Банки
Советoт на Народната банка донесе нови макропрудентни мерки за понатамошно јакнење на отпорноста на банкарскиот сектор

Советoт на Народната банка, на редовната седница одржана на 28 април 2023, во насока на понатамошно јакнење на отпорноста на банкарскиот сектор, донесе одлука за воведување макропрудентни мерки за квалитетот на кредитната побарувачка, согласно со европската практика. Согласно со Законот за финансиска стабилност којшто стапи на сила минатата година, во декември 2022 година, Советот усвои одлука со која се воведоа макропрудентните инструменти за квалитетот на кредитната побарувачка, односно прецизно се определи методологијата за пресметување на показателите преку кои се следи способноста на физичкото лице да ги отплаќа месечните обврски врз основа на кредити, како и соодносот помеѓу износот на кредит и вредноста на заложениот недвижен имот.
Со новововедените макропрудентни мерки се продолжува со јакнење на макропрудентната рамка преку утврдување на максимални вредности за овие показатели на системска основа. Макропрудентните мерки се изготвени во консултации со Меѓународниот монетарен фонд, а се во линија со препораките на европските институции. Максималните вредности се утврдени врз основа на детална анализа на податоци обезбедени од страна на банките и штедилниците и не отстапува значајно од најчесто применуваната висина на овие показатели од нивна страна. Со преземените мерки превентивно се делува за спречување на кумулирање на системски ризици во сегментот на домакинствата и на пазарот на недвижности.
На истата седница беше усвоен и Годишниот извештај на Народната банка за 2022 година, во кој се наведува дека и покрај предизвиците кои ги наметна руската војна во Украина, минатата година беше задржана стабилноста на девизниот курс на денарот, кон крајот на годината започна да забавува инфлацијата, додека девизните резерви беа одржани на адекватно ниво. Во услови на стратегија на „де факто“ фиксен девизен курс на денарот во однос на еврото, имаше потреба од промени во монетарната политика заради стабилизирање на инфлациските очекувања и инфлацијата на среден рок, одржување на стабилноста на домашната валута, притоа имајќи ги предвид и промените на монетарната политика на Европската централна банка. За таа цел, Народната банка уште од крајот на 2021 година започна со постепено нормализирање на монетарната политика, што беше направено преку соодветно управување со ликвидноста, како и со постепено зголемување на основната каматна стапка во неколку наврати, почнувајќи од април 2022 година. И покрај предизвиците при оперативното водење на политиките во услови на општа глобална неизвесност, Народната банка и во 2022 година посветено работеше и спроведе низа програмски активности, во насока на натамошно зајакнување на регулаторната рамка, осовременување на расположливиот сет на инструменти, зголемување на транспарентноста и општествената одговорност. Преземени се бројни активности за создавање предуслови за спроведување на новиот Закон за платежни услуги и платни системи (подготвени се и донесени 25 подзаконски акти), со што ќе се овозможи влез на нови даватели на платежни услуги, ќе се зголеми конкуренцијата, квантитетот и квалитетот на платежните услуги, а исто така и се зајакнува заштитата на потрошувачите. Народната банка започна со објавување нови статистички податоци за показателот должнички хартии од вредност исполнувајќи го највисокиот меѓународен статистички стандард СДДС плус, а исто така меѓу податоците и показателите за банкарскиот систем, почна да објавува и квартални податоци за кредитите за зелено финансирање одобрени на домаќинствата и нефинансиските друштва. На иницијатива на Народната банка, а заради создавање услови за поддршка на развојот на финтек-секторот, финансиските регулатори склучија Меморандум за соработка со кој се поставува систем преку кој регулаторите координирано ќе дејствуваат (Комитет за финтек), во однос на спроведувањето на националната Стратегија за финтек-секторот, која беше подготвена од Народната банка и усвоена од Комитетот за финтек. Централната банка продолжи и со засилени активности во доменот на финансиската едукација со што придонесува за подигањето на финансиската писменост и финансиската инклузија на населението во нашата земја.
Советот на Народната банка го усвои и Извештајот за ризиците во банкарскиот сектор во 2022 година. Во него се наведува дека и покрај неизвесното макроекономско окружување, предизвикано од глобални фактори, а пропратено со енергетска криза, раст на инфлацијата и затегнување на финансиските услови, банкарскиот систем продолжи со непречено вршење на финансиското посредување. Во 2022 година, банките обезбедија највисок годишен кредитен раст во последните десетина години, што се должи на корпоративниот сектор, а кредитите на домаќинствата остварија поумерен раст. На страна на изворите на средства, депозитите од нефинансиските субјекти бележеа променливи движења во текот на 2022 година, што резултираше со побавен годишен раст во споредба со претходната година. Носител на депозитниот раст во 2022 година беа депозитите од домаќинства, но и депозитите од претпријатија бележат раст. Склоноста на депонентите за чување на своите средства во девизи беше повисока, но со мерките кои ги презеде Народната банка со задолжителната резерва, се поттикна повисок раст на депозитите во денари во последните месеци од 2022 година, што се очекува да продолжи и во иднина.
Изложноста банкарскиот систем на ризиците е умерена, а спроведеното стрес-тестирање покажува задоволителна отпорност на банкарскиот систем на симулираните шокови. Ликвидноста на банкарскиот систем е на задоволително ниво, а солвентноста се подобри во 2022 година, при што стапката на адекватност на капиталот достигна највисоко ниво за последните десетина години, од 17,7%. Соодветната капитализираност на банките е многу значајна за справување со различни предизвици при надолните фази од економските циклуси и во кризни услови. Квалитетот на кредитното портфолио се подобри со оглед на намалувањето на вкупните нефункционални кредити и на нивното учество во вкупните кредити до историски најниското ниво од 2,9%. Учеството на нефункционалните во вкупните кредити се намали и кај двата сектора, и изнесува 3,9%, во портфолиото на корпоративни кредити и 1,9%, во кредитното портфолио составено од домаќинства. Сепак со оглед на неизвесното окружување, неопходно е натамошно прудентно однесување.
Банки
Гувернерот Славески на Годишното генерално собрание на БИС

Гувернерот на Народната банка, д-р Трајко Славески, учествуваше на Годишното генерално собрание на Банката за меѓународни порамнувања (БИС), во чии рамки оствари бројни средби со повеќе свои колеги од централните банки од регионот и од светот. На средбите на БИС, покрај гувернерот, учествуваше и вицегувернерката Емилија Нацевска.
На Собранието на БИС беа разгледани и усвоени најновиот извештај за работата на БИС и Годишниот финансиски извештај на БИС за 2025 година, коишто се осврнуваат на политиките на централните банки коишто во изминатите години на неколку последователни кризи ги ублажија последиците од кризите и овозможија задржување на стабилноста во економиите. Беше истакнато дека и натаму се препорачуваат политики коишто ќе обезбедат финансиска и макроекономска стабилност, како и јакнење на финансиските позиции на централните банки.
Дискусиите во рамките на Годишното собрание на БИС се од исклучително значење за согледување на предизвиците со кои се соочуваат централните банки секојдневно и за утврдување на мерките и активностите за нивно надминување, но и за подготовка за идните трендови во работењето што ги носи дигитализацијата, имајќи ја предвид улогата на БИС во меѓународната соработка за поддршка на монетарната и финансиската стабилност. Народната банка е полноправна членка на БИС со уште шеесет и две централни банки и монетарни институции од светот, коишто учествуваат и имаат право на глас на Генералното собрание.
Банки
ПроКредит Банка го отвори новиот Центар за работа со население во Кисела Вода

ПроКредит Банка го отвори новиот и модерен Центар за работа со население во Кисела Вода во рамки на станбено-деловниот комплекс Адора Флат Ирон, кој на клиентите ќе им понуди ново клиентско искуство, сеопфатни банкарски услуги, 24/7 зона, како и тим од посветени професионалци кои се тука да споделат стручни финансиски совети, поддршка и брза услуга за сите нивни банкарски потреби.
Отворањето на центарот во Кисела Вода е со стратешка цел да се биде поблиску до граѓаните обезбедувајќи имперсонализиран пристап и банка партнер која ќе им помогне во оставарувањето на нивните цели. Дополнително, центарот е опремен и со 24/7 Зона, со современи банкомати кои им овозможуваат на клиентите самостојно да вршат банкарски операции како уплата и исплата на денари и евраи внесување на дневен промет во “drop box” сеф.
“Сакаме да го скршиме стереотипот за тоа како се работи со банка, каде што обично се чека во ред на шалтер со цел да завршите некоја обврска или пак чекање со денови за да се добие одобрување за кредит. Ние сме банка која нуди персонализирана и модерна услуга. Кај нас може да потпишете кредит директно на таблет и истиот може да го добиете за еден час. Банките треба да одат напред со нови,модерни филијали и 24/7 зони и навистина сме горди што ние сме пример и првата банка која што го спроведува тоа.”– истакна Стевче Кузмановски, Член на Управниот одбор во ПроКредит Банка.
ПроКредит Банка покрај модерната услуга, нуди ипромотивна понуда за сите нови клиенти на Центарот за население во Кисела Вода. Во таа насока, сите физички лица кои ќе отворат сметка во оваа филијала во периодот до 25.12.2025 ќе добијат бесплатно одржување на сметка, електронско и мобилно банкарство и бесплатни интерни трансфери во првите 12 месеци.
Центарот за работа со население на ПроКредит Банка се наоѓа на ул. Борис Трајковски бр. 1 во рамки на станбено-деловниот комплекс Адора Флат Ирон и е со работно време од 08:30 до 16:30 часот.
Банки
Средба на гувернерот Славески со претседателот на Федералните резерви на САД, Џером Пауел

Во рамките на 95-тото генерално собрание на Банката за меѓународни порамнувања (БИС) во Базел, Швајцарија, гувернерот на Народната банка, д-р Трајко Славески, се сретна со претседателот на Федералните резерви на САД (ФЕД), Џером Пауел.
На средбата беше истакната важноста на зачувувањето на независноста на централните банки како основа за ефикасна монетарна политика, насочена кон ценовната и финансиската стабилност. Се разменија мислења за светските предизвици и за потребата од соработка помеѓу централните банки.
Гувернерот Славески ја нагласи важноста на постојаната комуникација со водечките монетарни институции и на размената на искуства како значаен придонес за стабилен и отпорен финансиски систем.
- Банкипред 1 недела
Стопанска банка АД – Скопје назначи нов Генерален директор за финансии и член на Управниот одбор
- Банкипред 2 месеци
НЛБ Банка Скопје e првата банка во земјата со формална апликација кон СЕПА, единствената област за плаќање во евра
- Анализипред 2 месеци
АНАЛИЗА: Дали Македонците најмногу пари трошат за време на попусти, одмори или празници?
- Банкипред 2 месеци
ММФ оценува дека Народната банка успешно се справува со шоковите и ја води политиката претпазливо и професионално
- Банкипред 2 месеци
Халкбанк АД Скопје со нова експозитура во Diamond Mall – банкарските услуги поблиску до клиентите
- Банкипред 2 месеци
Стопанска банка АД – Скопје со рекордна дивиденда – ќе подели 65 милиони евра на своите акционери!
- Банкипред 2 месеци
Европските инвестициски банки со најдобри трговски резултати во последната деценија
- Бизниспред 2 месеци
Mint Bonus прославува една година успех на програмата за лојалност на клиенти