и во 2025 година ќе бидат високо на листата на нашите приоритети. Ќе ја продолжиме поддршката на повеќе спортски федерации, културни манифестации и социјално загрозени категории кои имаат потреба од поддршка.

Оваа година очекуваме да ги почувствуваме придобивките од двете инсталирани фотоволтаични централи минатата година на нашата управна зграда, како и на зградата на архивата на Банката, со која инвестиција придонесуваме кон намалување на емисијата на штетни гасови CO2 за околу 48.000 кг на годишно ниво и заштеди на електрична енергија во следните 20 години. Размислуваме за слична инвестиција и во 2025 година.

Зелените кредити ќе имаат посебно место во нашата кредитна политика. Ќе поттикнеме развој на бизниси од зелените индустрии кои имаат за цел да користат што е можно помалку вода, енергија и суровини додека истовремено одржуваат ниски емисии на јаглерод. Практичната примена на ЕСГ стандардите е приоритет на Банката во периодот кој следи. Животната средина е неповратен ресурс и сите ние треба многу активно да се грижиме за нејзино сочувување.

Банкарство: Какви се очекувањата за движењето на каматните стапки?

Милка Тодорова: Очекувам стабилизација на каматните стапки и постепено нивно намалување во функција на економскиот раст. И тоа го базирам на очекуваните позитивни трендови во домашната економија и стабилните макроекономски проекции од страна на Народната банка.

Нашиот економетриски тим ревносно го следи движењето на сите фактори кои влијаат врз каматите и правовремено носиме каматни одлуки, во функција на обезбедување конкурентни каматни стапки за нашите клиенти.

Разрешувањето на некои надворешни воено-политички нестабилности, стабилизација на дистрибутивните канали за главните енергетски ресурси и храната и контролираната ниска инфлација на ниво на цела Европа, дополнително може да придонесе кон позитивни каматни тенденции.

Како Банка очекувам и во 2025 година да бидеме фактор на стабилност, да поттикнуваме екомски раст и нови вработувања.

Во овој контекст би го истакнала златниот бизнис депозит кој покрај тоа што обезбедува висока фиксна камата, носи и подарок инвестициско злато. Преку него компаниите кои имаат слободни парични средства над 5 милиони денари, па дури и повеќе, можат да ги орочат во УНИБанка и да добијат Златен бизнис депозит со годишна фиксна камата од 3,00%. Средствата им се на располагање во случај на итност, па дури и да ги извадат од сметка за изминатиот период помал од 5 месеци и да добијат камата по видување од 1,25% за салдо над 3 милиони денари.

Вакви слични иновативни и конкурентни депозитни производи ќе имаме и во оваа година.

Банкарство: УНИБанка е единствена Банка во земјава која прави сертифициран увоз и тргување со благородни метали и овозможува диверзификација на инвестициите. Кој е вашиот совет за инвеститорите?

Милка Тодорова: Основен совет за секој инвеститор е создавање диверзификационо портфолио и распределба на ризикот. Потоа вложување во инвестициони опции кои обезбедуваат раст на вредноста на средствата, зачувување на богатството и заштита од инфлација

УНИБанка е единствена банка на македонскиот пазар која изминативе години прави увоз и тргување со инвестицискo злато, што вклучува тргување со златни плочки и монети со највисока чистота, и која како резултат на тоа го има епитетот “The bank of gold”. Од минатиот месец започнавме со продажба и на сребрени плочки и монети, ковани од глобално признати рафинерии кои ги исполнуваат меѓународните стандарди за чистота, квалитет и автентичност.

Инвеститорите со ова добиваат нова поволна инвестициска опција, која ги овозможува сите инвестициски бенефити.

Вредноста на вложувањето во златни и сребрени монети е уште поголема бидејќи тие може многу брзо да се продадат (секогаш има голема побарувачка), може да се употребат како залог за кредит или едноставно да се зачуваат како вредно наследство за поколенијата. Купувањето на инвестициско злато е трансакциски чин ослободен од ДДВ, што секако е поттик плус! 

Идеалното инвестициско портфолио би било отприлика вака: депозит  на умна депозитна сметка, вложување во акции на УНИБанка и секако влог во сертифицирани златни и сребрени монети и плочки.

УНИБанка останува да биде доверлив партнер на сите категории на граѓани, на компании од различни сектори, како и на искусните инвеститори кои знаат да препознаат вистински инвестициски опции.

Како лидер со долгогодишно искуство во банкарскиот сектор, д-р Стевкова Штериева споделува преглед на најзначајните настани од изминатата година, постигнатите успеси и клучните поуки за 2024 година. Дополнително, го истакнува нејзиното гледиште за новите трендови и предизвици што ќе го обликуваат банкарскиот сектор во Македонија во 2025 година.

Преку ова интервју, ќе добиете увид во стратегиите, иницијативите и иновациите кои ја позиционираат Комерцијална банка како предводник во индустријата и ќе дознаете повеќе за насоките на кои ќе се гради иднината на банкарството во земјата.

Банкарство: Кратка ретроспектива на изминатата 2024 година: Кои настани ја
одбележаа годината, колку истата беше успешна за Вас, и кои поуки
ги извлековте?

д-р Маја Стевкова Штериева: Годината што изминува беше исполнета со бројни предизвици, но истовремено и со значајни успеси за Комерцијална банка. Особено сме горди на постигнатите резултати, на успешното прилагодување на работењето кон брзите промени во економската и во технолошката средина и на задоволството што го постигнавме кај клиентите, акционерите и вработените. Сето тоа резултираше и со добивање на престижната награда Банка на годината во Македонија од угледните публикации The Banker и Global Finance.

Меѓу настаните кои би ги издвоила се воведувањето нови дигитални услуги, како што се онлајн потрошувачкиот кредит и бројните дигитални зони 24/7 отворени на повеќе локации на Банката, затоа што тие значат полесни, побрзи и подостапни финансиски трансакции за нашите клиенти.

Комерцијална банка беше насочена и кон активна кредитна поддршка на компаниите, а особено на развојот и одржувањето тековната ликвидност на малите и средните претпријатија во услови на глобални инфлаторни притисоци. Банката значително го зголеми и кредитирањето на населението преку понуда на нови и конкурентни кредитни производи и услуги прилагодени на барањата на клиентите, кои имаат поволни и конкурентни каматни стапки, зголемен износ, подолг рок на отплата, промотивни периоди, олеснети услови и други поволности кои ги прават атрактивни за граѓаните.

Во 2024 година, Комерцијална банка имаше многу значаен придонес и како докажана општествено одговорна компанија. Банката донираше средства за изградба на нова градинка во Кисела Вода, нов ургентен клинички центар во Скопје, нов ски центар во детското одморалиште Михајлово, потоа за набавка на противпожарна опрема за територијалните противпожарни екипи, а поддржа и уште многу други значајни проекти за општеството и за граѓаните.

Сето ова не прави многу горди и ни дава силен елан да продолжиме со уште поголем потенцијал во новата година, во која славиме и 70 години јубилеј.

Од сето ова извлековме и многу важни поуки, а тоа е дека флексибилноста, иновациите, грижата за клиентите и постојаното унапредување на производите и услуги се рецептот што ни овозможува да ги надминеме очекувањата на клиентите и да изградиме долгорочна доверба.

Банкарство: Кои се вашите очекувања околу потенцијални нови трендови во банкарскиот сектор во Македонија во 2025 година?

д-р Маја Стевкова Штериева: Банкарскиот сектор во Македонија и оваа година ќе се движи во насока на значителна трансформација, следејќи ги глобалните трендови и одговарајќи на локалните потреби. Неколку клучни трендови кои ќе ја обележат годината се дигитализација и автоматизацијата на услугите, фокусот на сајбер безбедноста и на финансиско-дигиталната писменост на клиентите, на одржливото банкарство, зелената транзиција и на понудата на персонализирани услуги за клиентите бидејќи нивните потреби се сѐ поспецифични и пософистицирани.

Покрај напредни дигитални производи и услуги, се очекува банките засилено да ја применуваат вештачката интелигенција, што ќе овозможи уште поефикасни и иновативни финансиски решенија. Зголемената употреба на дигитални услуги наметнува и максимална безбедност, доверливост и заштитата на податоците, поради што банките постојано инвестираат во напредни безбедносни системи и обука на вработените.

Трендот на зелено и одржливо банкарство продолжува, со зголемена поддршка за еколошки проекти и зелени кредити, но и со интегрирање на одржливоста во деловните стратегии.

Банките што ќе успеваат да се држат до овие трендови и ќе постигнат највисоки стандарди во испораката на иновативни производи и услуги ќе ја добијат довербата на клиентите.

Горда сум што Комерцијална банка, како лидер во доменот на врвните банкарски услуги, во изминатите години инвестираше во модерни технологии и развој на дигитални платформи со што бројни услуги станаа онлајн достапни, лесни за користење и безбедни за сите наши клиенти.

Банкарство: Какви се вашите очекувања за движењето на каматните стапки на кредитните/депозитните производи во 2025 година?

д-р Маја Стевкова Штериева: Движењето на каматните стапки во голема мера е определено од глобалните економски состојби, како и од геополитичките случувања, што всушност се потврди во изминатите неколку години. Речиси во сите анализи зборувавме за стапките на економски раст, инфлацијата, војната во Украина и на Блискиот Исток. Токму поради тоа би рекла дека, според моменталните состојби, може да се очекува постепено намалување на каматните стапки, и на европските и на домашните финансиски пазари.

Глобално гледано, јасно е дека двоцифрената инфлација е минато, но сѐ уште се забележуваат раст на цените на услугите и неизвесности поврзани со цената на храната. Според некои аналитичари, временските промени и неочекувани настани можат да имаат негативно влијание, како што е на пример порастот на цената на шеќерот како резултат на сушата во Бразил, што може да биде случај и со голем број други прехранбени продукти.

Не смее да се заборави и фактот дека промената во политичкиот врв на Соединетите Американски Држави може да има значајно влијание врз геополитичките и економските односи во светот, а со тоа и врз појава на нови непредвидени предизвици.

Банкарство: Споделете со читателите еден новитет што ќе го имплементирате во 2025 година и што очекувате од истиот?

д-р Маја Стевкова Штериева: Оваа година со големо задоволство ќе ги воведеме целосно редизајнираните Интернет банка, мБанка и мБанкаКо, кои ќе понудат комплетно ново корисничко уживање во привилегиите и можностите на современите паметни финансиски апликации.

Новите платформи за електронско и мобилно банкарство ќе овозможат брз, едноставен и интуитивен пристап до банкарските услуги и ќе понудат бројни интегрирани функционалности, како што се персонализирано корисничко искуство преку паметни решенија за ефикасно управување со личните финансии, брзи и лесни трансакции во неколку чекори. Сето тоа ќе биде спакувано во интуитивен и модерен дизајн за лесно користење.

Очекуваме овие новитети да донесат значителни придобивки како за нашите клиенти, така и за Банката. Клиентите ќе добијат подобрено искуство, поголема ефикасност и зголемена флексибилност во користењето на услугите, без оглед на времето и локацијата.

А Банката ќе добие поголема лојалност на клиентите, проширување на базата на корисници и унапредување на нашата конкурентност на пазарот. Нашата крајна цел е да изградиме уште посилна врска со клиентите и да поттикнеме заеднички долгорочен развој.