По турбулентната минатонеделна динамика на светските финансиски пазари, денешниот ден донесе умерена стабилизација и воздржан оптимизам кај инвеститорите.

На глобално ниво, берзите забележаа благо закрепнување, поттикнато од поволните макроекономски сигнали и очекувања за понатамошна монетарна релаксација од страна на некои водечки централни банки. И покрај се уште присутните геополитички тензии и неизвесности, инвеститорите внимателно ги следат движењата на пазарите со целосна фокусираност на објавата на нови економски податоци и одлуките на монетарните власти.

Сличен тренд се забележува и на Македонската берза, каде индексот МБИ 10 денеска забележа благ пораст од 0,02%, достигнувајќи 10.279,33 индексни поени. Ова укажува на стабилност и умерено тргување во услови на глобална неизвесност, карактеристично за помалите пазари кои често ги следат глобалните берзански трендови.

Раст и пад на вредноста на акциите по сектори и компании

Во денот без поголеми флуктуации, најголем добитник беше фармацевтската компанија Реплек АД Скопје, со пораст на акцијата од 2,87%, додека Македонски Телеком забележа раст од 1,55%. НЛБ Банка имаше благ пораст од 0,13%, задржувајќи ја позитивната траекторија на банкарскиот сектор.

На другата страна, ТТК Банка АД Скопје имаше најголем пад од 2,58%, следена од Комерцијална банка со намалување на вредноста на акцијата од 0,51%, додека Алкалоид АД Скопје и Стопанска банка АД – Скопје забележаа минимални корекции од 0,17% и 0,02%.

Анализа на дневниот обем на тргување

Денешното тргување беше умерено по обем, што е во согласност со пазарното расположение под влијание на глобалните случувања. Лидер по обем на тргување беше Комерцијална банка, со вкупно 523 истргувани акции кои ја променија сопственоста, од кои 100 акции беа реализирани преку блок трансакција по цена од 2.860 денари. Следуваше Македонски Телеком со 274 истргувани акции, а на трето место се најде Алкалоид со 111 акции.

ТТК Банка реализираше 50 акции, Стопанска банка АД – СКопје – 16, а НЛБ Банка – 14 акции. Најмал обем забележа Реплек, и покрај најголемиот дневен раст, со вкупно 9 акции истргувани на берзата.

Иако денот не донесе големи пазарни пресврти, трендот на најголема заинтересираност и ликвидност останува концентриран во банкарскиот сектор, со Комерцијална банка како доминантен учесник. Глобалната неизвесност сè уште игра клучна улога во обликувањето на расположението на инвеститорите, но умерената стабилизација на берзите се рефлектира и на домашниот пазар, со бавен но стабилен раст на главниот индекс и зголемен интерес за фармацевтски и телекомуникациски акции.

Финансиските пазари ширум светот продолжуваат да се соочуваат со нестабилност под влијание на глобалните геополитички тензии, неизвесноста во монетарната политика на водечките централни банки, како и променливите макроекономски податоци.

Американските и европските индекси бележат силни осцилации, поттикнати од изјавите на светските лидери и пазарни шпекулации, што дополнително влијае врз расположението на инвеститорите.

Сличен тренд беше забележан и на Македонската берза, каде што индексот МБИ 10, кој ги следи најтргуваните домашни компании, денеска забележа пад од 0,81%, достигнувајќи ниво од 10.277,47 индексни поени.

Сектори и компании со раст на вредноста на акциите

И покрај доминантниот негативен тренд, некои сектори успеаја да прикажат позитивен резултат.

Макстил АД Скопје, дел од металната индустрија, оствари највисок дневен пораст од 2,61%.

Во банкарскиот сектор, Шпаркасе Банка забележа раст од 0,64%, додека Комерцијална банка АД Скопје заврши со благ пораст од 0,07%.

Компании со пад на вредноста на акциите

Негативниот тренд доминираше кај поголемиот дел од компаниите на берзата.

Стопанска банка АД – Скопје беше најголем губитник на денот со значителен пад од 5,63%, додека текстилниот гигант Тетекс АД Тетово регистираше пад на вредноста на своите акции за 2,97%.

Макпетрол АД Скопје, водечкиот нафтен производител во земјата забележа намалување на вредноста од 1,98%, а негативен тренд беше присутен и кај други компании:

• Телеком АД: -0,73%
• Алкалоид: -0,62%
• НЛБ Банка: -0,20%

Пазарно расположение

Иако тргувањето останува релативно умерено по обем, расположението кај инвеститорите е под влијание на надворешни фактори, особено глобалните трговски и монетарни случувања.

Македонскиот пазар, како и останатите помали пазари, често ги следи глобалните трендови, што и овојпат е очигледно.

На светските девизни пазари минатата недела вредноста на американскиот долар забележа значителен пад, достигнувајќи најниско ниво во последните три години. Индексот на доларот (DXY), кој ја следи вредноста на американската валута во однос на шесте најважни светски валути, ослабна за 3 проценти и се спушти на 99,78 поени.

Клучен фактор за овој пад е ескалацијата на трговските тензии помеѓу САД и Кина, каде што неодредените и нестабилни политики за царини на американската администрација создадоа дополнителна несигурност на глобалните пазари. Изјавите на претседателот Доналд Трамп, кои вклучуваат наизменично најавување, одложување и зголемување на тарифите кон Кина, доведоа до повлекување на инвеститорите од американските државни обврзници и девизниот пазар.

Како резултат на тоа, еврото зајакна за 3,6 проценти и достигна ниво од 1,1355 долари – највисока вредност од февруари 2022 година. Јапонскиот јен, како традиционално сигурно прибежиште за инвеститорите во време на нестабилност, исто така доби на вредност, американскиот долар ослабе за 2,3 проценти во однос на јенот, па курсот падна на 143,50 јени.

Ваквото движење на девизниот курс се случува во контекст на поширока загриженост околу стабилноста на американската економска политика и довербата на глобалните инвеститори во доларот како резервна валута. Ослабувањето на доларот ги засили шпекулациите дека Федералните резерви би можеле да го ревидираат курсот на монетарната политика, со цел да се спречи понатамошна нестабилност на финансиските пазари.

Аналитичарите предупредуваат дека долгорочната недоследност во трговската и фискалната политика може дополнително да го поткопа глобалниот статус на доларот, отворајќи простор за засилена улога на еврото, јуанот и другите регионални валути.

Во услови на зголемена волатилност, инвеститорите продолжуваат внимателно да ги следат изјавите и потезите на американската администрација, додека девизните пазари остануваат чувствителни на секоја нова најава или промена во трговската политика.