Connect with us

Анализи

Сè уште може да се земе станбен кредит со добра каматна стапка – лани се одобрени станбени кредити во износ од 125 милиони евра

Објавено

на

Ако сакате да купите стан на кредит, се уште можете да земете станбен кредит со добра каматна стапка. Под услов да најдете стан со разумна продажна цена, банките во земјава ви нудат широка палета на станбени кредити чии каматни стапки не се повисоки од 4,50%, што споредено со периодот од пред 10 години кога каматите беа над 8% претставува добра понуда. 

Притоа, добро е да знаете дека:

Најниска каматна стапка имаат станбените кредити во денари без валутна калузула – 3,74%

Средните банки нудат најдобра камата за станбени кредити во денари без валутна калузула – 2,72%

Големите банки имаат најниска камата за станбени кредити во денари со валутна калузула – 4,10%

Девизните станбени кредити имаат најниска каматна стапка кај средните банки и таа изнесува – 3,86% 

Банкарите се согласуваат дека иако каматните стапки на станбените кредити се зголемени, се уште се конкурентни и со фиксна каматна стапка подолг период. Тоа е една од причините што динамиката на станбено кредитирање не е забавена. Втората причина е и што граѓаните се штитат од инфлацијата со инвестиции во недвижности, што пак придонесе за рекорден раст на цената на становите. Во прилог на фактот дека во овие инвестиции се пласираат вишок пари на граѓаните одат податоците дека ова кредитно портфолио на банките е здраво, односно кредитокорисниците редовно ги сервисираат своите обврски. И третиот фактор што го држи во живот пазарот на недвижности и покрај астрономските продажни цени е што банките се расположени да ги кредитираат градежните компании и затоа се очекува натамошна експанзија.

Како се движат каматните стапки на станбените кредити?

Статистичките податоци од Народната банка покажуваат дека општиот раст на каматните стапки на кредитите под притисок на инфлацијата најмалку ги зголеми каматите на станбените кредити. Денарските станбени кредити без валутна клаузула во ноември лани имаа просечна каматна стапка на ниво на банкарски сектор од 3,74%. Ова е далеку пониско од 2015 година, која започнува со просечна каматна стапка од 8,45%. Потоа следува континуиран пад на оваа каматна стапка, која во октомври 2016 година се спушта на 7%, во април 2017 на 6%, во јуни 2018 година на 5%, а во јуни 2019 година на 4%. Најниското ниво од 3,51% го достигнува во јануари 2022 година и веќе 4 години, до ноември 2023 година, се одржува на ниво не повисоко од 3,74%.

Интересно е дека средните банки им нудат на граѓаните многу поевтини денарски станбени кредити во споредба со големите банки. Според статистиката на НБРСМ, петте големи банки во ноември лани имале просечна каматна стапка na денарските станбени кредити од 3,71%, додека средните пресметувале камата од 2,72%. Малите банки, пак, имаат највисока камата, која изнесува 5,41%.  

Каматните стапки на денарските станбени кредити со валутна клаузула се повисоки од тие без валутна клаузула иако не било секогаш така. Во јануари 2015 година, оваа каматна стапка на ниво на банкарски сектор изнесуваше 5,89% и беше за речиси 3 процентни поени пониска од каматата на станбените кредити без валутна клаузула. Во декември 2021 година оваа камата падна на 4%, но потоа започнува да расте и во ноември лани изнесуваше 4,14%. Притоа, големите банки имаат просечна каматна стапка на станбени кредити со валутна клаузула од 4,10%, средните од 4,7%, а малите од 4,56%.

Дефинитивно највисока е каматната стапка на девизните станбени кредити. Просечната на ниво на банкарски сектор во ноември 2023 година изнесуваше 4,23%. Најниското ниво го имаше во април 2021 година, кога изнесуваше 3,94%. Кај големите банки оваа каматна стапка изнесува во просек 4,22%, кај средните е 3,86%, а кај малите е 4,83%.

Кај поединечните големи банки, моменталната состојба со висината на каматните стапки (најповолните опции) за станбени кредити е следнава: 

Комерцијална банка – 3,3% фиксна за првите 5 години и 6,185% променлива за останатиот период

Стопанска банка – 3,40% фиксна за првите пет години и 7,66% променлива за останатиот период

НЛБ банка – 3,65% фиксна за првите 5 години и 6-месечен Еурибор + 3,6 п.п.

Шпаркасе банка – 3,69% фиксна за првите 10 години и 6,7% променлива за останатиот период

Халкбанк – 4,5% фиксна за првите 3 години и 8,5% променлива за останатиот период

Обемот на кредитирање ги следи каматните стапки

Граѓаните дефинитивно се порасположени да земаат станбени кредити со пониски каматни стапки. Износот на одобрени станбени кредити од банките во земјава драстично е зголемен откако се намалија каматните стапки во последните неколку години. 

Според податоците од Народната банка, заклучно со ноември 2023 година, банките имаат одобрено станбени кредити во вкупна вредност од 82.721 милион денари (1.345 милиони евра). Најголем раст кредитирањето бележи во 2021 година, кога за една година, односно од 11.2020 до 11.2021 година банките имаат одобрено станбени кредити на физички лица во вкупна вредност од 150 милиони евра. Во периодот 11.2022-11.2023 се одобрени станбени кредити во вредност од 125,2 милиони евра, што значи дека минатата година имало пад од околу 25 милиони евра. 

Во периодот 11.2021-11.2022 година се одобрени кредити во вредност од 140 милиони евра, а во истиот период една година претходно во вредност од 132 милиони евра. Токму од 2022 година обемот на кредитирањето со станбени кредити на годишно ниво станува трицифрен, изразен во милиони евра.

Анализи

АНАЛИЗА: Како ќе влијае врз глобалната економија агресивното намалување на каматните стапки и неочекуваното враќање на ФЕД на печатарската преса!?

Објавено

на

Федералните резерви на САД (ФЕД) односно најпознатата централна банка во светот пред неколку денови направи голема промена во својата монетарна политика. По 17 месеци “статус кво”, централната банка на САД одлучи да ги намали клучните стапки за 0,50 процентни поени на состанокот во септември. Дали сте подготвени за враќање на печатницата?

Што значи намалувањето на каматната стапка?

  1. Поддршка за економијата: Намалувањето на каматната стапка е традиционална мерка која ФЕД ја користи за да го поттикне економскиот раст. Со пониски каматни стапки, станува поевтино да се позајмуваат пари за бизнисите и потрошувачите, што ги стимулира инвестициите и потрошувачката.
  2. Влијание врз инфлацијата: Ова намалување е поврзано со желбата на ФЕД да го поддржи растот додека истовремено одржува контрола врз инфлацијата. Со оглед на несигурностите во глобалната економија, оваа акција може да помогне во стабилизирањето на економските движења, особено во контекст на забавувањето на растот и притисокот врз пазарите.
  3. Квантитативно олеснување: Многу аналитичари го гледаат ова намалување како вовед во потенцијално ново квантитативно олеснување (QE). Квантитативното олеснување подразбира дека ФЕД ќе почне со купување на обврзници или други финансиски инструменти, што ќе ја зголеми понудата на пари во економијата.

Спектакуларниот пресврт на ФЕД

Намалувањето на стапката од страна на Федералните резерви на САД (ФЕД) беше широко очекувано од пазарите, но нејзината големина изненади многу аналитичари и економисти. До последен момент инвеститорите дебатираа за намалување од 0,25 или 0,50 поени. На крајот, победи поагресивната опција, сигнализирајќи дека ФЕД е решена силно да ја поддржи економијата.

Овој спектакуларен пресврт е во контраст со претпазливиот тон што го усвоија претставниците на ФЕД пред само неколку недели. Интересно е што претставниците на ФЕД, вклучувајќи го гувернерот Кристофер Валер, до пред неколку недели покажуваа претпазливост и најавуваа постепен пристап кон намалувањето на стапките. Но, промената на тонот, поттикната од објавите во медиумите и напливот на пазарни очекувања, ги префрли кон поагресивен пристап.

Победа за Џером Пауел

Одлуката за намалување на каматните стапки за 0,50 процентни поени од страна на Федералните резерви (ФЕД) несомнено е значајна победа за претседателот Џером Пауел. Овој чекор, кој беше поагресивен отколку што многумина очекуваа, го зајакна неговиот кредибилитет како лидер на ФЕД и покажа дека може да изгради консензус, дури и во услови кога не сите членови на комисијата за монетарна политика беа подготвени за таква драстична мерка.

Пауел сега добива дополнителна доверба од пазарите и јавноста како лидер кој ќе направи сè што е потребно за да ја стабилизира економијата и да ги зачува финансиските услови. Неговото влијание во ФЕД по оваа одлука е значително зајакнато, што би можело да значи дека тој ќе има уште поголема слобода да ги презема следните чекори во монетарната политика.

Ризичен облог на ФЕД?

Одлуката на ФЕД да ги намали каматните стапки за 0,50 процентни поени, иако добредојдена од пазарите, носи потенцијални ризици, особено во однос на инфлацијата. Ова монетарно олеснување претставува ризичен облог, бидејќи иако економијата покажува знаци на забавување, инфлацијата останува над целта на ФЕД од 2%. Економистите се загрижени дека таквиот чекор може да ги разбуди инфлаторните притисоци, додека некои делови од економијата сè уште се релативно нестабилни.

Клучните ризици за ФЕД:

Инфлациски притисоци: И покрај забавувањето на некои економски индикатори, најновите бројки за инфлацијата, особено индексот PCE (Personal Consumption Expenditures), се повисоки од посакуваното ниво. Со 2,7% годишно во август, инфлацијата е далеку над целта на ФЕД од 2%. Намалувањето на каматните стапки може дополнително да ја зголеми побарувачката и да го зголеми притисокот врз цените, што ќе го отежни контролирањето на инфлацијата.

Пазарот на трудот: ФЕД ја оправдува својата одлука со забавувањето на пазарот на трудот, каде што стапката на невработеност се зголеми на 4,2% – највисоко ниво во последните две години. Сепак, иако ова е знак на можни економски проблеми, таа бројка е сè уште историски ниска и не укажува на сериозно влошување на состојбата на пазарот на трудот. Некои економисти сметаат дека забавувањето е премногу благо за да се оправда поагресивното намалување на стапките.

Долгорочен ефект врз економијата: Преголемото монетарно олеснување во период кога инфлацијата не е целосно под контрола може да има долгорочни последици за економијата. Ако инфлацијата почне повторно да расте, ФЕД ќе мора да го промени курсот и повторно да ги зголеми каматните стапки, што може да предизвика нови економски турбуленции и да го забави растот.

ФЕД и дилемата на монетарната политика

ФЕД е во тешка ситуација, бидејќи забавувањето на економијата бара акција за поттикнување на растот, додека инфлацијата сè уште претставува реален ризик. Одлуката за намалување на стапките е насочена кон поддршка на економскиот раст и избегнување на рецесија, но во исто време претставува ризик за раст на инфлацијата. Овој баланс е критичен за следните чекори на ФЕД.

Додека инвеститорите и пазарите позитивно ја прифатија оваа одлука, некои економисти предупредуваат дека може да се покаже како пресилен чекор ако инфлацијата повторно почне да се зголемува. ФЕД ќе треба внимателно да ги следи инфлаторните движења и да реагира брзо, доколку е потребно, за да избегне економско прегревање.

Оптимистички проекции

ФЕД покажува значителен оптимизам во своите најнови економски проекции, што укажува на подобрување на економските услови и постепено стабилизирање на инфлацијата. Овие прогнози сугерираат дека централната банка гледа простор за натамошно намалување на каматните стапки во иднина, додека економијата се движи во позитивна насока.

Клучните проекции на ФЕД:

  1. Раст на економијата: ФЕД ги ревидира своите очекувања за раст нагоре, предвидувајќи раст од 2,1% за 2024 година и 1,5% за 2025 година. Овие бројки се повисоки од претходните проекции објавени во јуни, што сигнализира поголем оптимизам за силата на американската економија. Ова ја рефлектира надежта на ФЕД дека намалувањето на каматните стапки и другите мерки за поддршка ќе продолжат да го поттикнуваат растот, дури и во услови на глобална економска несигурност.
  2. Инфлациски прогнози: Според ФЕД, инфлацијата ќе продолжи да се забавува, достигнувајќи 2,2% до крајот на 2024 година и 2% во 2025 година. Овие проекции сугерираат дека централната банка верува во својата способност да го контролира инфлаторниот притисок додека ги олеснува монетарните услови. Ако овие проекции се остварат, тоа ќе овозможи уште поголема флексибилност за натамошно намалување на каматните стапки.
  3. Намалување на каматните стапки: ФЕД предвидува клучните стапки да се намалат на 4,4% до крајот на 2024 година и на 3,4% до крајот на 2025 година. Ова значи кумулативно намалување на каматните стапки за околу 2 процентни поени во следните две години, што ќе биде значаен чекор во поттикнувањето на економскиот раст и поддршката на инвестициската активност. Тоа сигнализира дека ФЕД планира постојано олеснување на монетарната политика во текот на следниот период, доколку економските услови го дозволуваат тоа.

Што значат овие проекции?

Овие оптимистички прогнози укажуваат дека ФЕД има доверба во својата стратегија за балансирање меѓу економскиот раст и инфлацијата. Ако инфлацијата продолжи да се намалува како што се очекува, тоа ќе овозможи повеќе простор за намалување на каматните стапки, што би требало дополнително да ја поддржи економијата. Сепак, сè уште постојат ризици, особено ако глобалните или домашните економски услови не се развиваат според очекувањата на ФЕД.

Оваа проекција исто така сугерира дека ФЕД е подготвен за долгорочно прилагодување на својата политика, со цел да ја одржи стабилноста и да го поттикне економскиот раст без да го зголеми инфлаторниот притисок.

Продолжи со читање

Анализи

Дали падот на цените на становите во ЕУ ќе се преслика во Македонија?

Објавено

на

Цените на становите во еврозоната паднаа за 2,1% во третиот квартал од 2023 година, а во целата Европска унија се намалени за 1%. Во Македонија во четвртиот квартал пораснаа за 7% споредено со истиот период претходната година, а за три месеци се повисоки за 1%.(повеќе…)

Продолжи со читање

Анализи

Наташа Пукл ќе биде нов независен член на Надзорниот одбор на НЛБ Банка АД Скопје

Објавено

на

Врз основа на член 39 став 1 од Статутот на НЛБ Банка АД Скопје, Собранието на НЛБ Банка на својата седница одржана на ден 21.02.2024 година донесе Одлука за именување на независен член на Надзорниот одбор.(повеќе…)

Продолжи со читање

Популарно