Стопанска банка а.д. Битола во првиот квартал од 2025 година оствари позитивен финансиски резултат, завршувајќи го периодот со добивка од 22,2 милиони денари, што претставува значајно остварување и огромен пресврт во споредба со загубата од 51,7 милиони денари остварена во истиот период минатата година.

Главниот двигател на оваа позитивна динамика е засилената наплата на нефункционалните кредити, како и ослободените средства од исправка на вредност за нефункционални пласмани. Овие активности резултираа со подобрување на квалитетот на кредитното портфолио и зајакнување на ликвидносната позиција на Банката.

И покрај ова, нето-приходите од камати бележат пад од 13,4 милиони денари или 12,4% на годишно ниво, што е последица на намалената кредитна активност во изминатите две години. Исто така, нето-приходите од провизии и надоместоци се намалени за 15,3 милиони денари, главно поради пониски приходи и повисоки трошоци за надворешни банкарски услуги.

Нето-приходите од курсни разлики остануваат стабилни, изнесувајќи 4,6 милиони денари, без значајни годишни промени. Од друга страна, останатите приходи од дејноста се пониски за 2,9 милиони денари во однос на претходната година, кога беа реализирани повисоки капитални добивки од продажба на преземен имот.

Особено значајна е позитивната исправка на вредност на финансиските средства, која во првиот квартал од 2025 година изнесува 6,5 милиони денари, наспроти негативната исправка од 94,4 милиони денари во истиот период лани. Загубите од оштетување на нефинансиски средства достигнаа 8,0 милиони денари, одразувајќи ги издвоените трошоци за преземениот имот во согласност со регулативата на НБРСМ.

На расходната страна, трошоците за вработените се намалени за 6,8 милиони денари или 14,1%, благодарение на намален број вработени и зголемена продуктивност. Активностите за рационализација на работењето придонесоа и за намалување на останатите оперативни трошоци за 4,5 милиони денари или 9,6%. Трошоците за амортизација останаа релативно стабилни.

Во контекст на тековната трансформација, Банката продолжува да работи согласно стратешките приоритети дефинирани во Деловната политика и финансискиот план за 2025–2027 година, со акцент на подобрување на квалитетот на активите, зајакнување на ликвидноста и подобрување на оперативната ефикасност.

Промени во сметководствените политики и методи на вреднување

Со 1.1.2025 година, применета е Одлуката за изменување на Одлуката за методологијата за евидентирање и вреднување на сметководствените ставки и за подготовка на финансиските извештаи со која е опфатен стандардот МСФИ 16, кој се однесува на договорите за наеми давајќи осврт на наемите од аспект на наемодавателот и на наемателот. Со примена на овој стандард се направени признавања на наемите во билансот на состојба како средство и обврска, и соодветно признавање во билансот на успех за амортизирана набавна вредност и трошоците за камата на наемот.

Дивиденди

Предлог-одлуката за употреба и распоредување на остварената добивка по годишната сметка за 2024 година на Стопанска банка а.д. Битола ќе биде предмет на одлучување и усвојување на редовната годишна седница на Собранието на акционери.

Очекувања за претстојниот период

Во согласност со Деловната политика, развојниот и финансискиот план, Банката и во идниот период ќе биде насочена кон прудентно, стабилно и профитабилно оперативно работење со фокус на јакнење на депозитниот потенцијал и кредитната активност, подобрување на квалитетот на кредитното портфолио и контрола на трошоците, понатамошно подобрување на вкупната актива преку засилено преземање интензивни мерки и активности за наплата на нефункционалните кредити и продажба на преземен имот. Воедно Банката ќе настојува да ја одржи динамиката на раст на приходните позиции во однос на динамиката на раст на расходите, што ќе создаде предуслови за профитабилно работење во согласност со планираните цели.

Универзална Инвестициона Банка АД Скопје (УНИБанка) го заокружи првиот квартал од 2025 година со позитивни финансиски резултати, потврдувајќи го стабилниот тренд на раст и успешна реализација на планираните банкарски активности.

Во периодот јануари–март 2025 година, Банката оствари вкупни приходи од 595 милиони денари, што претставува зголемување од 3,1% во однос на истиот период од 2024 година. Нето-добивката на Банката за овој квартал изнесува 145 милиони денари, при што приходите од камати остануваат најзначаен извор на приходи, со учество од 65,6% во структурата. Каматните приходи се зголемени за 3% споредбено со претходната година, а најголем дел од нив произлегуваат од кредитирањето на секторот население, што укажува на зголемената ориентација на Банката кон поддршка на домаќинствата.

Од друга страна, вкупните расходи се намалени за 8,4% и изнесуваат 450 милиони денари, главно поради пониски издвоени средства за зајакнување на кредитните резервации, што дополнително придонесува за подобрување на финансискиот резултат.

УНИБанка и понатаму останува целосно посветена на подобрување на корисничкото искуство преку дигитализација и развој на иновативни банкарски производи. Дигиталните решенија обезбедуваат побрз, полесен и побезбеден пристап до банкарските услуги, што истовремено води и кон зголемена ефикасност во работењето на Банката.

Иако надворешните економски услови се и натаму обременети со геополитички ризици и неизвесности – особено поради тековните воени конфликти кои влијаат на глобалните енергетски и прехранбени пазари – УНИБанка останува фокусирана на одржување на својата ликвидна и солвентна позиција, како и на континуирана поддршка на клиентите и заштита на интересите на сите засегнати страни.

Во однос на сметководствените политики и методологии за вреднување, во првиот квартал од 2025 година не се евидентирани промени.

Со стабилен финансиски резултат и стратегиска ориентација кон иновации и дигитален развој, УНИБанка ги поставува темелите за понатамошен одржлив раст и сигурна поддршка на реалниот сектор и домаќинствата.

Исполнување на планот и очекувања за претстојниот период

Во 2025 година окружувањето во коешто делуваше банката, се одликуваше со постепена стабилизација на ценовниот раст и поволен девизен пазар, но и понатаму постојат ризици и неизвесност, главно поврзани со надворешното окружување. Во однос на ризиците од надворешното окружување, од една страна се согледуваат надолни ризици главно поврзани со постојаните геополитички тензии, додека од друга страна, се согледуваат и поволни ризици, коишто претпоставуваат побрзи глобални структурни промени и поволни влијанија од новите технологии, кои ќе ја зголемат продуктивноста и глобалниот раст.

Очекувано и во текот на првиот квартал од 2025 година, Банката ја оставруваше својата деловна активност во променливи макроекономски услови и ги преземе сите неопходни мерки и активности за прилагодување на своето работење, пред се водејќи сметка за одржување на квалитетот на кредитното портфолио и изнаоѓање на флексибилни решенија согласно потребите и барањата на клиентите.

Заклучно со првиот квартал од 2025 година, нето активата на банката е над планираната.

Анализата на структурата на пасивата на билансот на состојба на 31.03.2025 година и нејзината споредба со планираната укажуваат на надминување на планираните извори од финансискиот сектор за 16,2%, како и повеќе привлечени извори на средства, по основ на кредитни линии, кои значително ги надминуваат планираните.

УНИБанка има за цел во текот на 2025 година да го зголеми бројот на дигитални корисници и клиенти, кои во пракса ќе ги почувствуваат ефектите од намалувањето на трошоците во нивното работење. Се планира да се воведат нови иновативни мобилни банкарски решенија со кои уште повеќе ќе се овозможи персонализирано корисничко искуство и поголемо задоволство при реализацијата на банкарските операции.

Стратегијата на УНИБанка за 2025 година ќе биде фокусирана на неколку клучни цели, а тоа е продолжување на растот на активата и на пазарниот дел, со повисоко ниво на ризик во портфолиото и повисоко ниво на РОЕ.

Воедно, поттикнувањето на позитивни промени во локалната заедница, грижата за животната средина, поддршката на спортот и културата, поттикнувањето солидарност, инклузија и во 2025 година ќе бидат високо на листата на  приоритети на банката.

Гувернерката на Народната банка Анита Ангеловска-Бежоска во Вашингтон оствари средба со извршниот директор на Алијансата за финансиска вклученост (АФИ), Алфред Ханиг, на којашто се разговараше за залагањата на Народната банка за олеснување на пристапот до финансиските услуги коишто ќе обезбедат премин кон еколошки одржлива економија.

На средбата акцентот беше ставен на идните развојни политики за зелена финансиска вклученост, чијашто цел е да се поттикне приватниот сектор да понуди услуги и да преземе активности коишто се насочени кон градење отпорност на потенцијалните ефекти од промените на климата.

Гувернерката во разговорот истакна дека Народната банка воспостави стратегиски пристап кон зелените финансии преку подготовка на првата Стратегија за поттикнување на зелените финансии, којашто вклучува повеќе активности за намалување на климатските ризици и поддршка на одржливиот развој. Таа посочи дека овој пристап ја потврдува определбата за систематска и долгорочна интеграција на климатските фактори во финансиската стабилност и политиките на централното банкарство.

„Промените коишто ги иницираме имаат за цел не само да ја унапредат отпорноста на банкарскиот систем, туку и да обезбедат поддршка за економијата во процесот на декарбонизација и енергетска ефикасност“, посочи Ангеловска-Бежоска. Таа наведе дека заради транспарентност, Народната банка воведе регулативни барања поврзани со објавувањето податоци за зелените кредити и за изложеноста на банките на климатски ризици, со што се поставува основа за редовно информирање на јавноста за придвижувањето на финансискиот сектор кон зелени практики.

„Како дел од нашите заложби, го објавивме и првиот преглед на зелени финансии – сеопфатен документ што ги опфаќа статистичките податоци и показателите за животната средина, енергетиката, климатските ризици и зелените финансии. Покрај ова, преку активно учество во Меѓународната мрежа за зелен финансиски систем (НГФС), експерти од Народната банка учествуваа во изработката на Водичот за обелоденување на ризиците и можностите поврзани со климатските промени за централните банки, што претставува важен чекор кон градење светска регулативна рамка во оваа сфера“, истакна Ангеловска-Бежоска.