Банки
Светска банка: БДП годинава ќе порасне за 2,4 отсто, стапката на инфлација ќе биде 9,3 проценти

Македонската економија годинава ќе забележи раст од 2,4 отсто, следната од 2,7, а во 2025 од 2,9 проценти, прогнозира Светска банка во пролетниот Економски извештај за регионот на Европа и Централна Азија.
Стапката на инфлацијата, пак, годинава ќе достигне 9,3 отсто, во 2024 ќе се намали на 3 проценти, а во 2025 година ќе биде 2,0 проценти.
Светска банка во делот од извештајот за Северна Макеоднија наведува дека и покрај брзото закрепнување по ковид-пандемијата, енергетската криза го намали растот и ја подигна инфлацијата на највисоко ниво во последните две децении, оптоварувајќи ги јавните финансии во услови на пораст на трошоците за задолжување. Инфлацијата се забрза и го достигна врвот од близу 20 проценти кон крајот на 2022 година, поттикната од двоцифрениот раст на цените на храната и енергијата.
Високата инфлација создаде дополнителни предизвици. Сиромаштијата се намали умерено во 2022 година. Повисоките цени на храната и енергијата негативно влијаеја на благосостојбата на домаќинствата, особено кај помалку богатите кои трошат поголем дел од приходите на овие ставки и имаат помалку механизми за справување со повисоките цени. Мерките за поддршка на Владата, вклучително и субвенциите за електрична енергија и зголемувањето на минималните плати за 18 отсто, според СБ, до одреден степен го ублажија шокот.
Растот на корпоративните кредити, наведува банката, остана стабилен до декември 2022 година, иако влошувањето на финансиските услови во време на пораст на влезните трошоци и трошоците за позајмување може да влијае на перформансите на фирмите и да го наруши кревкото закрепнување. Преклопувачките кризи, исто така, имаа негативен фискален ефект и значително го намалија фискалниот простор за поддршка на растот на среден рок. Јавниот долг се намали на 59,6 отсто од БДП во 2022 година, но заостанатите долгови се зголемија на 3,2 отсто, додека примарниот дефицит остана висок, а субвенциите на државната компанија за електрична енергија за покривање на загубите достигнаа 2,4 отсто од БДП.
СБ посочува и дека банкарскиот сектор кредитирањето останале стабилни во 2022 година. Централната банка ја зголеми основната каматна стапка на 5,25 отсто за да ги спречи инфлаторните очекувања, курсот на денарот остана стабилен, а девизните резерви се опоравија од загубите направени на почетокот на војната во Украина.
Враќањето на долгорочните изгледи за раст на земјата ќе зависи од очекуваните реформи и политичките активности кои треба да се фокусираат на обновата на одржливоста и отпорноста на шокови за да се спречат идни назадувања на растот.
Структурните реформи за поттикнување на среднорочниот раст треба да бидат приоритет во пресрет на изборите во 2024 година.
Среднорочните изгледи за раст се позитивни, а надолните ризици стивнаа со олеснување на условите за финансирање и затоа што земјата обезбеди финансирање за 2023 година. Се очекува растот во 2023 година да се зголеми на 2,4 отсто, што е за 0,3 под под прогнозата од есенскиот извештај, пред се поради нарушувањата предизвикани од војната во Украина и долготрајната енергија криза.
Се предвидува растот да остане под потенцијалот, но умерено да се забрза како што започнуваат големите јавни инвестиции и очекуваните странски директни инвестиции
Стапката на инфлација се очекува годинава да забави под претпоставка дека енергетската криза ќе стивне.
Додека основните ризици остануваат и се тесно поврзани со економските изгледи на главните трговски партнери на земјата, напредувањето во преговорите за пристап во ЕУ може да го обезбеди многу потребниот поттик за реформи и економски раст.
Во исто време, зголемената политичка неизвесност и парламентарниот ќорсокак пред изборите би можеле да го одложат спроведувањето на клучните реформи. Конечно, повисоката од очекуваната инфлација може да предизвика позначајно затегнување на монетарната политика што дополнително може да ги ограничи опциите за финансирање и да ја потисне економската активност, стои во делот од извештајот на Светска банка за Северна Македонија.
Банки
ЕЦБ ги одбра давателите на услуги за дигиталното евро

Европската централна банка (ЕЦБ) направи голем чекор кон воведување на дигиталното евро. Во рамки на подготвителната фаза, избрани се даватели на услуги за пет клучни компоненти на проектот.
Кој стои зад дигиталното евро?
ЕЦБ склучи рамковни договори со следниве компании:
Пребарување псевдоними: Sapient GmbH & Tremend Software Consulting, equensWorldline
Ризик и измами: Feedzai, Capgemini Deutschland
Апликација и сет за развој на софтвер: Almaviva SpA & Fabrick SpA, Tremend Software Consulting
Офлајн решение: Giesecke+Devrient (вториот давател ќе биде објавен дополнително)
Безбедна размена на информации: Senacor FCS, equensWorldline
Барањата за услуги ќе се насочуваат прво кон првопласираните компании, додека вторите ќе бидат ангажирани само доколку е потребно.
Што значи ова за граѓаните и банките?
Со овој потег, дигиталното евро станува сѐ пореално. Сепак, ЕЦБ истакнува дека конечна одлука за негово издавање ќе има дури откако ќе се усвои Регулативата за дигиталното евро.
Тоа значи дека банките, финтек компаниите и граѓаните треба да бидат подготвени за нова ера во плаќањата – каде дигиталното евро може да стане дел од секојдневниот живот, како дополнување на готовината и постоечките електронски трансакции.
Карактеристики на дигиталното евро
Една од најважните карактеристики на дигиталното евро е можноста за офлајн плаќања, без вклучување на трети страни. Ова обезбедува ниво на приватност и отпорност слично на готовината, што денес е единствениот облик на пари со такви својства. Дигиталното евро, нема да ја замени готовината, туку ќе ја надополни, притоа нудејќи им на граѓаните поголема слобода на избор при дигитални трансакции. Средствата ќе се складираат директно на уредите на корисниците (паметни телефони, картички и други компатибилни уреди), а плаќањата ќе се извршуваат локално меѓу уредите. На тој начин се овозможува универзално достапно средство за плаќање, кое ќе функционира во секое време и на кое било место, дури и во услови без интернет конекција или електрично напојување, без притоа банките или централните институции да евидентираат детали за трансакциите.
Следни чекори
Развојот на компонентите ќе зависи од одлуката на Советот на управители на ЕЦБ за следната фаза. Во овој момент, рамковните договори не предвидуваат финансиски плаќања, но овозможуваат флексибилност за усогласување со идните законски промени.
Дигиталното евро има потенцијал да ја промени финансиската инфраструктура на Европа – носејќи повеќе безбедност, иновации и доверба во дигиталните плаќања.
Извор: (ЕЦБ)
Банки
Гувернерот Славески на конференција на Економскиот факултет: Народната банка е пример за креирање политики засновани на квалитетни податоци и истражувања

„Несомнено, квалитетните и навремени податоци и анализи се клучни во носењето на кредибилни политики со кои се одржува макроекономската стабилност. Затоа, Народната банка своите одлуки секогаш ги темели на робусни докази засновани на детални емпириски истражувања, статистички анализи и квалитетни податоци, коишто го одржуваат и јакнат нејзиниот кредибилитет. А во време на глобални неизвесности и повеќе последователни кризи, токму силниот кредибилитет претставува најмоќната алатка за успешно остварување на целите на монетарната политика“. Ова го порача гувернерот Трајко Славески во своето воведно излагање на годишната конференција „Применети економски истражувања: патот кон оптимални национални стратегии и политики во турбулентни времиња“ организирана од страна на Балканската асоцијација на економисти во применета економија, во соработка со и поддржана од Економскиот факултет – Скопјe при УКИМ и Сојузот на економисти на Македонија.

Понатаму, гувернерот Славески се осврна на анкетното истражување на Global central banking околу главните приоритети на централните банки, оперативните поставености и, следствено нивните истражувачки активности во следниот период.
„На прво место е финансиската стабилност, при што над 45% од централните банки даваат приоритет на финансиската стабилност и отпорноста, во контекст на тековните глобални предизвици. На второ место е справувањето со инфлацијата, при што мерките што ги преземаат централните банки се во насока таа да се сведе на историските нивоа од околу 2%. Третата област е кибер-безбедноста и вештачката интелигенција, коишто се новите предизвици пред кои што се исправени централните банки“, истакна гувернерот Славески.
Во фокусот на истражувањата се и дигиталната трансформација, вклучително и воведувањето на дигиталните валути коишто сѐ помасовно стануваат дел од стратегиите на централните банки.

Гувернерот Славески посочи дека носењето на одлуки базирани на докази е неопходно за централните банки успешно да ја извршуваат својата функција во комплексноста на денешните економии, особено во услови на епизоди на висока инфлација, брзи технолошки трансформации, огромна неизвесност и гео-економска дезинтеграција.
Во своето обраќање гувернерот Славески порача и дека Народната банка посветено и во континуитет работи на подготовка на напредни и сеопфатни истражувања и анализи, коишто претставуваат еден од главните чинители при носењето на одлуките со кои се одржува севкупната макроекономска и финансиска стабилност на земјата.
Банки
СЕПА во Македонија: Брзи, поевтини и дигитални плаќања во Европа од 7 октомври

Од вторник, 7 октомври, Македонија официјално станува дел од Единствената зона за плаќања во евро (SEPA – Single Euro Payments Area). Овој историски чекор ќе им овозможи на граѓаните и компаниите во земјава да вршат и примаат плаќања во евро на ист начин како во земјите од Европската Унија и пошироко.
Придобивки за граѓаните и компаниите:
Поевтини: Надоместоците за трансакции во евро ќе бидат значително пониски во споредба со досегашните меѓународни плаќања.
Побрзи: Парите ќе стигнуваат до примателот најчесто во рок од еден работен ден, без разлика дали плаќањето оди во Германија, Франција или било која друга СЕПА земја.
Поедноставени и дигитални: Наместо задолжителна посета на експозитура и обемна документација, како што беше досега, СЕПА плаќањата ќе може да се иницираат преку електронско и мобилно банкарство, што носи поголема удобност и заштеда на време.
Зошто е ова важно?
За бизнисите, ова значи намалување на административните и финансиските бариери при соработка со европски партнери. За граѓаните, пак, полесно праќање и примање пари – без редици и хартиена документација, директно од сопствениот телефон или компјутер.
Со приклучувањето кон СЕПА, Македонија прави значаен чекор кон европските интеграции и унапредување на финансиската инфраструктура, носејќи придобивки кои директно ќе ги почувствуваат и домаќинствата и компаниите.
(Банкарство)
-
Продуктипред 2 месеци
Потрошувачки кредити од Комерцијална банка со нова можност – животно осигурување со плус погодности
-
Продуктипред 2 месеци
НЛБ Банка со промотивна фиксна каматна стапка од 8,9% за сите безготовински трансакции со НЛБ haPPy картичката
-
Продуктипред 2 месеци
Промотивен потрошувачки пакет од ПроКредит Банка што „ги отвора сите врати“
-
Анализипред 2 месеци
НЛБ Банка со Apple Pay и ефектот на бранување на иновациите во финансиската индустрија
-
Продуктипред 1 месец
Apple Pay достапен и за клиентите на Комерцијална банка
-
Анализипред 2 месеци
Две од трите најголеми банки во државата со повисок даночен товар: Што носи глобалниот минимален данок?
-
Фондовипред 2 месеци
КБ Прво пензиско друштво: Разлика помеѓу пензија од втор и од трет столб
-
Анализипред 2 месеци
АНАЛИЗА: Кешот vs дигиталната ера – дали граѓаните ќе им останат верни на банкоматите?