Интервјуа
Интервју | АНТОНИО АРГИР: Групацијата НЛБ прерасна во регионален пионер во областа на напредните дигитални плаќања

Во денешниот дигитален пејзаж кој брзо се развива, точката во која се вкрстуваат финансиите и технологијата го обликува начинот на кој спроведуваме трансакции. Еден од пионерите во оваа област е г-дин Антонио Аргир, искусен експерт со длабоко разбирање на дигиталните платежни системи.
Со фокус на теми како што се Apple Pay, Google Pay, NLB Smart POS и поширокиот спектар на дигитализација, Аргир носи богатство на знаење и детален увид во овие дејности.
Во ова ексклузивно интервју, навлеговме во нијансите на овие трансформативни технологии, истражувајќи го нивното влијание врз потрошувачите, бизнисите и иднината на финансиските екосистеми.
Во продолжение разговараме со г-дин Антонио Аргир, член на УО на НЛБ Групација, одговорен за управување со групацијата, плаќања и иновации.
Банкарство: Неодамна НЛБ го имплементираше Apple Pay во Словенија. Кажете ни малку повеќе за опциите што Apple Pay им ги нуди на клиентите?
Антонио Аргир: Така е, ние сме исклучително горди што на крајот на февруари во Словенија ја овозможивме услугата Apple Pay за корисниците на НЛБ. Реакциите кои ги добиваме од клиентите се многу позитивни, бидејќи клиентите навистина со нетрпение ја очекуваа оваа услуга. Со овозможувањето на Apple Pay, НЛБ дополнително ја зајакна својата позиција како дигитално напредна банка. Сепак, ова не е единствената иновација што ја воведовме во НЛБ Групацијата во последната година.
Дефинитивно би го споменал и воведувањето на услугата Google Pay, воведувањето на новата повеќеканална дигитална банка Клик која овозможува исто корисничко искуство на сите уреди, односно и на паметните телефони и на компјутерите, и последно, но не и најмалку важно, лансирањето на NLB Smart POS решението кое овозможува паметно користење на телефоните и како ПОС терминал. Со сите решенија што ги нудиме, клиентите секогаш ги имаме во нашиот фокус. На нашите клиенти сакаме да им го понудиме најдоброто корисничко искуство кое можат да го добијат на пазарот.
Оценувам дека НЛБ Групацијата во последниот период навистина презеде решителни чекори на патот кон обезбедување на најдобро корисничко искуство за своите клиенти на сите пазари каде што работи, вклучително и во Македонија. Амбицијата на НЛБ е секако многу поголема и поширока. Сакаме што поскоро да ја овозможиме услугата Apple Pay и на другите пазари, секако и во Македонија. Желбата е слична како во случајот со услугата Google Pay, кога практично НЛБ Групацијата прва ја донесе глобално популарната услуга на пазарите во Северна Македонија, Црна Гора и Босна и Херцеговина.
Со Google Pay докажавме колку е значајна улогата на НЛБ Групацијата и каква системска позиција имаме во однос на глобалните технолошки компании, како и на локалните пазари каде што работиме. Така, слично на Google Pay, сакаме да ја направиме услугата Apple Pay достапна за сите наши клиенти во регионот кој го нарекуваме наш дом. НЛБ Групацијата сака на клиентите да им ги понуди најнапредни решенија за дигитално банкарство, а во исто време да обезбеди најдобро корисничко искуство, кое е безбедно и доверливо.
Apple Pay е чекор на овој пат, бидејќи со услугата Apple Pay можете брзо, лесно и безбедно да плаќате со НЛБ картичките директно со вашиот iPhone или други уреди на Apple. Можете да плаќате и на ПОС терминали и онлајн. Користењето на Apple Pay е многу лесно, бидејќи клиентите едноставно го доближуваат својот iPhone или Apple Watch поблиску до терминалот за плаќање. Кога плаќате онлајн и преку апликации, информациите како што се вашето име и презиме и адреса се пополнуваат автоматски. Apple Pay користи безбедносни карактеристики вградени во вашиот Apple уред, вклучувајќи Face ID и Touch ID, кои се дизајнирани така што само вие можете да одобрувате плаќања.
Банкарство: Дали е достапна дигитализацијата на платежните картички за сите брендови (Mastercard/Visa) и дали крајниот корисник има некакви почетни трошоци, т.е. цена по трансакција?
Антонио Аргир: Во Словенија, НЛБ Групацијата обезбедува Apple Pay услуги и за Visa и за Mastercard картички. Истата амбиција ја имаме и за останатите пазари каде што работи НЛБ Групацијата. Apple Pay е достапен бесплатно за нашите клиенти, нема дополнителни трошоци за клиентите кои користат ја користат оваа услуга.
Банкарство: Кога реално може да очекуваме Apple Pay во Македонија? Дали Apple Pay моментално се имплементира во НЛБ Банка Скопје?
Антонио Аргир: Имплементацијата на услугата Apple Pay се одвива истовремено за останатите членки на НЛБ Групацијата. Се надеваме дека и другите банки од нашата Групација, за кои Банкарт обезбедува услуги за обработка на картички и банкомати, ќе можат да воведат Apple Pay за релативно краток временски период. Услов за имплементација на услугата е секако присуството на Apple Pay на секој пазар, што е исклучиво одговорност на Apple. Apple Pay сè уште не е достапен на пазарите во Северна Македонија, Босна и Херцеговина и Косово, па НЛБ Групацијата води интензивни разговори со Apple со цел што поскоро да ги отвори овие пазари за нивните производи. Врз основа на успешната имплементација во Словенија, сметам дека сме на добар пат да го донесеме Apple Pay и во Македонија.
Банкарство: Дали мислите дека имаме потенцијал да го користиме овој паричник во Македонија? Колку корисници со iPhone реално може да се очекува да ги дигитализираат своите картички преку Apple Pay, имајќи предвид дека во Македонија во септември 2023 година се дигитализирани само 29.000 дебитни и 14.000 кредитни картички?
Антонио Аргир: Групацијата НЛБ е регионален пионер во областа на напредните дигитални плаќања. Уверен сум дека има голем потенцијал за раст на мобилните плаќања како на македонскиот, така и на другите регионални пазари. Овој вид на плаќање носи многу предности за клиентите, но и за продавачите и последно, но не и најмалку важно за државата, бидејќи го намалува уделот на сивата економија.
Токму поради ова, сметам дека земјите исто така треба да преземат поактивен пристап кон промовирање на дигиталните и безготовински плаќања, бидејќи уделот на овие плаќања во регионот е далеку под европскиот просек. По воведувањето на услугата Google Pay, а сега и услугата Apple Pay и со тоа подобреното корисничко искуство, бројот на дигитализирани картички меѓу корисниците на НЛБ во Словенија расте исклучително брзо. Од воведувањето на Google Pay минатиот јуни, бројот на дигитализирани картички меѓу корисниците на НЛБ во Словенија се зголеми за повеќе од четири пати до крајот на 2023 година, а тој број сè уште расте.
Податоците за Apple Pay се уште поимпресивни, бидејќи корисниците на НЛБ дигитализираа повеќе од 30.000 картички само во првата недела. Подобреното корисничко искуство и популарноста на Google Pay меѓу корисниците на НЛБ во Словенија се докажува со фактот дека уделот на бесконтактните плаќања со мобилни и паметни часовници е двојно поголем од минатогодишниот просек. Сè уште немаме податоци по воведувањето на Apple Pay, но врз основа на бројот на дигитализирани картички, претпоставуваме дека процентот на плаќање преку мобилен и паметен часовник значително ќе се зголеми. Истовремено, неопходно е да се истакне и фактот дека во овој период обемот (износот) на трансакциите на клиентите на НЛБ направени со паметен телефон или паметен часовник исто така е повеќе од двојно зголемен. Сигурни сме дека ќе бидеме сведоци и на сличен тренд на брз раст на дигитализираните картички и трансакциите направени со овие картички и во Македонија.
Банкарство: Имајќи предвид дека ова интервју го спроведовме партнерски со АЕТМ Скопје, следното прашање е поврзано со нивното делување. Асоцијацијата за е-трговија преку своето делување се стреми да ги едуцира клиентите за бенефитите кои ги нуди е-плаќањето и дигитализацијата. Како ја оценувате работата на АЕТМ кога е во прашање овој сегмент на плаќања?
Антонио Аргир: Да потсетам дека НЛБ Банка Скопје е прва банка која на македонскиот пазар овозможи процесирање на плаќањата преку електронска трговија, практично уште во 2008 година, а денес банката има преку 50% пазарно учество во остварен волумен кога станува збор за онлајн плаќањата. На клиентите Банката им нуди стабилен, 24/7 достапен сервис за плаќање, но и низа дополнителни алатки и функционалности со цел корисниците да ги спроведат плаќањата на брз, едноставен и безбеден начин.
За работата на Асоцијацијата, можам да дадам само позитивни оценки. Навистина сметам дека оваа организација, од нејзиното основање во 2017 година, е непоколеблива во своите напори да го катализира растот и напредокот на секторот за е-трговија. Би рекол, слично како што НЛБ е пионер во обогатување на финансискиот пејзаж со иновативни услуги и трансформација на традиционалното банкарство, така и Асоцијацијата за е-трговија е пионер во визионерски иницијативи и постојана потрага по иновации кои имаат трансформативно влијание на дигиталната трговија.
Преку регионалната улога која во моментов ја имам во нашата НЛБ Групација, имајќи подобар поглед и знаења за регионот, можам да кажам дека стратешките иницијативи на Македонската Асоцијација за е-трговија не само што ја поттикнаа индустријата напред, туку и поставија „златен стандард“ за сличните организации во регионот.
Преку своите иновативни програми и посветеност кон извонредност, тие постојано демонстрираат длабоко разбирање на динамиката на пазарот, градејќи поволна средина за раст на овој сегмент, но и на сите останати чинители кои учествуваат во процесот на е-трговија, практично поттикнувајќи еден просперитетен екосистем кој придонесува за деловен успех.
Интервјуа
Интервју | ВЛАТКО ПЕТРЕВСКИ: Corvus Pay – Повеќе од 15 години во служба на дигиталните плаќања

Во време кога дигиталната трансформација станува императив за секоја индустрија, Corvus Pay веќе 15 години успешно ја обликува иднината на онлајн плаќањата во регионот. Како еден од пионерите во оваа област, компанијата не само што ги следи светските трендови, туку и активно придонесува за нивното креирање преку развој на иновативни решенија, сигурност на трансакциите и беспрекорно корисничко искуство.
Со сè поголемо присуство и на македонскиот пазар, Corvus Pay има јасна визија – да биде клучен играч во дигитализацијата на локалната економија, поврзувајќи ги трговците и потрошувачите со европските стандарди за брзо, безбедно и едноставно плаќање.
Во интервју за Банкарство.мк, разговараме со Влатко Петревски, Country Manager за Македонија во Corvus Pay, кој споделува детали за развојот на компанијата, клучните иновации и идните планови за локалниот пазар.
Банкарство: Corvus Pay е присутен на пазарот повеќе од петнаесет години. Како се менуваа трендовите во дигиталните плаќања и која беше вашата улога во тие промени?
Влатко Петревски: Во изминатите 15 години, светот на дигиталните плаќања помина низ значителни трансформации – од основни интернет-трансакции, преку мобилни плаќања, до токенизација и дигитални паричници. Corvus Pay е еден од пионерите во регионот во онлајн плаќањата – сите овие години ја унапредуваме нашата услуга и додаваме нови начини на плаќање имајќи ги предвид трендовите, потребите на трговците и купувачите, како и специфичностите на поединечни пазари. Го следиме чекорот со новите регулативи и можностите што тие ги нудат. Некои услуги ги развивавме од нула и буквално ги пробивавме пазарите, креирајќи патишта. Од самиот почеток сме усогласени со строгите барања на картичната индустрија и постојано го поседуваме PCI DSS Level 1 сертификатот кој претставува највисоко ниво на безбедност во нашата дејност. Континуирано ги едуцираме трговците и нивните купувачи, но и ги слушаме и учиме од нив и така доаѓаме до нови идеи. Сето тоа пазарот го препозна и ни даде доверба, и затоа сме денес тука каде што сме.
Банкарство: Кои иновации доаѓаат од Corvus Pay и која би ја издвоиле како најважна технолошка предност за корисниците?
Влатко Петревски: На пазарите на кои што сме присутни, сакаме на трговците да им овозможиме со една интеграција на CorvusPay да понудат различни методи на плаќање на своите купувачи – вклучувајќи ги и оние што ние сме ги развиле, но и методи развиени од други со кои сме интегрирани.
Во рамки на нашиот Internet Payment Gateway, целта ни се едноставни, брзи и сигурни плаќања. Имаме повеќе опции на располагање каде што плаќањето се сведува на еден клик или дури оди и без клик, ако купувачот ја сочува картичката и даде согласност трговецот периодично да го задолжува директно од својот систем – на пример за претплати за ТВ-содржини.
Врз основа на PSD2 регулативата, веднаш по стапување на сила на законот, добивме лиценца за услуга на плаќање директно од сметка на сметка во процесот на наплата, без користење картички, како и услуга за прифаќање плаќања. Лиценцата моментално важи за територијата на Европската унија, но очекуваме да се прошири и на други пазари во регионот.
Меѓу најновите услуги што ги интегриравме се Google Pay и Apple Pay плаќањата. Google и Appleимаат ограничувања во однос на достапноста на услугите по пазари, па на пример во Македонија тие сè уште не се достапни, но очекуваме тоа да се промени, а ние сме подготвени веднаш.
Банкарство: Како вашата платформа овозможува едноставно и безбедно дигитално плаќање за различни типови деловни субјекти и индивидуални корисници?
Влатко Петревски: Нашата платформа е флексибилна и лесно прилагодлива на различни големини на деловни субјекти и на различни бизнис-потреби. Трговците можат да користат и плаќаат само за тоа што им треба – ниту повеќе, ниту помалку. За популарните e-commerce платформи како WordPress, Shopify, Presta или Magento имаме сопствени plugin-и кои значително ја олеснуваат и забрзуваат интеграцијата. Големите трговци се интегрираат со нас преку API, па можат да управуваат со трансакциите директно од сопствениот систем и така целосно да го дигитализираат односно автоматизираат процесот на продажба.
Банкарство: Колку се важни готовите додатоци (plugin-и) за платформи како WooCommerce, Shopify и Magento во контекст на вашиот развој?
Влатко Петревски: Како што веќе спомнав, тие значително ја забрзуваат интеграцијата. Откако трговецот ќе го постави веб-продавницата, благодарение на plugin-от, во рамките на платформата го избира CorvusPay како давател на платни услуги, ги внесува соодветните параметри и многу брзо е подготвен за работа. Секако, административно треба да се договори нашата услуга и услугите со банките (кога тие се поврзани), но технички со plugin-ите тоа оди многу брзо. Plugin-итесамите ги развивме и целосно ги контролираме, така што можеме брзо да ги унапредуваме и прилагодуваме кога има нешто ново – не зависиме од трети страни.
Банкарство: Кои индустрии најчесто ги користат вашите услуги и дали има некоја индустрија што предничи според бројот на трансакции?
Влатко Петревски: Нашиот систем го користат повеќе од 4.000 трговци и мислам дека нема индустрија во која не сме присутни. Најголем број трансакции и промет доаѓаат од продажба на туристички капацитети и услуги, телекомуникации, игри на среќа, патнички превоз, патарини, паркинг, билети за секакви настани, достава и слично.
Банкарство: Што нудите за деловни, а што за приватни корисници? Како вашите услуги го олеснуваат секојдневното работење и плаќање?
Влатко Петревски: На двата типа корисници сакаме да им бидеме партнер кој ги следи нивните потреби и желби. Сакаме да им го поедноставиме работењето и животот така што ќе трошат што помалку време на процесите на наплата и плаќање и да не се грижат за безбедноста. За деловни корисници преку една интеграција нудиме сѐопфатна платформа со различни платни методи прилагодени на пазарот и трговецот, напредни опции за најдобро корисничко искуство при плаќање и алати за следење и анализа на трансакции – сето тоа со максимална безбедност. За приватни корисници овозможуваме брзо, едноставно и сигурно плаќање со што помалку повторувања на внес на податоци, а апликацијата CorvusPay им заштедува време за поважни работи во животот. Како што вели нашето мото – „послободно плаќање, послободен живот“.
Банкарство: Како ја обезбедувате безбедноста на дигиталните трансакции и заштитата на корисничките податоци?
Влатко Петревски: Безбедноста е основата на сѐ што го работиме. Имаме повеќекратни сертификати и лиценци, па така веќе 14 години континуирано поседуваме PCI DSS Level 1сертификат, кој претставува највисоко ниво на безбедност и усогласеност со мандатите на картичните куќи. За тоа секоја година поминуваме строг audit. За услугата иницирање на плаќања и услугата прифаќање, имаме лиценца од Хрватската народна банка која докажува усогласеност со најновите директиви на Европската унија – таа лиценца важи и во целата Европска унија. Обезбедуваме и дополнителни слоеви на заштита усогласени со барањата за силна автентикација на корисници, а развивме и сопствен anti-fraudсистем.
Банкарство: Како ја гледате иднината на дигиталните плаќања во Македонија и регионот? Дали пазарот е подготвен за нови fintech иновации?
Влатко Петревски: Регионот, вклучувајќи ја и Македонија, поминува низ забрзан процес на дигитализација. Сѐ уште заостануваме зад западна и централна Европа, што значи дека има многу простор за раст. Сѐ поголемиот интерес за fintech решенија, поддржан од регулаторите и зголемената финансиска писменост, создава плодна основа за напредни начини на плаќање со складирање картични податоци, мобилни паричници и модели како „купи сега – плати подоцна“.
Банкарство: Кои се најголемите предизвици во дигитализацијата на плаќањата во Македонија и како Corvus Pay може да помогне во нивното надминување?
Влатко Петревски: Главните предизвици се ниско ниво на дигитална писменост, недоверба во онлајн плаќања и потреба од помодерна регулатива. Во соработка со другите учесници во екосистемот на онлајн плаќања, во Corvus Pay се обидуваме да го развиваме пазарот преку едукација, промоција на безбедни дигитални плаќања и иновативни, кориснички едноставни решенија.
Банкарство: CorvusPay веќе е активен на македонскиот пазар – можете ли да ги споделите досегашните искуства и плановите за понатамошен развој?
Влатко Петревски: CorvusPay соработува со повеќе од 25 банки и финансиски институции во регионот, вклучувајќи неколку во Македонија, со што им овозможуваме на корисниците безбедна и брза обработка на трансакции, во и надвор од земјата. Во последниот период ги интензивиравме интеграциите со локални банки и трговци кои покажуваат сѐ поголем интерес за дигитална трансформација. Нашиот план е дополнително проширување на присуството преку нови партнерства и локализирани услуги, вклучувајќи мобилни плаќања и други напредни методи. Нашата стратешка цел е поврзување на македонскиот e-commerce пазар со регионот и Европската унија.
Интервјуа
Интервју | ЕМИЛИЈА КРАЈЧЕВА: Финансиски партнер за секојдневието – 25 години Штедилница Можности

По повод 25-годишниот јубилеј на Штедилница Можности, разговаравме со г-ѓа Крајчева, извршен директор на институцијата, за значењето на овој важен момент, клучните достигнувања и визијата за иднината. Во интервјуто, таа споделува како од скромни почетоци, Штедилница Можности прерасна во стабилен и доверлив финансиски партнер на илјадници граѓани и мали бизниси низ цела Македонија. Фокусот на микрофинансирање, финансиска едукација и дигитална трансформација се само дел од темите на разговорот, кои ја покажуваат нејзината посветеност на социјално одговорно и инклузивно работење.
Банкарство: Г-ѓа Крајчева, најпрво честитки за јубилејот! Како гледате на развојот на Штедилница Можности во изминатите 25 години и нејзината улога во финансискиот сектор во Македонија? Кои се клучните достигнувања што би ги издвоиле како најзначајни во историјата на Штедилница Можности?
Емилија Крајчева: Пред се сакам да се заблагодарам на честитката за јубилејот 25 години Штедилница Можности и благодарност и до Вас како медиум, што активно сте вклучени во објективно и едукативно информирање во делот на финансискиот пазар и трендовите поврзани со него.
25 години или четврт век постоење, претставуваат значаен јубилеј за нас и доказ дека сме изградиле институција која има долгорочна визија, одржлива стратегија и долгорочни релации со клиентите.
Штедилницата изминативе 25 години го следи трендот и развојот на финансискиот пазар, бидејќи тоа е и единствениот предуслов за да се одржите како институција. Станува збор за многу динамичен и конкурентен пазар од една страна, но и значајно регулиран од НБРСМ од друга страна. За да се опстане и развива во ваква динамична средина потребно е многу посветеност, одговорност и истрајна работа. Фокусот на Штедилница Можности е микрофинансирањето, нејзината улога и учество во делот на нано и микро кредитирањето е голема и значајна. Да се делува во тој сегмент е од големо значење особена за една економија како нашата, бидејќи се допира до еден сегмент на кредитирање за кој што е потребна голема посветеност, едукација а истовремено се поддржуваат физички лица и бизниси кои креираат нови работни места и учинок во екомонијата.
Довербата којашто ни е доверена од страна на штедачите сите овие 25 години исто така дава дополнителна вредност и сатисфакција во нашето работење и делување.
Особено сме горди што сме прва финансиска институција која уште пред 20 години ја препозна важноста на поддршка на домаќинствата во делот на инвестирање во енергетска ефикасност за нивните домови поддржувајќи инвестиции во одржливи решенија.
Преку финансиската едукација, вложуваме во знаење и свесност, за граѓаните да носат подобри и поодговорни лични одлуки. Овие вредности се темелот на нашата мисија – поддршка на луѓето и нивни партнер за одржлив и инклузивен развој.
Вредност којашто ја создаваме се задоволни корисници – физички лица штедачи, претприемачи што ги поддржуваме, како и финансиски писмени млади генерации.
Банкарство: Како успеавте да изградите доверба кај клиентите и да се етаблирате како лидер меѓу штедилниците на македонскиот пазар?
Емилија Крајчева: Од скромни почетоци до модерна финансиска институција, штедилницата ги совлада сите предизвици и покажа дека вредностите како одговорност и грижа за заедницата се темелот на долгорочниот успех. Низ овие 25 години посветена работа, не само што ги унапредувавме своите услуги, исто така инвестиравме и во развој на човечкиот капитал, нови технологии и соработки. Особено сме благодарни на нашите вработени и довербата на нашите клиенти.
Довербата не се гради преку ноќ, градењето на истата е долг процес на многу работа и стратешки пристап кој е комбинација од транспарентност, квалитет на услуга, доследност и грижа и достапност за клиентот. Успеавме да останеме доследни на нашата мисија, поддршка на луѓето и нивните идеи. Нашите клиенти не се бројка, тоа се бројни успешни реализирани идеи и приказни кои се преточиле во фамилијарни бизниси, работни места и влијание во заедницата. Секогаш се трудиме да ги разбереме реалните потреби на нашите клиенти и да понудиме решенија што навистина ќе помогнат, а во исто време водејќи грижа да не бидат кредитно презадолжени. Брзата и персонализирана услуга, јасните и прилагодени продукти за секој клиент, сето тоа потврдено со одговорно кредитирање ја дава нашата формула за успех.
Банкарство: Штедилница Можности е препознатлива по поддршката на микро, мали и семејни бизниси. Кои производи и услуги денес ги нудите за да им овозможите полесно и поефикасно менаџирање со нивните финансии?
Емилија Крајчева: Да, штедилницата од своето основање до денес е препознатлива токму по поддршката што ја дава на микро, мали и семејни бизниси, која поддршка не е само финансиски средства, туку и финансиско советување и едукација. Поддршката за овој сегмент значи прилагодување на кредитните продукти согласно нивните потреби, поволни кредити, финансиско советување и флексибилни услуги што им помагаат на овие бизниси, не само да опстанат туку и да растат, да инвестираат и да креираат одржливи работни места. Тоа исто така значи и градење долгорочни партнерства со локалната економија.
Во Штедилница Можности, веруваме во персонализиран пристап кон секој клиент. Нашите производи и услуги се внимателно дизајнирани според потребите, капацитетите и целите на различни групи корисници. Применуваме модел на сегментација кој придонесува за стабилност и квалитет на нашето кредитно портфолио.
Нудиме посебни решенија за микро и мали бизниси, фармери, индивидуални клиенти – вработени, пензионери и студенти. По анализа на профилот и потребите на секој клиент, заедно го избираме најсоодветниот финансиски производ или комбинација од услуги.
Банкарство: Какви се условите и пристапот кон кредитирање за физички лица – вработени, пензионери, студенти? Што ја издвојува Штедилница Можности од останатите финансиски институции во овој сегмент?
Емилија Крајчева: Условите и пристапот кон кредитирање на физички лица, сме фокусирани да ги прилагодиме на нивните финасиски можности со конкуретни ценовни услови, брзина во услуга и едноставна процедура, а при тоа во согласност со законската рамка. Применуваме индивидуален пристап, со брза обработка и поддршка во целиот процес, не само до момент на одобрување на кредитите, туку во целиот животен век на кредитната изложеност на клиентот. Штедилница Можности нуди лично внимание, доверлив однос, професионална комуникација со клиентите и понуда на решенија креирани според специфични потреби и сегмент. Главен фокус ни е доверба, стабилност и долгорочна соработка.
Банкарство: Како ја одржувате брзината, флексибилноста и ефикасноста во процесот на кредитирање и дали новоотворените финансиски друштва се конкуренција за вашиот сегмент на работа?
Емилија Крајчева: Брзината, флексибилноста и ефикасноста ги одржуваме преку добро организирани интерни процедури, кои се флексибилни и ги менуваме согласно потребите на клиентите, стручните тимови и директна комуникација со клиентите. Дел од процесите се децентрализирани на ниво на експозитури, но сето тоа носи во насока на постојано градење и развивање и на системот на контрола со цел одржување на квалитетна ефикасност на ниво на институција. Секако секој нов чинител на финансискиот пазар е потенцијална конкуренција, но ние на конкуренцијата гледаме позитивно, бидејќи нашите конкурентски предности кои ги издвојуваме се довербата која што ја градиме сите овие изминати 25 години, стабилност и деловен однос со клиентите, што тешко се постигнува на краток рок.
Банкарство: Обезбедување депозити е една од клучните и примарни активности на штедилниците. Кои се тековните понуди за штедење што ги нуди Штедилница Можности во своето портфолио и дали каматните стапки се поконкурентни во однос на банките? Дополнително, каква е вашата стратегија за промовирање на навиката за штедење?
Емилија Крајчева: Со гордост можеме да кажеме дека довербата која што ни ја даваат штедачите е од големо значење за нас, како една од примарните и клучни активности на штедилницата во делот на прибирање на денарски депозити од физички лица. Во моментот нашата понуда на штедни продукти се: денарски депозит и отворен денарски депозит со услови конкурентни на пазарот. Штедилницата нуди можност за месечно подигнување на камата или подигање по истекот на рокот на орочување. Сите депозити на Штедлиница Можности се осигурани и во Фондот за осигурување на депозити и примена на законот во тој дел. Стратегијата која што ја негуваме и развиваме сите овие години во делот на зголемување на навиките за штедње, генерално вклучува едноставни и флексибилни штедни продукти, редовна финансиска едукација и персонализирана поддршка, која мотивира одговорно и сигурно штедење кај клиентите за својата иднина. Штедењето го промовираме преку едукативни кампањи кај младата популација со цел кревање на свеста за штедење од рана возраст, индивидуални совети и преку поддршка на проекти за финансиска писменост.
Банкарство: Во 2023 година беше донесен нов закон за платежни услуги и платни системи од Народната банка. Дали се зголемија обврските и одговорностите на штедилниците со новиот закон и како овие промени влијаеа врз вашето работење?
Емилија Крајчева: Со промените кои што се во делот на платежни услуги и платни системи односно новиот Закон за платежни услуги и платни системи и подзаконските акти од Народна банка, за штедилницата секако се отвараат нови можности на кои што посветено се работи се цел да се искористат истите согласно делувањето на штедилницата.
Банкарство: Новиот Закон за платежни услуги и платни системи им овозможува на штедилниците да нудат платежни услуги. Колку Штедилница Можности е во тренд со дигиталната трансформација и какви новини и дигитални решенија може да очекуваат вашите клиенти во блиска иднина од аспект на нови услуги и производи?
Емилија Крајчева: Дигиталната трансформација не е еднократен процес, и тешко може било кој чинител во било која област да дефинира дека е целосно дигитално трансформиран, бидејќи тоа е тренд кој прогресивно се менува со многу брза динамика. Но, можеме да кажеме дека штедилицата има своја дигитална стратегија, гледаме можности во иднина на дигитализација на одредени услуги, воведување на иновативни финансиски продукти како и проширување на поддршката за нашите клиенти физички лица и за микро и мали бизниси. Тоа еден комплексен процес кој што бара макро пристап и е повеќенасочен процес, која бара дигитални реформи и едукација во пошироки размери. Секако штедилницата и во овој дел посветено работи со цел подобрување на услугите, зголемување на ефикасноста и олеснување на пристапот до финасии за сите постоечки но и потенцијални клиенти.
Банкарство: Штедилница Можности има 11 свои експозитури во 10 различни градови низ државата. Дали постојат планови за проширување на оваа мрежа на експозитури и отворање на нови во градовите во кои се уште не сте присутни?
Емилија Крајчева: Во изминатите години успешно изградивме мрежа која овозможува квалитетна и навремена услуга за нашите клиенти во различни региони низ државата. Континуирано ја следиме динамиката на пазарот и потребите на пазарот, и во таа насока, отворени сме за можности што ќе придонесат за понатамошен развој.
Наш фокус останува на подобрување на пристапноста – како преку физичко присуство, така и преку дигитални канали, со цел да бидеме уште поблиску до клиентите, без разлика каде се наоѓаат.
Штедилницата има експозитури во 10 градови низ државата, но тоа не значи дека градовите кои што немаат експозитури не се достапни за услугите на штедилницата, бидејќи нашите експозитури покриваат поголем регион од само градот во кој што се лоцирани. Секако ние внимателно ги анализираме потребите на пазарот, и доколку постои економска оправданост за истото секогаш постои можност и за одлука за нова експозитура.
Интервјуа
Интервју | ЕЛЕНА ПЕТРОВА: УЈП мора да биде сервис кој граѓаните и фирмите ќе го доживуваат како партнер, а не како товар

Со речиси три децении искуство во системот на УЈП, Елена Петрова го презеде челното место во институцијата во момент кога дигитализацијата и транспарентноста се императив, а довербата на граѓаните во јавните институции – предизвик. Во првото ексклузивно интервју за Банкарство.мк, Петрова зборува за визијата за „нов лик” на УЈП, промените кои ќе следат и нејзиниот пристап во водењето на еден од најкритичните финансиски системи во земјата.
Банкарство: Го презедовте раководењето на УЈП во време на силни очекувања за реформи. Кои се првите чекори што ги преземавте за да го поставите новиот курс на институцијата?
Елена Петрова: Мојот мандат како Директор на Управата за јавни приходи започна пред десет месеци и стопанството и јавноста од самиот почеток очекуваат суштински реформи. Тоа го препознав како обврска и можност да поставиме јасен, долгорочен курс на трансформација во модерна и ефикасна администрација.
Првиот клучен чекор беше формулирање на визијата преку два стратешки документи:
- Стратешкиот план „Напред – во чекор со предизвиците и реалните можности“ и
- Реформската програма „Транзиција во дигиталниот свет“.
Овие документи не се само декларативни насоки, тие содржат структурирани програми и проекти. Клучниот фокус е на дигитализацијата, подобро управување со ризици, унапредување на корисничките услуги и градење доверба.
Но, визијата сама по себе не е доволна без капацитет за нејзина реализација. Затоа воспоставивме нов модел на управување преку функционални управувачки комитети и систематски пристап кон институционалните и даночните ризици. Отворивме комуникација со засегнатите страни за транспарентна промоција, намалување на отпорот и градење поддршка за реформите.
Посветена сум на оваа визија и верувам во водство преку личен пример. Моја задача е да обезбедам предуслови за спроведување на промените со видливи резултати. Нашата крајна цел е да создадеме промени со трајна вредност за даночните обврзници, државниот буџет и поширокото општество.
Банкарство: Најавивте трансформација и создавање „нов лик” на УЈП. Како практично ќе изгледа тоа за граѓаните и бизнисите – што ќе биде поинаку во нивната секојдневна комуникација со УЈП?
Елена Петрова: Точно, најавив создавање модерен лик на УЈП, што значи суштинска промена во пристапот, од администрација која „бара“, кон администрација која „соработува“. Целта е да изградиме правично, транспарентно и кооперативно опкружување кое за даночните обврзници и службениците. Со новиот пристап, очекуваме граѓаните и фирмите навремено и правилно да ги исполнуваат даночните обврски, чувствувајќи дека системот работи за нив и им обезбедува сигурност и поддршка.
Веќе спроведовме неколку суштински чекори:
- Формиравме Совет за даночна усогласеност – прва платформа за институционализиран дијалог меѓу УЈП и бизнис заедницата, форум за отворена дискусија за прашања, толкувања и препораки за подобрување на практиките;
- Воведовме механизам за независна проверка на приговорите по инспекциски контроли, со што обезбедуваме унифицираност, фер и усогласено постапување;
- Во очекување на покрупните дигитални реформи, воведуваме „брзи победи“ преку конкретни подобрувања во корисничките услуги што веднаш носат резултати.
Централна компонента во новиот деловен модел на УЈП е дигиталната трансформација, преку интегриран даночен еко-систем со деловните субјекти, другите државни органи и банките, за автоматизирано прибирање податоци во реално време, директно од изворот. Практично, ова ќе значи:
- Комуникација со даночните обврзници преку повеќе дигитални канали (веб, мобилни апликации, клиентски софтвери, контакт-центри);
- Услуги по стандардот „бесхартиено, бесконтактно и секогаш достапно”;
- Едноставни постапки за поднесување, усогласување и плаќање со помал трошок и помал ризик од грешки.
Конечната цел е модерен систем кој ќе обезбеди предвидливост и доследност, со помал административен товар и отворена комуникација.
Банкарство: Дигитализацијата е еден од столбовите на Вашата стратегија. Може ли да ни откриете какви нови дигитали алатки или услуги се подготвуваат за 2025 година?
Елена Петрова: Една од најновите услуги, достапна од пред три месеци, е „Електронското уверение за состојба на остварен доход“, преку системот е-Даночни услуги. Станува збор за целосно дигитална, автоматизирана и бесконтактна услуга, достапна 24/7, без потреба од физичко присуство. Уверението ги исполнува сите
стандарди за електронски документ и се користи во низа постапки – од аплицирање за стипендии до остварување права од социјална заштита. Во 2025 планираме целосна дигитализација на сите уверенија и потврди што ги издава УЈП.
Клучен проект за 2025 е воведувањето на е-Фактура – централизирана платформа за размена и обработка на електронски фактури. Системот ќе користи дигитални сертификати и ќе поддржува три канали: веб апликација, клиентски софтвер и систем-до-систем интеграција за поголеми субјекти.
Фактурите ќе бидат стандардизирани дигитални документи, со фолио број и QR код и ќе се доставуваат во електронско сандаче на купувачот, со можност за протест пред да станат прифатени. Дополнително, во системот ќе има можност за поднесување поврзани документи (испратници и сл.) што ќе го комплетира електронското досие на трансакцијата.
Придобивките за деловната заедница се повеќекратни: елиминирање на хартиена документација, намален административен товар и трошоци, можност за автоматизирано книжење преку вградените податоци во QR кодот, за автоматско полнење на ДДВ пријави и идно поврзување со банкарски системи за побрзи плаќања.
Проектот е-Фактура поставува темел за нова ера во дигиталната фискализација,
со значителен потенцијал за интеграција со финансискиот и банкарскиот сектор, а
со тоа и за подобрување на ликвидноста, предвидливоста и фискалната
транспарентност во целата економија.
Банкарство: Даночната култура кај нас сеуште се соочува со предизвици. Како планирате да го подобрите доброволното исполнување на обврските и довербата во системот?
Елена Петрова: Подобрувањето на даночната култура и доброволното исполнување на обврските е сложен процес што зависи од повеќе општествени, економски и институционални фактори, од пошироката слика за јавната доверба, перцепцијата за правичност и ефективноста на институциите. Иако УЈП не е единствениот чинител, имаме клучна улога во овој процес.
Во нашата оперативна стратегија, вклучуваме превентивни, меки и репресивни мерки. Главниот фокус е на превенцијата, да им помогнеме на обврзниците точно, навремено и самостојно да ги исполнат своите обврски, наместо ние да интервенираме ретроактивно и ex post преку контроли.
Во таа насока, УЈП обезбедува:
- јасни информации преку е-бази на знаење, брошури, контакт центар, веб и социјални медиуми
- обуки и директна комуникација
- потсетници за рокови и обврски.
Со новиот стратешки план, работиме на унапредување на овие услуги. Во тек е подготовка на спецификација за модерен Help Desk систем, како дел од пошироката дигитална трансформација.
Сепак, даночната евазија е присутна во сите системи и мора да се третира соодветно. Инвестираме во паметно таргетирани контроли, работиме на подобрување на анализата на ризик и вкрстени податоци од повеќе извори. Во стратешките документи е предвидено и централизирано складиште на податоци, напредни аналитички алатки и автоматизирано управување со предмети, што ќе овозможи автоматизирана, поефикасна и побрза реакција.
Најважно, граѓаните мора да видат дека УЈП дејствува објективно, неселективно и праведно, дека секој кој избегнува обврски се соочува со последици, а чесните обврзници се вреднувани и поддржани. Само така ќе изградиме доверба и ќе поттикнеме траен даночен морал.
Банкарство: Со оглед на Вашето искуство со големите даночни обврзници, како гледате на соработката со финансискиот сектор и кои реформи би помогнале за подобра фискална дисциплина?
Елена Петрова: Големите даночни обврзници се клучни за стабилноста на даночните приходи. Тие вообичаено имаат корпоративна стратегија со високи стандарди на општествена одговорност и усогласеност, но поради обемот и комплексноста на нивните трансакции, носат и повисок материјален ризик. Дури и ненамерна неусогласеност може да има значајно влијание врз даночните приходи.
Затоа, како и другите даночни администрации, и УЈП за големите даночни обврзници применува посебен пристап – издвоено администрирање со персонализиран фокус и комуникација. Уште во 2006 година ја основавме Дирекцијата за големи даночни обврзници, со цел унапредување на ефективноста и партнерскиот однос. Имав привилегија да ја водам оваа дирекција од основањето до 2013 година.
Во рамки на тековните реформи, воспоставуваме нов модел на соработка со големите даночни обврзници – „Хоризонтален мониторинг – Ваш даночник“. Овој современ концепт овозможува тековна, транспарентна и доверлива комуникација меѓу УЈП и обврзникот. За секој голем обврзник се назначува индивидуален даночен службеник, кој ќе биде достапен за навремено разјаснување на прашања, со што се создава простор за континуирано усогласување на сложените прашања преку доверлива и транспарентна комуникација и се минимизира можноста за доцно идентификување на евентуални грешки кои за двете страни може да имаат неповолни последици.
Веруваме дека овој пристап носи бројни придобивки: предвидливост, сигурност, фискална транспарентност, намалување на ризиците и унапредена доверба, што е особено важно за стабилен деловен амбиент.
Банкарство: Кои се трите главни пораки кои сакате да ги испратите до граѓаните и деловната заедница како нова директорка на УЈП?
Елена Петрова: Како директорка на УЈП, би сакала да испратам јасни пораки до граѓаните и деловната заедница.
Прво, се залагам за фер, транспарентен и предвидлив систем каде што правилата важат еднакво за сите, без селективност, без притисоци и без толеранција кон евазија. Довербата и дијалогот ни се прв избор.
Второ, дигитализацијата и паметната анализа на податоци се патот кон поголема ефикасност и правичност. Со тоа ќе ја подобриме наплатата, ќе ги детектираме ризиците навремено и ќе осигуриме дека секој плаќа според принципот „точен данок во точно време”.
Трето, довербата е двонасочна. Од УЈП очекувате фер, неселективен и професионален пристап и тоа е обврска што јас лично ја гарантирам. Но системот функционира само ако сите придонесуваат. Плаќањето даноци не е само законска, туку и граѓанска и деловна одговорност, која го одредува квалитетот на јавните услуги и добросостојбата на сите нас.
- Банкипред 5 дена
Стопанска банка АД – Скопје назначи нов Генерален директор за финансии и член на Управниот одбор
- Банкипред 2 месеци
НЛБ Банка Скопје e првата банка во земјата со формална апликација кон СЕПА, единствената област за плаќање во евра
- Анализипред 2 месеци
АНАЛИЗА: Дали Македонците најмногу пари трошат за време на попусти, одмори или празници?
- Банкипред 2 месеци
ММФ оценува дека Народната банка успешно се справува со шоковите и ја води политиката претпазливо и професионално
- Банкипред 2 месеци
Халкбанк АД Скопје со нова експозитура во Diamond Mall – банкарските услуги поблиску до клиентите
- Банкипред 2 месеци
Стопанска банка АД – Скопје со рекордна дивиденда – ќе подели 65 милиони евра на своите акционери!
- Банкипред 2 месеци
Како да препознаете и спречите phishing измами поврзани со банкарски услуги?
- Банкипред 2 месеци
Европските инвестициски банки со најдобри трговски резултати во последната деценија