Интервјуа
Очекувања 2023 година | СТЕВЧЕ КУЗМАНОВСКИ, ПРОКРЕДИТ БАНКА АД СКОПЈЕ

На почетокот на тековната 2023 година, се обраќаме до банките во Република С.Македонија со цел објавување на очекувањата на водечките банкари во нашата земја од аспект на предизвиците со кои ќе се соочат Банките во периодот што следи.
Од соговорниците побаравме да направат кратка ретроспектива на изминатата 2022 година, да ги споделат своите очекувања околу новите трендови во банкарскиот сектор во 2023 година, да дадат свој коментар на движењето на каматите на активата и пасивата, да ги истакнат предизвиците со кои ќе се соочи банкарскиот сектор по имплементацијата на новиот Закон за платежни услуги и платни системи и да откријат еден новитет кој банката ќе го воведе во тековната година.
За таа цел во целост ги пренесуваме ставовите и очекувањата на Стевче Кузмановски, Член на Управен одбор во ПроКредит Банка.
Банкарство: Кратка ретроспектива на изминатата 2022 година. Кои настани ја одбележаа годината? Дали истата беше успешна за Вас и кои поуки ги извлековте?
Стевче Кузмановски: Изминатата година за Македонија, но и за целиот свет беше година со многу предизвици. Глобалните случувања, пред сé воениот конфликт помеѓу Русија и Украина, ги продолжија негативните последици врз светската економија која сé уште не беше закрепната од пандемијата со корона вирусот. Она што го забележувавме кај бизнисите беа потешкотии со набавка на стоки и услуги , пролонгирано време на испорака од страна на добавувачите, скратување на роковите за плаќање, дури и барања за авансно плаќање, генерално зголемување на цените, поскапување на енергенсите и на електричната енергија итн.
Настаните во 2022 година резултираа со потребата сите бизниси да се реорганизираат со цел да се прилагодат на новите услови, за да имаат повеќе ликвидни средства и да продолжат нормално да функционираат. За физичките лица сите поскапувања значеа намалување на потрошувачката и ориентираност кон штедење и енергетски ефикасни инвестиции.
Во цела таа ситуација ПроКредит Банка пристапи партнерски. Ги идентификува потребите на клиентите, како на бизнисите, така и на физичките лица, и понуди соодветна поддршка.
Во текот на 2022 година беа пласирани над 150 милиони евра за бизнисите во Македонија и 16 милиони евра за домаќинствата, со тоа што вкупното кредитно портфолио на банката достигна ниво од 473 милиони евра.
ПроКредит банка организираше преку 10 едукативни работилници каде што повеќе од 300 компании имаа можност да се запознаат со енергетскиот пазар на Македонија, влијанието на трендот на зголемени цени на струјата на конкурентноста на компаниите, и се информираа како да се намалат трошоците за струја преку инвестиции во фотоволтаични централи поставени на кров.
Како резултат на нашата кампања, до сега имаме финансирано преку 120 соларни централи поставени на кров или околу 30 MW во инсталиран капацитет. Кредитното портфолио за зелени кредити достигна учество од 20% во вкупното кредитно портфолио на банката што претставува јасен сигнал за зелената агенда на банката и посветеноста да се направи сериозен импакт врз опкружувањето во кое работиме и живееме.
Одговорниот пристап на банката во кредитирање на нашите клиенти се потврдува со ниското ниво на нефункционални кредити од 1,78% што е под просекот на банкарскиот сектор.
Показател за довербата која што ја имаат клиентите во банката е значителното зголемување на депозитната база. Во текот на 2022 година истата се зголеми за 68 милиони евра или 17% и достигна ниво од 480 милиони евра.
Да сумирам, 2022 година беше успешна за банката, а за тоа пред сé сведочат нашите клиенти. Остануваме подготвени заеднички да се справиме со новите предизвици и во следниот период.
Банкарство: Кои ќе бидат новите трендови во банкарскиот сектор во 2023 година во Македонија?
Стевче Кузмановски: Во делот на кредитно портфолио очекуваме да продолжи побарувачката за инвестиции во фотоволтаични централи, пред сé за сопствени потреби, со што компаниите би постигнале заштеда на трошоци за електрична енергија. Во отежнати услови за работење, намалена побарувачка, а од друга страна зголемени трошоци на работењето на компаниите, како и зголемување на каматните стапки, сигурно дека ќе се јави потреба за подолги рокови на тековните кредити и обезбедување фиксни каматни стапки. ПроКредит Банка тука е спремна да излезе во пресрет на барањата на клиентите и активно да ги поддржи во нивниот понатамошен развој.
Во последните месеци забележуваме зголемен интерес и кај физичките лица за инвестиции во енергетски ефикасни проекти, кој во моментов сé уште е на релативно ниско ниво. За таа цел, започнавме циклус на едукативни настани за клиентите, одблиску да се запознаат со процесот, технологијата и предностите од инвестицијата, со надеж дека истото ќе резултира со зголемен интерес за инвестиции во соларната енергија.
Банките се повеќе ќе работат на принципот на одржливо банкарство и ќе известуваат за своите ЕСГ активности. ПроКредит е импакт ориентирана банка во која применуваме одржлив модел на управување во кој освен економските резултати, посебен фокус е ставен и на нашето влијание кон екологијата и општественото опкружување, како резултат од нашите деловни активности и од портфолиото на финансираните клиенти. Во таа насока, веќе неколку години, поточно од 2017 година објавуваме годишен импакт извештај, кој е нефинансиски тип на извештај според принципите на ЕСГ. Нашите нефинансиски ЕСГ извештаи се предмет на оцена на меѓународни ЕСГ рејтинг агенции, чиј скоринг редовно се објавува на веб страната на ПроКредит групацијата.
Банкарство: Краток коментар околу очекувањата за движењата на каматните стапки на кредитните/депозитните производи во 2023 година.
Стевче Кузмановски: Затегнувањето на монетарната политика како одговор на борбата со инфлација, како во земјава така и во светот, беше очекувано – исто како и растот на рефентните каматни стапки. Секако дека ќе се одрази со промена на каматните стапки кај депозитите и кредитите кај клиентите.
Благајничките записи во моментов се на ниво на 4,75%, што е за цели 3,5% повисоко од почетокот на годината. И EURIBOR-от, кој е референтна каматна стапка за исплатените еврови кредити, бележи зголемување за речиси 3.7% од почетокот на 2022 година, каде од негативна вредност, достигна до плус 3%. Со ова, следствено ќе се зголемат каматните стапки на новоисплатените продукти, но и на кредитите со варијабилна камата, каде клиентите ќе имаат зголемување на месечните ануитети.
Зголемувањето на каматните стапки на депозитите и кредитите во македонскиот банкарски сектор беше делумно рефлектирано во 2022 година, а поголем скок на каматите ќе има со почетокот на 2023 година.
Банкарство: Со какви предизвици се соочува банкарскиот сектор со имплементацијата на новиот Закон за платни системи и платежни услуги?
Стевче Кузмановски: Законот за платежни услуги стапи на сила во април минатата година, а неговата примена започнува од почетокот на оваа година. Имплементацијата ќе се одвива сукцесивно, во повеќе фази, во текот на еден подолг временски период. Законот претставува усогласување на македонското законодавство сo европските директиви и носи поголеми предизвици за банките.
Главните измени кои Законот ги носи се поголемата заштита на правата на корисниците на платежните услуги, поголема транспарентност во доменот на платежните услуги кои се нудат , но и зголемување на конкуренцијата преку концептот на “отворено банкарство”.
Законот предвидува обврска за давателите на платежни услуги јасно и навремено да ги предочат трошоците кои корисникот би ги имал при вршење на трансакциите, а воведените Рамковни договори претставуваат една стандардизирана рамка во која се утврдуваат правата и обврските на корисниците на платежни услуги. Законот има и една социјална димензија преку обврската на давателите на платежни услуги за воведување на сметка со основни функции за ранливи групи на граѓани, со што се овозможува нивна полесна инклузија во финансискиот систем.
Сите овие промени предвидуваат големи предизвици за банките кои ќе треба да ги прилагодат системите во еден релативно краток рок, но истовремено сите овие промени носат и големи придобивки за клиентите .
Банкарство: Наведете еден новитет што ПроКредит Банка АД Скопје ќе го имплементира во 2023 година и што очекувате од имплементација на истиот?
Стевче Кузмановски: ПроКредит Банка важи за прва дигитална банка на пазарот. Нашите клиенти, физички и правни лица, уште од 2017 година работат дигитално со нас, во делот на платен промет и во делот на готовински операции. Ние сме пионери во Македонија во воведување на нови модерни услуги. Имено, први воведовме самоуслужни зони 24/7. Сите трансакции се извршуваат дигитално преку каналите на електронско и мобилно банкарство, додека пак уплата и исплата на готовина се врши преку банкомати и останати специјализирани машини за броење на пари. За разлика од другите банки, ние немаме експозитури каде што висококваликфикувани вработени бројат пари или пак рачно пополнуваат вирмани. За нас вработените се на примарно место и инвестираме значително во нивна обука со цел да можат да понудат квалитетна поддршка на клиентите.
Новина која сакаме да ја воведеме во 2023 година е можноста за користење на дигитален идентитет за отварање на сметка во банката и потпишување на документи и договори. Со тоа би овозможиле клиентите да имаат целосно дигиталното искуство при работењето со банката. Тоа би значело дека клиентот ќе може комплетно да ги користи сите услуги на банката на брз и ефикасен начин преку дигитални платформи без да има потреба од физичко доаѓање.
Интервјуа
Интервју | Д-р КАТЕРИНА БОШЕВСКА: Професионалното управување со побарувањата игра клучна улога за секоја економија

Банките и компаниите треба да продолжат да го доверуваат управувањето со побарувањата на надворешен партнер како што е ЕОЅ, бидејќи преку услугите за наплата и откуп на побарувања се дава значителна поддршка за компаниите и за економскиот систем. Преку оваа поддршка, тие ја враќаат ликвидноста, а истовремено помагаат граѓаните да се интегрираат повторно во системот овојпат ослободени од нивните задолжувања.
Покрај услугите за наплата и откуп на побарувања, компанијата ЕОЅ нуди услуги за меѓународна наплата на побарувањата исто така се’ повеќе наоѓаат своја успешна примена. Компаниите се свесни дека управувањето со побарувањата е една комплексна област, а особено кога нивните задоцнети и заостанати побарувања се наоѓаат кај субјекти кои се наоѓаат во странство. Мрежата на компании и партнери на ЕОЅ во 180 земји околу светот и експертизата на нивните вработени овозможува решавање на 99% од предметите без започнување на правна постапка, што значи помалку трошоци и побрзо разрешување на проблемот за компаниите. (more…)
Интервјуа
Чадиковски за АЕТМ: Комерцијална банка докажа дека е пионер во воведувањето напредни и клучни дигитални решенија

Комерцијална банка континуирано развива нови и современи решенија, генерално базирани на нови технологии, со цел да излезе во пресрет на новите потреби и навики на клиентите. Можноста за верификација на дигиталниот идентитет, надополнета со можноста за електронски потпис е клучна пресвртница за целосна трансформација на дигитализацијата во нашата земја, вели во интервју за АЕТМ, Киро Чадиковски, Директор на Дирекцијата за банкарски картички и платежни сметки во Комерцијална банка. (more…)
Интервјуа
Очекувања 2023 година | САНЕЛ КУСТУРИЦА, ШПАРКАСЕ БАНКА АД СКОПЈЕ

На почетокот на тековната 2023 година, се обраќаме до банките во Република С.Македонија со цел објавување на очекувањата на водечките банкари во нашата земја од аспект на предизвиците со кои ќе се соочат Банките во периодот што следи. (more…)
- Домашни банкипред 2 months
Халкбанк со тројца нови членови на Управниот одбор – Беркан Имери, Александар Иљов и Мухамед Хаџипази
- Банкипред 2 months
Оглас за вработување во Комерцијална банка АД Скопје
- Осигурувањепред 2 months
АСО со обуки ќе ја гради и зајакнува финансиската едукација на средношколци – математичари
- Домашни банкипред 1 month
Компании во земјава реализираат 20 „зелени“ проекти од кредитната линија на ЕБОР преку Стопанска банка
- Домашни банкипред 4 weeks
Данијела Јовческа, Никола Горгиевски и Марија Танаскоска се најдобрите банкарски службеници од Шпаркасе Банка во 2023 година
- Банкипред 2 months
Шпаркасе Банка АД Скопје вработува Член на Управен Одбор
- Business Manпред 2 months
Проф. Д-р Драгољуб Арсовски се стекна со 3.003 обични акции издадени од ТТК Банка АД Скопје
- Домашни банкипред 2 months
Шпаркасе Банка го активираше порталот за тестирање на платформата за отворено банкарство