Иуте Естонија, водечка финтек групација во Европа, под чијашто капа работи Иуте Македонија, официјално ги објави неревидираните резултатите од првите три месециработење во 2024 година, со нето добивка од 2.2 милиони евра и вкупни приходи од 26.4 милиони евра, бележејќипораст од 3.5% во споредба со истиот период од минатата година.

Компанијата освен што бележи уште едно исклучително тромесечие, остана доследна на својата мисија, визија и определба за ставање фокус исклучиво на квалитет и подобрено корисничко искуство. На овој начин, со оваа динамика и стратешка поставеност, годишните таргети за приход од 120 милиони евра и нето добивка од 15 милиони евра се сосема остварливи.

“Нашите напори да инвестираме повеќе во квалитет наспроти квантитет вродија со плод, приоритет и понатаму останува креирање на поголема вредност за нашите клиенти. Со други зборови, и покрај тоа што нашата цел останува надминување на бројката од 300 милиони евра кредитно портфолио, патот кој треба да го изодиме дотаму е исклучиво со унапредување на квалитетот на истото. Затоаособено нé радува позитивниот тренд во првиот квартал во делот на наплатата, кој надмина 90%. Во насока на етичко и одговорно кредитирање, се стремиме да привлечеме што повеќе клиенти кои се кредито-способни, а за да го постигнеме ова на ниво коешто го посакуваме, ќе работиме дополнително на едукација на клиентите, на дигиталната писменост, пред се на нивната доверба и навлегување во сржта на нивните потреби. Колку поголема реална вредност ќе креираме за нив, толку поуспешна ќе биде приказната на Иуте. Изминатава година имавме значителен технолошки напредок и со новите интегрирани модели за корисничко искуство базирани на машинско учење и наука базирана на податоци, очекуваме уште повеќе да се доближиме до потребите на клиентите, преку етичко одговорно кредитирање и намалување на кредитниот ризик.”, вели Тармо Силд, Извршен Директор на групацијата Иуте во Талин.

Клучот на успехот на групацијата лежи и во континуираниот напредок кон креирање на целосен и подобар еко-систем на сите пазари каде што се нудатуслугите, пришто приходите од платежните и осигурителните операции веќе бележат значитечен раст и испорачуваат одлични резултати.

Извршниот Директор на Иуте Македонија Биљана Мишиќ,вели дека перформансот на Иуте Македонија е над таргетираните очекувања.

“Благодарение на имплементацијата на моделите на машинско учење и напредните аналитики, исплатите во првиот квартал од годината пораснаа за 40% споредено со истиот период минатата година. Воедно, квалитетот на портфолиото во континуитет се подобрува, при што наплатата до 30 дена во првиот квартал достигна 93% на исплатените кредити. Од големо значење за квалитетот на портфолиото има и ново-воведениот сервис на МКБ за автоматска проверка на приходите на клиентите, што воедно допринесува за одговорно кредитирање и непрезадолжување на клиентите. Инвестициите во технологијата и проширувањето на сегментот на услуги остануваат наш најголем приоритет.” , вели Мишиќ.

Таа посочи дека измените на Законот за финансискидруштва од страна на Министерството за финансии, како и новиот Правилник за работење на финансиските друштва ќе придонесат дополнително кон поголема заштита наклиентите, како и подобрување на репутацијата на финтек индустријата.

Подолу следи сумирање на групациските достигнувања:

Стратегиски резултати на групациско ниво

• 271 илјада активни корисници  (31.12.2023: 274 илјади), со приход по клиент во износ од 379 евра (3М/2023: 360евра)

• Вкупниот број на корисници порасна на 1 милион (31.12.2023: 992 илјади)

• Консолидираниот биланс на групата се зголеми за 3.7%изнесувајќи 389.8 милиони евра, а капиталот се зголеми за 5.5%, изнесувајќи 67.7 милиони заклучно со31.03.2024

• MyIute апликацијата достигна бројка од 900 илјади симнувања заклучно со 31.03.2024  (31.12.2023: 813 илјади симнувања)

• Прва исплата на дивиденда на ЕнергБанк во износ од 3.3 милиони евра (јануари 2024)

Оперативни резултати на групациско ниво

• Исплатата на кредити порасна за 29.7%, достигнувајќи 82.1 милион евра (3М/2023: 63.3 милиони евра)

• Бројот на одобрени кредити се намали на 75 илјади (3М/2023: 84 илјади)

• Бруто портфолиото на кредити порасна за 4.9изнесувајќи 264.3 милиони евра (31.12.2023: 252милиони евра), од коишто принципалниот износ на кредити порасна за 19.6%, изнесувајќи 244 милиони евра (31.12.2023: 204 милиони евра)

• Нето портфолиото на кредити порасна за 5.5% изнесувајќи 245 милиони евра (31.12.2023: 232.1 милиони евра), 

• Вкупната мрежа на бескартични банкомати достигна бројка од 78

Финансиски резултати на групациско ниво

• Приходите од камати и провизии се намалија за 2.6%, изнесувајќи 22.4 милиони евра (3М/2023: 22.9 милиони евра), небанкарско портфолио, како резултат на понискиот приход од државни обврзници во ЕнергБанк

• Нето приходите од камати и провизии се намалија за10.5%, изнесувајќи 15 милиони евра (3M/2023: 16.8милиони евра), небанкарско портфолио, како резултар на повисоките трошоци и пад на каматните стапки

• Вкупниот приход порасна за 3.5%, изнесувајќи 26.4милиони евра (3М/2023: 25.5милиони евра).

• ЕБИТДА, приспособена за курсни разлики и приходи од Енергбанк, се намали за 10.1%, изнесувајќи 10.6милиони евра (3М/2023: 11.8 милиони евра), прилагодена на еднократните трошоци поврзани со аквизиција на ЕнргБанк и во износ од 0.9 милиони евра

• Нето добивка во износ од 2.2 милиони евра, споредбено со 2.8 милиони евра во истиот период од минатата година

Во изминатите осум години, Иуте Македонија како дел одгрупацијата Иуте Естонија одигра огромна улога во редефинирање на финансиското опкружување во финтек секторот во Македонија, наметнувајќи сосема нови стандарди во делот на дигитализацијата и корисничкото искуство. Со ребрендирање од Иуте Кредит во Иуте, компанијата веќе работи на проширување во многу нови финансиски сегменти на работење, со што покрајкредитирањето ќе се понудат платежни услуги и осигурување.

На тој начин, како финтек и лидер во дигиталната трансформација, Иуте се подготвува да стане целосен финансиски партнер на граѓаните, преку одговорно, безбедно и сосема поразличнo дигитално корисничко искуство.

Фондот за иновации и технолошки развој денеска го објави јавниот повик „Ваучери за иновации за Западен Балкан”, со кој вкупно 240 илјади евра ќе се доделат за поттикнување на соработката помеѓу академската заедница со домашните, мали и средни компании, во насока на поддршка на научно истражувачки проекти кои ќе придонесат кон зголемување на иновативноста и конкурентноста на бизнисите.

Пилот програмата „Ваучери за иновации за Западен Балкан“ ја реализира Фондот за иновации и технолошки развој како дел од европскиот проект „Policy Answer” (Одговори за јавните политики – креирање, спроведување и поддршка на политиките за истражување и развој на Западен Балкан), во кој Фондот ја доби главната улога во пилотирање на мерки за поддршка за истражување, развој и иновации во сите економии од Западен Балкан. Проектот е финансиран од програмата Хоризонт Европа на Европската Комисија.

Главен критериум за подобност за прекураничката соработка е апликантот и давателот на услугата мора да бидат од две различни економии на Западен Балкан. На јавниот повик можат да аплицираат: правни деловни субјекти регистрирани како микро, мали или средна компанија во која било од економиите на земјите од Западен Балкан, инкорпориран според соодветниот актуелен Закон за трговски друштва на земјите од Западен Балкан и регистриран во која било агенција за регистрација на бизниси на земјите од Западен Балкан и лоциран во земјите од Западен Балкан.

Иновациските ваучери ќе можат да се искористат за покривање на 80% од вкупните трошоци на високо образовните институции, во износ од 8.000 евра без данок на додадена вредност (ДДВ). Останатиот дел од 20 отсто е учество на компанијата, корисник на услугите од факултетите. Доделените Ваучери за иновации примателот треба да ги искористи во период до девет месеца од датумот на потпишување на договорот.

Средствата од ваучерите ќе можат да се искористат за пренос на научно, технолошко или иновативно знаење што е ново за компанијата или за решавање на техничко/технолошки проблем што ќе го идентификува компанијата, односно за: развој на нови или подобрување на постоечките производи, процеси или услуги, доказ за концепт, физибилити студија, производство на лабораториски прототипови, производство на демонстративни прототипови, различни видови тестови, валидизација на технологијата, валидизација на нови или подобрени производи, процеси или услуги, развој и воведување на специјален софтвер за производ или процес, како и ИПР и трансфер на технологија.

Рокот за аплицирање на повикот за „Ваучери за иновации” е најдоцна до 26 Јуни 2024 година, до 16:00 часот. Аплицирањето е исклучиво електронски, преку веб страната на ФИТР: https://shorturl.at/qwD17 

Анализа на бројот и вредноста на онлајн трансакциите

Согласно најновите објавени податоци за безготовински платежни трансакции на виртуелните места на продажба во 2023 година на Народната Банка на Република Северна Македонија, вредноста на вкупните трансакции направени кон интернет продавниците од Македонци дома и во странство, како и од иматели на странски картички изнесува 39,929.2 милиони денари или 649.3 милиони евра, односно бележи пораст од 18% во однос на 2022 година. Притоа, вредноста на направените вкупни е трансакции од физички лица изнесува 455.6 милиони евра и има пораст од 18.7%, додека правните лица оствариле пораст од 16.3% во однос на 2022 година. Доминира учеството на физичките лица во направените вкупни трансакции со 70.2%. Се зголемува и бројот на вкупните онлајн трансакции, но со помал интензитет на пораст односно 15.2% во однос на 2022 година. Кај правните лица бројот на реализираните вкупни е трансакции се зголемува за 8.7%, додека кај физичките лица за 17.1% во однос на минатата година. Просечната вредност на направените онлајн трансакции во 2023 година изнесува 33.7 евра и е за 2.3% поголема од 2022 година. При тоа растот на просечната вредност е поголем кај правните лица каде што просечната трансакција се зголемува за 6.8% и изнесува 45.6 евра, додека кај физичките има минимален пораст (1.05%) и изнесува 30.3 евра.

Во структурата на вкупната вредност на направените онлајн трансaкции во 2023 година се забележува намалување на учеството кон домашни е-трговци од 72% во 2022 година на 70% во 2023 година, на сметка на зголемениот раст на вредноста на направените е- трансакции кон странски е-трговци. Имено, во 2023 година вкупната вредност на направени е-трансакции кон домашни е-трговци направени и од домашни и од странски купувачи изнесува 453.6 милиони евра што преставува пораст од 15.2% во однос на претходната година. Македонците во странство со платежни картички на виртуелни продажни места оствариле трансакции во вредност од 195.6 милиони евра што преставува раст од 25.3% во однос на 2022 година.

Што се однесува до структурата на бројот на направените е-трансакции според потеклото на картичката и местото на направената трансакција кон домашните е-трговци Македонци и странци со своите картички оствариле 76% од трансакциите, додека во странство Македонците оствариле 24% од трансакциите. Тоа ни укажува на поголема просечна вредност која е направена кон странски е-трговци односно 42.9 евра. При тоа физичките лица оствариле просечна вредност по трансакција од 32.6 евра додека правните од 129 евра.

Понуда во е-трговија – Е-продажни места

Во 2023 година, согласно подaтоците на Народната банка има вкупно 1703 виртуелни места на продажба, што претставува зголемување од 105 нови е-продажни места или 6.5% пораст. Што се однесува до активни е-продажни места, од вкупните 75% биле активни, односно 1293 имале барем една трансакција во текот на 2023 година. Асоцијацијата за е-трговија неодамна направи унпаредување на регистарот на е-трговци, кој претставува единствен регистар на онлајн продажни места кој се обновува во соработка со 5те банки кои нудат процесирање на е-трансакции. Регистарот содржи и категоризација, односно може да се прегледаат сите активни е-трговци и може да се пребаруваат е-трговците.

“Вредноста на онлајн трансакциите бележи годишен раст од 18% во 2023 година. Вредноста реализирана кон домашни е-трговци (со домашни и странски картички) бележи раст од 15% и изнесува 453.6 милиони евра. Асоцијацијата за е-трговија минатата година придонесе за зајакнување на домашната понуда во е-трговија и тоа преку две иницијативи беа помогнати 65 микро, мали и средни компании да започнат да продаваат онлајн и да ги зајаканат своите дигитални вештини. И оваа година продолжуваме со бројни активности кои ќе придонесат за проширување и зајакнување на понудата во е-трговија, унапредување на дигиталните вештини, намалување на сивата економија и зајакнување на довербата во онлајн купувањето. Преку активности како што е регистарот на е-трговци, беџот за верификувани е-трговци и информативно-едукативните кампањи за јавноста влијаеме на поголема информираност, свесност и само-заштита на граѓаните со што придонесување и за унапредување на страната на побарувачката” – вели Претседателката на АЕТМ, д-р. Нина Ангеловска.