Банки
Средба со експерти на ММФ: Народната банка ужива висок степен на независност

Според новиот индекс за независноста на централните банки на ММФ, Народната банка има висок степен на независност, што е во согласност со одредбите во Законот на Народната банка. Нивото на независност на Народната банка е високо и во споредба со другите европски централни банки и централните банки во регионот на ЦИЕ. Ова беше заклучено на виртуелната работна средба одржана меѓу гувернерката Анита Ангеловска-Бежоска, вицегувернерките Ана Митреска и Емилија Нацевска и нивниот тим и експертот на ММФ, Ашраф Кан.
На состанокот, г. Кан се осврна на клучните предизвици за независноста на централните банки. Во последниот период во кој беа забележани неколку последователни кризи, централните банки во светот беа под силен притисок на јавноста. Високата инфлација, којашто услови зголемување на каматните стапки, но и низок економски раст, како и проширувањето на мандатите на централните банки доведоа до зголемени општествени очекувања во однос на отченоста на централните банки. Сепак, како што се заклучува во истражувањето на ММФ, поголемата независност на централните банки се поврзува со пониската инфлација како во напредните економии, така и во земјите во развој и во земјите со низок приход. Затоа, независноста е клучна за справување со инфлацијата, одржување на стабилноста на девизниот курс и за постигнување стабилен долгорочен економски раст. Господинот Кан го презентира новиот индекс со кој се мери независноста врз основа на сеопфатна база на податоци. Новиот глобален индекс на независноста на централните банки се надоврзува на постојните индекси, но вклучува и нови показатели како што се финансиската независност, составот на Советот на централната банка и улогата на државните ревизорски тела.
За да ја задржи довербата кај јавноста и за да ја оправда својата независност, Народната банка постојано се стреми кон високо ниво на транспарентност во сите сегменти од своето работење. Една од активностите беше доброволното учество на Народната банка во пилот-оценувањето на транспарентноста, со принципите предвидени во рамките на ревидираниот Кодекс на транспарентноста на ММФ. Оценувањето покажа дека Народната банка применува напредни практики на транспарентност. Долгогодишната заложба за транспарентност беше забележана и од повеќето претставници на јавноста (новинари, професори и др.) коишто беа вклучени во текот на пилот-оценувањето. Исто така, на работната средба ММФ ги презентира и алатките за оценување на оперативната ефикасност на централните банки, којашто е клучна за јакнење на процесот на донесување одлуки, финансиската независност и за кредибилитетот на политиките.
Банки
Средба Славески–Паолучи: Народната банка е важен фактор за стабилноста

Гувернерот на Народната банка, д-р Трајко Славески, оствари прва работна средба со директорот на Светската банка во Северна Македонија, Масимилијано Паолучи.
На средбата беше нагласено дека Народната банка е кредибилна институција и столб на макроекономската и финансиската стабилност во земјата. Двајцата соговорници ја истакнаа важноста на досегашната успешна соработка меѓу двете институции и изразија подготвеност за продлабочување на партнерството, особено во контекст на структурните реформи, дигитализацијата и унапредувањето на сеопфатноста и отпорноста на економијата.
Гувернерот Славески посочи дека Народната банка и во иднина ќе биде отворена за соработка во областа на техничката помош и анализа, особено преку проекти коишто ќе придонесат за натамошно зајакнување на институционалниот капацитет, како и за поддршка на политиките за финансиска вклученост и одржлив развој.
Директорот Паолучи истакна дека Светската банка е свесна за значајната улога на Народната банка во одржувањето на стабилноста и на довербата во економијата и изрази подготвеност за понатамошна поддршка на процесите важни за економскиот напредок на земјата.
Банки
Средба на гувернерот Славески со МБА: Стабилниот и одговорен банкарски сектор како неопходна потпора за економијата

„Во услови на светска неизвесност и постојани економски предизвици, воспоставувањето стабилен, добро капитализиран и одговорен банкарски сектор претставува суштинска потпора за граѓаните и за развојот на домашната економија.“ Ова беше една од централните пораки на средбата помеѓу гувернерот на Народната банка, д-р Трајко Славески и раководството на Македонската банкарска асоцијација (МБА) – претседателката, д-р Маја Стевкова Штериева и заменик-претседателот, м-р Бојан Стојаноски.
На средбата беше нагласено дека одржувањето на стабилноста на банкарскиот сектор е заеднички приоритет и предуслов за градење долгорочна доверба кај граѓаните и кај стопанството. Гувернерот Славески истакна дека банкарскиот сектор кај нас е добро капитализиран, со стапка на адекватност на капиталот од 19%, што овозможува отпорност и во услови на евентуални шокови. Воедно, беше потцртано дека Народната банка е активно вклучена во унапредувањето на регулативата преку свој придонес во подготовката на новиот Закон за банките, како и во доследното спроведување на Законот за решавање банки, заради понатамошно зајакнување на стабилноста и усогласеноста со европските стандарди.
„Народната банка преку добро поставените политики обезбедува стабилна и предвидлива средина. Тоа е предуслов за банките да ги исполнат очекувањата на граѓаните и компаниите – со сигурни, достапни и со квалитетни услуги“, рече гувернерот.
Посебен акцент беше ставен на потребата од натамошно унапредување на конкуренцијата во платниот промет, особено преку финтек-иновации и нови технологии. Во таа смисла беше отворено и прашањето за напредокот во пристапувањето на банките кон Единствената област за плаќања во евра (СЕПА). Беше нагласено дека крајниот рок за поднесување на барањата е 5 октомври оваа година и дека се очекува од банките да ги засилат активностите за навремено исполнување на оваа важна стратегиска цел, со која ќе се подобри интеграцијата и ефикасноста на прекуграничните плаќања.
Во однос на монетарната политика, гувернерот истакна дека Народната банка внимателно ги следи движењата на внатрешните и надворешните фактори на ризик. Секоја идна одлука за основната каматна стапка ќе биде донесена врз основа на детални макроекономски анализи, со цел да се зачува ценовната стабилност и да се поддржи економската активност.
Банки
Вицегувернерката Нацевска на конфереција во Црна Гора: СЕПА – двигател на конвергенцијата со ЕУ

Вицегувернерката на Народната банка, Емилија Нацевска, учествуваше на панел дискусијата „СЕПА и земјите од Западен Балкан: Катализатор за приближување кон ЕУ и пристап до Единствениот европски пазар“, којашто се одржа во рамки на конференцијата „Финансиска и монетарна стабилност на регионот во услови на континуиран слаб економски раст на еврозоната“, во Бечиќи, Црна Гора. Настанот го организираа Министерството за финансии, Управата за јавни приходи и Централната банка на Црна Гора.
Во своето излагање, вицегувернерката Нацевска нагласи дека пристапувањето на земјава во Единствената област за плаќање во евра (СЕПА), претставува стратешки чекор кон економска и финансиска конвергенција со Европската Унија, со значајни импликации за конкурентноста, финансиската вклученост и модернизацијата на домашниот финансиски систем.
„СЕПА не го менува само начинот на кој се вршат плаќањата – таа го менува и прашањето кој ги врши, и под кои услови. Тоа го отвора патот за влез на нови учесници, вклучително и финтек компании, што може суштински да ги променат очекувањата на корисниците и да ја засилат конкуренцијата“, истакна Нацевска.
Таа посочи дека оваа трансформација е резултат на усогласената домашна со европската регулатива, што создава фер и транспарентна основа за делување на банките и финтек компаниите. Во вакво отворено и конкурентно окружување, банките ќе бидат мотивирани да инвестираат во инфраструктура, безбедност, дигитални канали и иновации – што, според Нацевска, е суштинска основа за зголемување на отпорноста и релевантноста на банкарскиот систем во дигиталната ера.

На панелот беше истакната и улогата на СЕПА како механизам за надминување на ограничувањата од традиционалните кореспондентски релации, со што се овозможува побрзо и поевтино извршување на прекугранични плаќања во евра, особено значајно за дијаспората и малите компании.
„Полноправното учество на сите банки – и големи и мали – во СЕПА екосистемот е од суштинско значење за вистинска конвергенција. Затоа е важно да се обезбеди директен пристап за централните банки од земјите од Западен Балкан до платежната инфраструктура на Евросистемот, како TIPS и T2“, рече Нацевска, додавајќи дека токму тука регионалната соработка може да даде дополнителен импулс.
Во заклучок, вицегувернерката подвлече дека СЕПА не треба да се гледа само како техничка или регулаторна интеграција, туку како реален мотор за забрзување на европската конвергенција на Западен Балкан – преку иновации, конкурентност, подобра услуга за граѓаните и компаниите и силна дигитална трансформација.
- Банкипред 1 месец
НЛБ Банка Скопје e првата банка во земјата со формална апликација кон СЕПА, единствената област за плаќање во евра
- Банкипред 2 месеци
ПРВ КВАРТАЛ ОД СОНИШТАТА ЗА КОМЕРЦИЈАЛНА БАНКА – добивката зголемена за речиси 20,1%!
- Банкипред 2 месеци
Централна кооперативна банка АД Скопје: Известување за исплата на пензиите за април 2025 година
- Банкипред 2 месеци
Стопанска банка АД – Скопје во првиот квартал од 2025 година оствари добивка од 13,5 милиони евра!
- Анализипред 1 месец
АНАЛИЗА: Дали Македонците најмногу пари трошат за време на попусти, одмори или празници?
- Берзапред 2 месеци
Заеднички настан на Македонска берза и EBRD „Финансирајте се пазарно!“
- Банкипред 1 месец
ММФ оценува дека Народната банка успешно се справува со шоковите и ја води политиката претпазливо и професионално
- Банкипред 1 месец
Халкбанк АД Скопје со нова експозитура во Diamond Mall – банкарските услуги поблиску до клиентите