Европската комисија и Бугарија потпишаа Договор за партнерство за организација на информативни и комуникациски кампањи за премин на земјата од бугарскиот лев на еврото, како дел од подготвителните чекори за влез на Софија во Еврозоната.

Договорот го потпишаа извршниот потпретседател на Европската комисија за економија во интерес на луѓето Валдис Домбровскис, еврокомесарот за економија Паоло Џентилони и бугарската вицепремиерка и министерка за финансии Људмила Петкова.

Како што соопшти Еврокомисијата, Договорот е потврда на нејзината заложба за поддршка на организацијата на информативни и комуникациски кампањи за преминот кон еврото во Бугарија, откако земјата ќе ги исполни сите критериуми за тоа.

„Тој е и основа за подготовка и потпишување на Договор за грант, кој ќе и овозможи на Комисијата да ги кофинансира комуникациските активности за преминот кон еврото во Бугарија”, се додава во соопштението.

Клубот на Млади Инженери од минатата година организира серијал од настани “КMI Talks”, на кои се презентираат успешни бизнис приказни, идеи и иновации кои потекнуваат од нашата држава. На вчерашниот настан кој се одржа во Скопје, имавме можност да слушнеме за искуствата на неколку успешни компании од областите на градежништвото и архитектура и нивниот развој во модерното време на дигитализација.

Еден од говорниците беше Кирил Лазаров-Магистер по градежништво од областа на геотехниката, проект менаџер, сопственик на градежната компанија БИТЕМ. Кирил ги мотивираше младите да се посветат на образованието и едукацијата во нашата држава, да се трудат за стекнување искуство и да не се откажуваат при првиот предизвик.

“Почетоците на работењето на БИТЕМ беа доста тешки, се соочив со многу предизвици, секогаш со сомнеж дали ќе успееме или не. Дали ќе го најдеме сопственото место на пазарот, како ќе најдеме вработени, како ќе ги убедиме потенцијалните вработени да дојдат на работа во нова компанија, која освен желба, план и ентузијазам за работа во дадениот момент не располагаше со ништо друго.

Јас лично во тој контекст вложив многу. Во тој период работев и по 15 часа дневно секој ден, вложив се што знаев и умеев и се што ми беше на располагање за да БИТЕМ успее и се најде на врвот помеѓу најдобрите компании во Македонија и регионот. Иако и во тој момент имав изградено личен и професионален интегритет, како менаџер во голема градежна компанија, не секој имаше доверба во мене во моментот кога решив сам да работам во сопствена компанија.

Можноста да имате колеги, менаџери, претпоставени или сопственици на компанија од кои може многу да научите е можеби најважната работа при првото вработување по напуштање на образовните клупи. Секако, останува на секој од вас да ги прифати и реализира насоките кои ги добива и да ги искористи во своја полза, за личен и професионален раст и развој на сопствената професионална кариера. Живееме во време каде премногу се акцентира материјалното, секој се бори за што поголема плата, меѓутоа барем додека сме млади, при првите вработувања предуслов не треба да ни биде платата. Најважно е да се избере добра компанија, професионална средина, колеги, соработници и ментори од кои може да се учи. Знаењето секако е најголемиот капитал кој ќе го имате. Платата и материјалните придобивки и добра од работата неминовно ќе следат“.

Денес БИТЕМ прерасна во компанија со околу 100 вработени, од кои голем дел се млади инженери, ентузијасти кои растат професионално паралелно со компанијата.

Анализа на бројот и вредноста на онлајн трансакциите

Согласно најновите објавени податоци за безготовински платежни трансакции на виртуелните места на продажба во 2023 година на Народната Банка на Република Северна Македонија, вредноста на вкупните трансакции направени кон интернет продавниците од Македонци дома и во странство, како и од иматели на странски картички изнесува 39,929.2 милиони денари или 649.3 милиони евра, односно бележи пораст од 18% во однос на 2022 година. Притоа, вредноста на направените вкупни е трансакции од физички лица изнесува 455.6 милиони евра и има пораст од 18.7%, додека правните лица оствариле пораст од 16.3% во однос на 2022 година. Доминира учеството на физичките лица во направените вкупни трансакции со 70.2%. Се зголемува и бројот на вкупните онлајн трансакции, но со помал интензитет на пораст односно 15.2% во однос на 2022 година. Кај правните лица бројот на реализираните вкупни е трансакции се зголемува за 8.7%, додека кај физичките лица за 17.1% во однос на минатата година. Просечната вредност на направените онлајн трансакции во 2023 година изнесува 33.7 евра и е за 2.3% поголема од 2022 година. При тоа растот на просечната вредност е поголем кај правните лица каде што просечната трансакција се зголемува за 6.8% и изнесува 45.6 евра, додека кај физичките има минимален пораст (1.05%) и изнесува 30.3 евра.

Во структурата на вкупната вредност на направените онлајн трансaкции во 2023 година се забележува намалување на учеството кон домашни е-трговци од 72% во 2022 година на 70% во 2023 година, на сметка на зголемениот раст на вредноста на направените е- трансакции кон странски е-трговци. Имено, во 2023 година вкупната вредност на направени е-трансакции кон домашни е-трговци направени и од домашни и од странски купувачи изнесува 453.6 милиони евра што преставува пораст од 15.2% во однос на претходната година. Македонците во странство со платежни картички на виртуелни продажни места оствариле трансакции во вредност од 195.6 милиони евра што преставува раст од 25.3% во однос на 2022 година.

Што се однесува до структурата на бројот на направените е-трансакции според потеклото на картичката и местото на направената трансакција кон домашните е-трговци Македонци и странци со своите картички оствариле 76% од трансакциите, додека во странство Македонците оствариле 24% од трансакциите. Тоа ни укажува на поголема просечна вредност која е направена кон странски е-трговци односно 42.9 евра. При тоа физичките лица оствариле просечна вредност по трансакција од 32.6 евра додека правните од 129 евра.

Понуда во е-трговија – Е-продажни места

Во 2023 година, согласно подaтоците на Народната банка има вкупно 1703 виртуелни места на продажба, што претставува зголемување од 105 нови е-продажни места или 6.5% пораст. Што се однесува до активни е-продажни места, од вкупните 75% биле активни, односно 1293 имале барем една трансакција во текот на 2023 година. Асоцијацијата за е-трговија неодамна направи унпаредување на регистарот на е-трговци, кој претставува единствен регистар на онлајн продажни места кој се обновува во соработка со 5те банки кои нудат процесирање на е-трансакции. Регистарот содржи и категоризација, односно може да се прегледаат сите активни е-трговци и може да се пребаруваат е-трговците.

“Вредноста на онлајн трансакциите бележи годишен раст од 18% во 2023 година. Вредноста реализирана кон домашни е-трговци (со домашни и странски картички) бележи раст од 15% и изнесува 453.6 милиони евра. Асоцијацијата за е-трговија минатата година придонесе за зајакнување на домашната понуда во е-трговија и тоа преку две иницијативи беа помогнати 65 микро, мали и средни компании да започнат да продаваат онлајн и да ги зајаканат своите дигитални вештини. И оваа година продолжуваме со бројни активности кои ќе придонесат за проширување и зајакнување на понудата во е-трговија, унапредување на дигиталните вештини, намалување на сивата економија и зајакнување на довербата во онлајн купувањето. Преку активности како што е регистарот на е-трговци, беџот за верификувани е-трговци и информативно-едукативните кампањи за јавноста влијаеме на поголема информираност, свесност и само-заштита на граѓаните со што придонесување и за унапредување на страната на побарувачката” – вели Претседателката на АЕТМ, д-р. Нина Ангеловска.