Банки
Белешка на гувернерката на Народната банка: Ја одржуваме стабилноста на денарот, а со тоа и стабилноста на економијата

На денешен ден, 26 април, пред 31 година, беше завршен процесот на осамостојување на нашата држава, преку обезбедувањето на монетарната самостојност и воведувањето на националната валута ‒ денарот. Иако не е јубилејна година, предизвиците коишто дојдоа од глобалното окружување се добар повод за да се потсетиме на патот што го изодевме за да ја обезбедиме монетарната самостојност, капацитетите кои ги изградивме и силата којашто ја поседуваме за да дадеме соодветен одговор во секоја ситуација.
Зборовите на Цицерон „Силните не потклекнуваат пред предизвиците ‒ Fortis est non pertubaris in rebus asperis“ соодветно го опишуваат нашиот пат како институција и општествен чинител за изминатите години независност. Од почетокот на монетарното осамостојување поминавме низа премрежиња, со кои успешно се справивме станувајќи посилни и втемелувајќи ги нашите капацитети како централна банка. Хиперинфлацијата на почетокот на деведесеттите, рецесијата, недоволното ниво на девизни резерви, депрецијацијата на домашната валута и макроекономската нестабилност се предизвиците со кои се соочивме во првите години од независноста на монетарниот систем. Одговор на ова беше воведувањето на стратегијата на стабилен девизен курс на денарот во однос на германската марка во 1995 година, а од јануари 2002 година, курсот на денарот се врза за еврото. Оттогаш, стратегијата на фиксен девизен курс е сидро на стабилноста на македонската економија.
Стабилноста на денарот беше зачувана и по налетот на последните неколку последователни кризи од невидени размери, пандемијата предизвикана од вирусот ковид-19, енергетската криза и војната во Украина. Народната банка презеде одлучна акција за зачувување на стабилноста и преку низа мерки и алатки, соодветно им одговори на кризите коишто ги почувствува речиси секоја економија во светот. За овој период девизните резерви постојано се одржуваа беа на соодветното ниво. Банкарскиот систем ѝ даде и ќе ѝ поддршка на економијата, а тоа е возможно поради тоа што тој и натаму е силен благодарение на соодветните политики коишто се водеа низ годините. Во услови на глобална инфлација, највисока во изминатите неколку декади, Народната банка му е бескомпромисно посветена на исполнувањето на својот основен мандат ‒ одржувањето на среднорочната ценовна стабилност преку стратегијата на стабилен денар. И натаму ќе ги користиме сите инструменти и мерки коишто ни се на располагање за да ја исполнуваме доследно нашата основна цел.
За успешно остварување на нашата цел, особено во вакви кризни времиња, најважен е институционалниот капацитет. Низ годините постојано ги јакнеме капацитетите на Народната банка и вложуваме во нашиот највреден ресурс, луѓето. Народната банка секогаш била институција за пример во однос на ангажирањето квалитетни кадри, но и нивна постојана едукација и унапредување на нивните вештини. Но, не само во земјава, квалитетот на нашите кадри е признат меѓународно, од голем број научни и финансиски организации.
Веруваме во вложувањето во научната мисла и труд, како двигатели на економскиот развој, бидејќи одењето чекор понапред е она што додава вредност во економијата. Оттаму е и нашата заложба да бидеме дел, но и двигател на научно-истражувачката заедница во земјава.
Долг пат изодевме, многу предизвици пребродивме, но имаме уште многу предизвици пред нас. Евроинтеграцискиот пат, дигитализацијата во финансискиот сектор којашто е значајна за полесен пристап до финансиите, но истовремено ја нагласува и потребата за поголема финансиска писменост и заштита на корисниците на финансиските услуги, олеснувањето на зелената транзиција преку зајакнувањето на зеленото финансирање, се пред нас и наметнуваат понатамошно унапредување на нашите капацитети за им дадеме одговор на новите потреби и времиња. Предизвиците се пред нас и тие ќе нѐ направат посилни и подобри.
Банки
Ангеловска-Бежоска: Девизните резерви растат и се повисоки во споредба со периодот пред пандемијата, како гаранција за стабилноста на девизниот курс

Нивото на девизните резерви на крајот на минатата година достигна пет милијарди евра и тие се повисоки за околу 50% во однос на претпандемичниот период. Гувернерката на Народната банка, Анита Ангеловска-Бежоска, на гостувањето во емисијата „Утрински брифинг“ на „Слободна ТВ“, посочува дека девизните резерви се најважниот фактор за одржување на стабилноста на домашната валута и дека во изминатиот период, и покрај кризите, тие речиси непрекинато растеа, како гаранција за задржување на стабилноста на девизниот курс.
Ангеловска-Бежоска посочи дека растот на девизните резерви главно се должи на откупот на девизи од страна на централната банка на девизниот пазар, којшто речиси постојано се остварува од средината на 2023 година. „Вкупно за изминатите две години ние како централна банка на девизниот пазар откупивме 750 милиони евра, со што во целост се надомести износот којшто беше искористен за интервенции на девизниот пазар во периодот на пандемијата и во периодот на енергетскиот шок. Сето ова јасно говори за воспоставените силни одбранбени механизми од идни потенцијални ризици и шокови, заради натамошно одржување на стабилноста на девизниот курс на домашната валута“, нагласи Ангеловска-Бежоска.
Гувернерката посочува и дека несомнено странските директни инвестиции имаат позитивен придонес кон порастот на девизните резерви. „Во претпандемичниот период, странските директни инвестиции изнесуваа околу 3,5% од БДП, во просек, по забавувањето во текот на пандемијата следеше процес на постепено закрепнување, а минатата година во првите три квартали достигнаа 5% од БДП, што е солидно ниво според историските параметри“, истакна Ангеловска-Бежоска. Таа истакна дека странските директни инвестиции не се важни само за порастот на девизниот потенцијал во нашата економија, туку поопшто за инвестицискиот циклус и за побрз раст и зголемување на нивото на доходот, којшто кај нас за жал сѐ уште е низок.
Ангеловска-Бежоска истакна дека за остварување повисок економски раст особено е важна и солидната кредитна поддршка за граѓаните и компаниите од страна на банкарскиот сектор, чијашто стабилност и капацитет за кредитирање се зајакнати и покрај кризниот период, а адекватноста на капиталот е највисока во последниве две декади. Ова се должи меѓу другото и на мерките коишто ги преземаше централната банка. Гувернерката посочи дека важна улога за зголемувањето на инвестициите има и растот на зеленото кредитирање коешто во изминативе години се удвои од 2,2% на 4,4%.
Банки
Средба Ангеловска-Бежоска – Палминтери: Народната банка цврсто чекори кон Европскиот систем на централни банки

Народната банка постојано работи на усвојување на најдобрите европски практики и стандарди со што сѐ повеќе се приближува до Европскиот систем на централни банки. Ова беше посочено на средбата помеѓу гувернерката на Народната банка Анита Ангеловска-Бежоска и амбасадорот на Република Италија во земјава, Паоло Палминтери.
Во оваа смисла беше нагласено значењето на поднесеното барање за членство на земјава во Единствената област за плаќања во евра (СЕПА). Амбасадорот Палминтери ја изрази својата поддршка за заложбите на Народната банка во овој процес. Гувернерката Ангеловска-Бежоска посочи дека имајќи го предвид високиот степен на усогласеност на правната рамка, се очекува позитивна оцена што ќе овозможи скорешно пристапување на нашата земја во СЕПА.
На средбата, стана збор и за системот за инстант плаќања којшто централната банка на Италија го развива за земјите од Западен Балкан, по одлука на Европската централна банка (ЕЦБ) како клон на системот ТИПС со кој таа управува. Системот ќе овозможи инстант извршување на домашните плаќања во текот на кое било време од денот во текот на годината во секоја од земјите, како и на нивните меѓусебни плаќања и на плаќањата со земјите од ЕУ. Поставувањето платежна инфраструктура за инстант плаќања во земјите од регионот по стандардите и правилата на системот на ЕЦБ претставува историски исчекор за развојот на регионот и негова интеграција на единствениот европски пазар и пред земјите да обезбедат полноправно членство во ЕУ, се согласија гувернерката и амбасадорот.
Се разговараше и за билатералната соработка на нашата со централната банка на Италија, во рамките на втората фаза од Регионалната програма за зајакнување на капацитетите на централните банки на Западен Балкан, финансирана од Европската Унија. Оваа соработка ќе придонесе кон унапредување на стандардите и примената на најдобрите практики во Народната банка, преку споделување искуства и експертиза од страна на Банката на Италија.
Гувернерката Ангеловска-Бежоска и амбасадорот Палминтери ја потврдија својата заложба за понатамошно јакнење и продлабочување на соработката, заради унапредување на финансиската стабилност и натамошна интеграција на финансискиот систем со европскиот финансиски систем, особено во платежната сфера.
Банки
Европската централна банка за разлика од ФЕД одлучи да намали три клучни каматни стапки

Европската централна банка (ЕЦБ) донесе одлука да намали три клучни каматни стапки за 25 базични поени.
Така, од 5 февруари каматните стапки на депозитните капацитети ќе изнесуваат 2,75 отсто, што е најниско ниво од почетокот на 2023 година. Каматната стапка на операциите за главно рефинансирање е намалена на 2,9 отсто, а на маргиналните кредитни линии на 3,15 отсто.
Одлуката е донесена само еден ден откако Федералните резерви на САД ја задржаа референтната каматна стапка стабилна на 4,25 до 4,5 проценти.
- Банкипред 2 недели
Комерцијална банка: Исплатата на пензиите за јануари започнува на 31 јануари
- Business Womanпред 1 месец
Празничен оптимизам во пресрет на новите предизвици преку здрав раст, етичко и одговорно работење
- Банкипред 4 недели
Даниела Ѓоршевска нов член на Управниот одбор на Стопанска банка а.д. Битола
- Банкипред 2 недели
КОМЕРЦИЈАЛНА БАНКА ЈА ЗГОЛЕМИ ДОБИВКАТА ЗА НЕВЕРОЈАТНИ 40% – во 2024 година оствари добивка од рекордни 80,7 милиони евра!
- Банкипред 1 месец
Континуиран растечки тренд на користењето на дигиталните канали за извршување на електронските плаќања
- Банкипред 2 месеци
Дигитална зона 24/7 и нов современ изглед доби Филијалата на Комерцијална банка во Струмица
- Банкипред 2 месеци
Halk EZ Cashback за младите со динамичен стил на живот
- Банкипред 2 недели
Добивката на ТТК Банка порасна за 2,9% и дојде до 1,76 милиони евра во 2024 година