Connect with us

Банки

Народната банка ја намали основната каматна стапка за 0,25 п.п. – задржан внимателниот карактер на монетарната политика

Објавено

на

На 17 септември 2024 година се одржа редовна седница на Извршниот одбор за поставеноста на монетарната политика на Народната банка, на која беа разгледани најновите податоци и информации за глобалната и за домашната економија и најновите случувања на меѓународните и на домашните финансиски пазари во контекст на поставеноста на монетарната политика. 

На седницата беше оценето дека најновите услови во економијата овозможуваат да се почне со постепено претпазливо нормализирање на поставеноста на монетарната политика. Следствено, беше одлучено каматната стапка на благајничките записи да се намали за 0,25 п.п., на нивото од 6,05%. Каматните стапки на депозитите преку ноќ и на 7 дена се непроменети, на нивоата од 4,20% и 4,25%, соодветно. Понудата на благајнички записи на редовната аукција е исто така непроменета и изнесува 10 милијарди денари.

Со ваквите промени се задржува внимателноста во монетарната политика имајќи ги предвид ризиците поврзани со надворешното окружување што сè уште постојат, но и со домашните фактори што влијаат врз агрегатната побарувачка. И натаму се очекува дека нивото на каматните стапки, заедно со досегашните промени кај задолжителната резерва и преземените макропрудентни мерки, вклучувајќи го и постепеното зголемување на стапката на противцикличниот заштитен слој на капиталот за изложеностите на банките (1% со примена од јули 2024 година), ќе придонесат за ценовна стабилност на среден рок и за задржување на стабилноста на девизниот курс. Воедно, промените во инструментот задолжителна резерва коишто се применуваат од јули 2024 година, придонесуваат за дополнителна поддршка на поставеноста на монетарната политика.

Одлуката за монетарната политиката е заснована на оцените за инфлацијата, којашто се движи во рамките на очекувањата, како и на постојаните поволни движења на девизниот пазар. Годишната стапка на инфлација во август позначително забави и изнесува 2,2%, при поволни движења кај сите три главни компоненти, односно пад на цените кај прехранбената и енергетската компонента и забавен раст на базичната инфлација. Со оглед на споредбената основа од 2023 година (мерки за привремено ограничување на растот на цените), до крајот на годината е можна определена променливост во стапката на инфлација, но во просек за целата 2024 година се очекува дека ќе биде во рамките на проектираната од 3,5%, според априлскиот циклус проекции.  Во анкетите на ЕК за очекувањата на потрошувачите, веќе пет месеци по ред преовладуваат очекувања за намалување на цените во следниот период. Во однос на  берзанските цени на примарните производи, најновите прогнози се ревидирани надолу, во согласност со зголемената понуда и намалената побарувачка, што е поврзано со послабите изгледи за раст.

Состојбата на девизниот пазар е стабилна и движењата се поволни. Нивото на девизните резерви на крајот на август изнесува 4.469,8 милиони евра, што е соодветно за задржување на стабилноста на курсот на домашната валута. Во согласност со поволните движења на девизниот пазар, Народната банка од почетокот на годината интервенира со нето-откуп на девизи, што придонесе и за подобри остварувања кај девизните резерви од очекувањата. Во однос на последните расположливи податоци од надворешниот сектор, трговскиот дефицит во јули 2024 година е во согласност со очекувањата од априлскиот циклус проекции. Остварувањата на менувачкиот пазар заклучно со крајот на август се малку повисоки од проектираните нето-приливи од приватните трансфери. Остварениот дефицит во тековната сметка на билансот на плаќања во вториот квартал од 2024 година е понизок од очекувањата според априлската проекција, при истовремено повисоки остварени нето финансиски приливи.

Во однос на политиката на Европската централна банка (ЕЦБ), како фактор којшто Народната банка исто така го има предвид, на последната седница во септември по вторпат оваа година беше донесена одлука за намалување на каматната стапка за 0,25 п.п.

Економскиот раст во вториот квартал на 2024 година забрза и е речиси идентичен со проекциите на Народната банка. Реалниот раст на домашната економија изнесува 2,3% на годишна основа (1,2% во претходниот квартал), при натамошен раст и на квартална основа. Така во првата половина од годината е остварен раст од 1,8%, што е блиску до нашата проекција од 1,9%. Високофреквентните податоци за третиот квартал од 2024 година со кои се располага во моментов се ограничени. Засега, податоците за јули покажуваат реален годишен раст на прометот во вкупната трговија и на индустриското производство, наспроти нивниот пад во претходниот квартал. Во однос на ризиците за растот во следниот период, тие и натаму постојат и се поврзани пред сѐ со случувањата во надворешното окружување, но и со интензитетот на остварувањето на домашните инфраструктурни проекти.

Во монетарниот сектор, депозитниот потенцијал на банките е солиден и засега со изгледи за подобри остварувања од очекуваните за третиот квартал. Слични се остварувањата и кај кредитниот раст, којшто се одржува малку над проектираниот.

Општо земено, најновите остварувања кај клучните макроекономски показатели, како и согледувањата во однос на нивната идна патека, создадоа можност за намалување на основната каматна стапка. Сепак, Народната банка го задржува внимателниот пристап при натамошните одлуки за монетарната политика. Ризиците поврзани со надворешното окружување треба и натаму да се следат, пред сè цените на примарните производи, коишто сè уште се под влијание на нестабилниот геополитички контекст и климатските промени, а треба да се внимава и на ризиците од домашните фактори коишто може да влијаат врз побарувачката и цените во следниот период, вклучително и политиката на платите. Оттаму водењето внимателни макроекономски политики ќе биде нашиот приоритет и во иднина. Народната банка и натаму е подготвена да ги употреби сите неопходни инструменти и да презема соодветни мерки со коишто ќе се придонесе за задржување на стабилноста на девизниот курс и ценовната стабилност на среден рок.

Банки

Експозитура „Центар“ на НЛБ Банка трансформирана од традиционален во модерен банкарски објект

Објавено

на

НЛБ Банка од денеска повторно ги отвора вратите на својата експозитура „Центар“ (Палета) во Скопје која по само неколку неделното, но сепак обемно реновирање е трансформирана од традиционален во модерен банкарски објект, нудејќи зголемена удобност и иновативни услуги.

Станува збор за деловен концепт кој на клиентите ќе им овозможи пристап до ново дигитално искуство, пришто досегашното благајничко работење на експозитурата е заменето со безготовинско работење, а исплата и уплата на готовина, плаќање на режиските трошоци и други банкарски трансакции целосно ќе се сервисираат преку 24/7 часовната зона во која се наоѓаат три банкомати за исплата и уплата на готовина.

Експозитурата „Центар“ е со површина од 230 м2, а во нејзе се сместени интерактивни зони за консултација со банкарски експерти за финансиско советување, кредитирање и лично банкарство.

Ова реновирање е дел од пошироката стратегија за модернизација на продажната мрежа на Банката, водена од забрзаната технологија и сè поголемата побарувачка на дигитални решенија од страна на клиентите чии приоритети стануваат самостојно, симплифицирано, брзо, лесно, а сепак безбедно банкарско работење.

Воедно, концептот на модернизација на мрежата на експозитури на Банката ја следи групациската стратегија за одржливо финансиско работење, која во еден сегмент подразбира и автоматизација на процесите и намалување на употребата на хартија или целосно безхартиено банкарско работење онаму каде што е тоа возможно.

Експозитурата го задржува досегашното работно време и истата ќе работи од 08:00 до 16:00 часот, од понеденик до петок.

Продолжи со читање

Банки

Ангеловска-Бежоска на гувернерскиот состанок на БИС: Финтернетот како иден чекор во развојот на финансискиот систем

Објавено

на

Банката за меѓународни порамнувања (БИС) организира состанок на гувернерите на централните банки, при што на состанокот активно учествуваше и гувернерката на Народната банка, Анита Ангеловска-Бежоска. Со состанокот претседаваше гувернерот на централната банка на Франција, Франсоа Вилероа де Гало. Темата на септемврискиот состанок беа предизвиците на глобалниот финансиски систем во контекст на примената на напредните технологии и целосното искористување на потенцијалот за развој на финансискиот систем со примена на новите дигитални технологии, во прилог на подобри финансиски услуги.

Во центарот на вниманието беа можностите за натамошен развој на финансиските системи, заснован на користење повисок степен на технологија, вклучително и преку  формирање на т.н. финтернет, односно мрежа на финансиски екосистеми коишто имаат меѓусебни конекции, на сличен начин како интернетот. На тој начин би се овозможила брза трансформација на финансиските средства од еден во друг вид преку процесот на воведување токени, натамошниот развој на финансиските пазари, повисокото финансиско посредување, пониските трошоци за извршување на платежните трансакции, како и повисокиот степен на финансиска вклученост.

Со учеството на гувернерката Ангеловска-Бежоска на овој настан, во организација на БИС, се потврдуваат заложбите на Народната банка за постојано следење на трендовите во централнобанкарската заедница и за примена на современите технологии и финансиски иновации. На тој начин, Народната банка се стреми преку соодветна регулативна рамка да придонесе и за поефикасен домашен финансиски систем, со современи финансиски услуги за нашите граѓани.

Продолжи со читање

Банки

Ангеловска-Бежоска: Квалитетните и јавно достапни статистички податоци се предуслов за економски напредок и алатка во битката со дезинформациите

Објавено

на

„Народната банка обезбедува квалитетни, детални и навремени податоци коишто веродостојно и објективно ги преставуваат финансиските и макроекономските состојби и трендови во економијата. Добрата статистика е предуслов за донесување одлуки и политики засновани на докази, вклучително и за централната банка во водењето ефективна монетарна и финансиска политика, зголемувањето на транспарентноста и отчетноста, а со тоа и на довербата во Народната банка. Како што еволуираат економиите, мора да еволуираат и статистиките, оттука унапредувањето на статистиките е постојан процес“, истакна гувернерката Анита Ангеловска-Бежоска во обраќањето на Националната конвенција за Европската Унија во нашата земја (НКЕУ-МК), којашто ја одржа четвртата сесија од Работната група 6, за поглавјата 5 − Јавни набавки, 18 − Статистика и 32 − Финансиска контрола.

„Анкетата за корисниците спроведена од Народната банка покажа дека 86% од корисниците на статистичките податоци покажуваат висок степен на задоволство од квалитетот на податоците коишто ги произведува централната банка, додека 78% сметаат дека статистичките соопштенија им се секогаш, односно најчесто корисни и им помагаат во толкувањето на податоците и анализата на позначајните движења во статистиките“, истакна Ангеловска-Бежоска, при што додаде дека основната водилка на Народната банка е примената на најдобрите светски практики во областа на статистиката и високото ниво на усогласеност со најновите меѓународни и европски барања. Во 2019 година, Народната банка, со нашиот статистички систем го исполни највисокиот стандард на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) − СДДС плус, како втора централна банка од земјите во Југоисточна Европа и прва од земјите во регионот на Западен Балкан, што е потврда за почитувањето на најдобрите стандарди за квалитет, интегритет и транспарентност.

„Народната банка успешно го заокружи пристапувањето кон стандардот за дисеминација на податоци на ММФ − СДДС плус, што е едно од најголемите статистички достигнувања, што наметнува обврска за редовно и навремено доставување детални статистички податоци, со квалитет и во обем коишто може да ги следат само земјите со високоразвиени системи на производство на статистички податоци. Ова е особено значајно за согледувањата кај домашните и странските инвеститори, агенциите за кредитен рејтинг (цената на задолжувањата на меѓународните финансиски пазари), меѓународните и европските институции“, порача Ангеловска-Бежоска.

Гувернерката посочи дека Народната банка веднаш им одговори и на новите меѓународни статистички барања, коишто произлегоа по корона-кризата и последователните шокови, со објавување прегледи за зелените показатели коишто опфаќаат податоци за животната средина и енергијата, климатските ризици и зелените финансии. Веќе две години се објавуваат податоци за плаќањата според родовата и возрасната структура на населението, придонесувајќи кон финансиската вклученост на жените, а постојано работи и на подобрувањето на транспарентноста, со што се зајакна довербата во централната банка и во најтешките кризни моменти.

На сесијата, покрај гувернерката се обратија и националната координаторка на НКЕУ-МК и претседателка на Европското движење, Милева Ѓуровска, понатаму Гонце Јаковлевска од Македонскиот центар за меѓународна соработка, в.д. директорот на Државниот завод за статистика Дејан Станков, како и Емилија Сичикова-Беблава, директорка на Институтот за јавни политики на Факултетот за социјални и економски науки при Универзитетот „Коменски“ во Братислава и Мојмир Мрак, професор и раководител на катедрата Жан Моне на Академската единица за пари и финансии при Економскиот факултет на Универзитетот во Љубљана.

Продолжи со читање

Популарно