Интервјуа
Очекувања 2023 година | Д-Р МАЈА СТЕВКОВА ШТЕРИЕВА, КОМЕРЦИЈАЛНА БАНКА АД СКОПЈЕ

На почетокот на тековната 2023 година, се обраќаме до банките во Република С.Македонија со цел објавување на очекувањата на водечките банкари во нашата земја од аспект на предизвиците со кои ќе се соочат Банките во периодот што следи.
Од соговорниците побаравме да направат кратка ретроспектива на изминатата 2022 година, да ги споделат своите очекувања околу новите трендови во банкарскиот сектор во 2023 година, да дадат свој коментар на движењето на каматите на активата и пасивата, да ги истакнат предизвиците со кои ќе се соочи банкарскиот сектор по имплементацијата на новиот Закон за платежни услуги и платни системи и да откријат еден новитет кој банката ќе го воведе во тековната година.
За таа цел во целост ги пренесуваме ставовите и очекувањата на д-р Маја Стевкова Штериева, Главен финансов директор и член на Управниот одбор на Комерцијална банка АД Скопје.
Банкарство: Кратка ретроспектива на изминатата 2022 година. Кои настани ја одбележаа годината, дали истата беше успешна за Вас и кои поуки ги извлековте?
Д-р Маја Стевкова Штериева: Изминатата 2022 година беше уште една солидна година, во која Комерцијална банка оствари позитивни резултати, а при тоа и во кризна година остана значаен кредитен поддржувач на македонската економија. Може да се набројат поголем број активности и настани кои ја одбележаа годината, особено ако се има предвид дека тоа е година во која започна воениот конфликт помеѓу Русија и Украина, што се одрази на глобалните пазарни трендови, цената на енергенсите и растечката инфлација. Во такви околности, во текот на мината година во еден период беше забележан тренд на намалена ликвидност кај банките во нашата земја, при што во случајот на Комерцијална банка оваа состојба беше речиси без никакво влијание. Како една од најликвидните банки во Македонија непречено ја остваруваше својата функција и беше активен доверител на пазарот на пари меѓу банките. Тоа го потврдува квалитетното управување со ликвидноста и стратегијата на Банката.
Изминатата година продолжија активностите на Банката во доменот на дигитализацијата и најголемиот број активности беа насочени кон воведување нови и подобрување на постојните дигитални услуги за нашите клиенти. Иако во моментот голем дел од клиентите сѐ уште се насочени кон примена на традиционалните канали, сепак Банката со зголемена динамика инвестира во дигитализацијата, препознавајќи дека современите алатки носат бројни бенефити за клиентите и го олеснуваат секојдневното управување со финансиите.
Комерцијална банка продолжи со оптимизација на деловната мрежа преку поставување дигитални зони кои се достапни 24 часа на ден, а воведе и електронско потпишување договори на правни лица без надомест со што клиентите можат без посета на банката, односно од кое било место, брзо и едноставно да ги потпишат потребните договори за користење разни производи и услуги. Воведени беа и бројни други новитети и подобрувања во делот на дигиталните алатки, а притоа се продолжи со модернизација и целосно реновирање на повеќе експозитури и филијали на Банката низ Републиката.
Во духот на „зелената агенда“, Банката продолжи со примена на современи технологии за производство на „чиста“ енергија од обновливи извори. Покрај претходно поставениот фотоволтаичен систем на покривот на деловниот објект во Скопје, инсталираше и фотоволтаична централа во Филијалата Прилеп, што претставува дел од стратегијата на Комерцијална банка за одржливо и одговорно банкарство од интерес за животната средина и целокупното општество.
Банкарство: Кои ќе бидат нови трендови во банкарскиот сектор во 2023 година во Македонија?
Д-р Маја Стевкова Штериева: Една од најголемите промени кои претстојат во 2023 година е примената на новиот Закон за платежни услуги и платни системи, кој за банките наметнува потреба од промена на бизнис моделот по кој досега се работеше во сегментот платежни услуги.
Истиот претставува отворање, односно либерализација на пазарот на платежни услуги, со цел да се создадат можности за влез на нови платежни институции кои не се банки, но истовремено значи и многу промени кои ги предвидува Законот и кои претставуваат крупни поместувања во системите на ИКТ во банките, а преку тоа и дополнителни инвестиции.
Законот дава можност банките кои најбрзо ќе се отворат, да ги прифатат и имплементираат сите можности кои ги даваат Законот и технолошкиот развој, да бидат многу поподготвени од новите играчи и да одговорат на конкуренцијата. Здравата конкуренција секогаш носи развој и напредок.
Вториот новитет се однесува на одржливото банкарство, зелената агенда и ЕСГ принципите за работење на банките, за кои се очекува дополнително да бидат нагласени во 2023 година. Тоа меѓу другото се однесува на фактот што голем дел од банките котирааат на Македонската берза и со новиот Кодекс за корпоративно управување веќе се обврзани да известуваат за своите ЕСГ активности, со што секоја наредна година ќе мораат и да работат на унапредување на овој сегмент. Поголем дел од банките, како што е и случајот со Комерцијална банка, одамна ги практикуваат овие аспекти во своето работење и известување, така што освен помали промени во формата на известување нема да подразбираат позначајни адаптации. Општествено одговорните компании со задоволство ги применуваат најсовремените ЕСГ принципи бидејќи се свесни за бенефитите кои ги носат за сите засегнати страни.
Банкарство: Краток коментар околу очекувањата за движењето на каматните стапки на кредитните/депозитните производи во 2023 година.
Д-р Маја Стевкова Штериева: Во изминатиот период, сведоци сме на континуирано зголемување на општото ниво на каматните стапки. Почнувајќи од каматните стапки на инструмените на монетарната политика, каде НБРСМ настојува да го искористи расположивиот инструментариум за борба против инфлацијата, преку каматните стапки со кои се задолжува државата, па сѐ до каматните стапки на комерцијалните банки, штедилниците и останатите финансиски институции. Во сите случаи се забележува умерен, но постојан тренд на зголемување на каматните стапки. Во таа смисла, секако дека може да се очекува понатамошен раст на каматните стапки, особено ако се има предвид дека во текот на годината што измина динамиката на пораст на каматните стапки кај банките и штедилниците не ја следеше динамиката на пораст на каматната стапка на централната банка.
Последните податоци покажуваат дека просечната пондерирана каматна стапка на денарските кредити изнесува 4,69% и споредено со јануари 2022 година бележи само 0,07 процентни поени зголемување. Зголемувањето на каматната стапка на благајнички записи во месец декември споредено со месец јануари 2022 година е 3,5 процентни поени.
Банкарство: Со какви предизвици се соочува банкарскиот сектор со имплементацијата на новиот Закон за платни системи и платежни услуги?
Д-р Маја Стевкова Штериева: Законот за платежни услуги и платни системи по тригодишна подготовка беше донесен во април 2022 година, а се применува од 01.01.2023 година, со сукцесивна примена во пооделни сегменти. Генерално, овој Закон има за цел усогласување на домашното законодавство со европските директиви од областа на платежните услуги и системи.
Во таа смисла, како што веќе наведов, една од најзначајните промени која ја предвидува Законот е отвореното банкарство, со кое всушност се отвораат вратите на новите играчи, небанкарски субјекти кои се платежни институции, финтек компании, институции за електронски пари, компании кои имаат намера да воведуваат технолошко иновативни финансиски услуги. Овој концепт предвидува банките кои ги водат сметките на клиентите да ги отворат своите информациски системи за субјектите преку кои клиентите ќе можат да иницираат плаќања, да добиваат одредени извештаи и сл.
Со тоа, главните предизвици, активности, а и трошоци во 2023 година банкарскиот сектор ќе ги има најмногу во овој сегмент. За да се овозможи сѐ она што е предвидено во законската регулатива, банките ќе мора да ги прилагодуваат ИКТ системите, а во некои делови целосно да ги менуваат со цел да се исполнат обврските наметнати во делот на засилената проверка на идентитетот на клиентите, плаќања на клиентот иницирани кај трети даватели на платежни услуги, обезбедување информации за сметки и сл.
Истовремено, голем дел од Законот се фокусира на заштитата на потрошувачите корисници на платежни услуги. За ранливите категории на клиенти се воведува сметка со основни платежни функции, на која банките имаат ограничување за висината на надоместокот кој смее да се наплати од клиентот.
Законот предвидува нови и промена на постојните платни инструменти. Оваа промена е со одложена примена (од 01.01.2024 година), меѓутоа истата ќе создаде потреба од големи измени не само кај банките туку и кај клиентите, бидејќи се менуваат елементите и нивниот распоред предвидени со налозите за плаќање. Исто така, процесот на присилна наплата целосно ќе биде изменет. Наместо досегашната реализација на решенијата од страна на банките, а добиени од извршителите, во новиот концепт, извршителите ќе доставуваат целосно пресметани налози за плаќање и истите веднаш ќе бидат наплатени од сметките на должниците.
Банкарство: Наведете еден новитет што Комерцијална банка ќе го имплементира во 2023 година и што очекувате од имплементација на истиот?
Иако Комерцијална банка планира поголем број нови производи и услуги кои ќе бидат воведени во 2023 година, најпрво би сакала да го истакнам воведувањето на електронскиот идентитет преку апликацијата OneID, односно далечинската електронска идентификација за физички лица со примена на безбедно дигитално потпишување. Во последните години кај речиси сите банки често се јавува оперативна пречка за непречено работење поради неажурирани лични податоци на клиентите, обврска која произлегува од законските прописи.
Со цел да се растоварат клиентите, односно да им се олесни работењето и да се избегне блокирање поради неажурирани лични податоци, во 2023 година Комерцијална банка ќе го продолжи потребниот рок за ажурирање на лични податоци кај најголемиот број клиенти. Воедно за да се избегне потребата од доаѓање на шалтер ја воведовме и услугата за електронска идентификација, која е бесплатна за клиентите и ќе го олесни и забрза нивното работење и во други сегменти. Со тоа очекуваме да се задржи високото задоволство кај клиентите, што впрочем е еден од врвните приоритети на Комерцијална банка.
Интервјуа
Интервју | ДИЈАНА АТОВСКА: Сигурност за иднината – сѐ повеќе луѓе се одлучуваат за животно осигурување

Секој од нас понекогаш се прашува: „Што ако?“ Што ако нешто непредвидено го прекине ритамот на секојдневието? Што ако се соочиме со финансиски предизвик, болест или загуба на приход? Во такви моменти, свесноста за потребата од поддршка и сигурност станува поважна од кога било. Токму затоа, животното осигурување сè повеќе излегува од сенката на табу темите и станува важен дел од финансиското и семејното планирање. Не се работи за страв, туку за свесна и одговорна одлука – да ги заштитиме оние што ги сакаме и да си дадеме себеси мир за утре.
Во разговор со Дијана Атовска, Директор на продажба во Триглав Осигурување Живот АД Скопје, навлегуваме подлабоко во причините поради кои сè повеќе граѓани во Македонија избираат да склучат полиса за животно осигурување. Го анализираме развојот на оваа индустрија, пристапот кон клиентите, прилагодливоста на производите и трансформацијата на животното осигурување – од финансиска алатка во вистински животен партнер. Разговараме и за тоа како се менуваат потребите на клиентите, каква е улогата на дигитализацијата и каква поддршка им е потребна на граѓаните за да донесат информирана, но и емотивно осмислена одлука за иднината.
Банкарство: Остварените резултати на Триглав Осигурување Живот АД Скопје говорат за раст на продажбата и доверба кај клиентите – што се крие зад овој успех?
Дијана Атовска: Зад овој успех стои стратешки пристап со градење долгорочни односи со клиентите, при што во центарот на нашето делување секогаш се наоѓаат нивните потреби. Остварените резултати на Триглав Осигурување Живот АД Скопје се резултат на длабока посветеност на клучните вредности кои ја дефинираат нашата работа, а тоа се доверба, транспарентност и грижа за клиентите.
Особено сме горди на растот на пазарниот удел кој го остваруваме изминативе пет години. Во 2020 година пазарен удел околу 3% од вкупната премија за животно осигурување, до фантастични 25,2% пазарно учество на 31.03.2025.
Посветени сме на тоа да ги разбереме животните околности, приоритети и очекувања на секој клиент. Затоа секоја понуда не е само производ, туку решение создадено според потребите на нашите клиенти. Како тим се трудиме клиентитеда се чувствуваат сигурно, разбрано и поддржано. Нашата визија е да бидеме нивен партнер во животот, а нашите производи да бидат поддршка и сигурност во најважните моменти од животот.
Банкарство: Осигурувањето на живот е препознаено како решение за долгорочна сигурност. Како ја градите понудата за да биде прилагодена за различни категории корисници – од млади семејства до лица што размислуваат за пензиска стабилност?
Дијана Атовска: Во време на брзи промени и неизвесности, сѐ повеќе луѓе го препознаваат осигурувањето живот како паметна одлука за обезбедување долгорочна сигурност – не само за себе, туку и за своето семејство. Во Триглав Осигурување Живот АД Скопје имаме мисија да ја направиме таа сигурност достапна и релевантна за секого, без разлика дали се работи за млади семејства или за лица кои посакуваат мирни пензионерски денови.
Затоа нашите производи се дизајнирани модуларно, што значи дека клиентитеможе да изберат решенија според своите приоритети – заштита, штедење или инвестирање.
На пример, младите семејства најчесто се фокусирани на осигурување со заштитна компонента и со можност за едукациска поддршка на своите деца затоа што им е важна стабилната иднина.Животот за оваа категорија граѓани станува многу динамичен, со бројни перспективи што се отвораат за родителите и за нивните деца. А, со полисите за осигурување на живот добиваат силна поддршка за безгрижна иднина.
Од друга страна, клиентите кои се приближуваат до пензионерските години или веќе размислуваат за таа фаза, имаат други приоритети. Затоа за нив имаме понуда која е насочена кон финансиска стабилност и осигурителна сигурност,што им овозможува мир и достоинствена старост.
Ние сме посветени на тоа преку транспарентен дијалог, стручност и искрена грижа да го разбереме клиентот не само како потрошувач, туку како личност со свои цели, стравови и соништа. Нашиот тим ги води клиентите низ целиот процес затоа што осигурувањето на живот е одлука што ја менува иднината. Ние сме тука за да осигураме таа иднина да биде стабилнаи поддржана. На тој начин градиме партнерства што траат со години.
Банкарство: Иако осигурувањето на живот е понов производ на македонскиот финансиски пазар, сепак имате богата понуда на производи. На кој начин му помагате на секој клиент да се препознае во некој од производите и да најде решение по мерка на сопствените потребии желби?
Дијана Атовска: Можам слободно да кажам дека сè повеќе граѓани почнуваат да го препознаваат вистинското значење на осигурувањето живот, а тоа е сигурност и можност за градење стабилна иднина. А, ние сме тука за да им помогнеме да ги пронајдат своите цели во производите на Триглав Осигурување Живот АД Скопје.
Дури и најдобриот производ нема вредност ако не го препознаете како решение за вашиот живот. Токму затоа на прво место го ставаме разбирањето на клиентот, односно што му и како се чувствува сигурно.
Бидејќи секој клиент е различен, нашите осигурителни советници поминуваат низ детални обуки за да можат да ја разберат секоја животна ситуација и да понудат решение што најдобро одговара. Осигурувањето не е „еден производ за сите“, туку индивидуална приказна, која сакаме да ја раскажеме заедно со клиентот. Без притисок, со искрен разговор, анализа и грижа.
Некој можеби штотуку станал родител и сака да создаде сигурна основа за иднината на своето дете. Друг размислува како да осигури мирна пензија или сака неговото вложување денес да биде капитал за утре. Ние нудиме модуларни решенија кои овозможуваат секој да избере она што му е најважно – заштита, штедење, инвестирање – или комбинација од сите три.
Затоа често велиме дека нашата работа не завршува со склучување полиса, туку токму тогаш започнува.
Банкарство: Продуктите што ги нудите се насочени, пред сè кон заштита и безгрижна иднина, но и кон остварување желби и финансиски цели. Што најмногу привлекува интерес кај осигурениците денес и што најчесто ги води при изборот?
Дијана Атовска: Животното осигурување денес не се гледа само како заштита од непредвидени настани, туку како дел од еден поширок, одговорен пристап кон животот, односно како алатка за финансиско планирање, постигнување цели и обезбедување сигурна иднина. Секојдневно гледаме дека нашите клиенти сакаат да планираат мудро, проактивно и долгорочно.
Во последно време, најголем интерес има за комбинираните полиси – осигурување со елемент на штедење и/или инвестирање. Клиентите сакаат флексибилност и вредност, односно да имаат покритие за несакани настани, но истовремено и да создаваат капитал за иднината. Овие полиси им нудат најдобро од двата света – безбедност за семејството денес и можност за финансиска независност утре. Тоа е особено привлечно за млади семејства, претприемачи, лица што размислуваат за пензиска сигурност.
Она што најчесто ги води клиентите при изборот на осигурителен производ е длабокото чувство на одговорност кон семејството, кон сопствената иднина и кон финансиската независност. Сè повеќе луѓе сакаат да имаат контрола над својата иднина, да вложуваат паметно и да знаат дека имаат сигурна потпора ако нешто непредвидено се случи. И тоа не важи само за одредена старосна група – денес осигурувањето станува прашање на лична зрелост, без оглед на возраста.
Дополнително, клиентите сакаат јасни и транспарентни решенија, со можност за прилагодување. Тие не сакаат сложени формули или производи кои не ги разбираат. Затоа ние во Триглав Осигурување Живот АД Скопје ги креираме нашите производи да бидат лесни за разбирање и максимално прилагодени.
Банкарство: Голем број производи на Триглав Осигурување Живот се присутни и во комбинација со продукти на други финансиски институции, како што се банките и инвестициските фондови. Каква додадена вредност носат овие партнерства за клиентите и како влијаат врз вашата понуда?
Дијана Атовска: Во современиот финансиски свет, клиентите сè повеќе бараат едноставност, интегрирани решенија и услуги што се достапни во секое време и од секое место. Токму затоа партнерствата што ги развиваме со банки, инвестициски фондови и други финансиски институции претставуваат клучен столб во нашата стратегија за создавање реална вредност и комплетна услуга за клиентите.
Партнерствата со финансиски институции овозможуваат полесен пристап до осигурувањето и интегрирано финансиско планирање за клиентите. Така клиентите можат на едно место да се информираат, да се осигураат, да инвестираат и да планираат. Тоа не само што им заштедува време, туку и овозможува нивните финансиски цели да бидат координирани, целосно поддржани и поефикасно остварени.
Преку ваквата поврзаност, клиентите можат да комбинираат животно осигурување со штедни и инвестициски производи. На пример, да изберат полиса која не само што ги штити од ризици, туку и им овозможува раст на капиталот преку вложување во инвестициски фонд. Или, пак, да склучат осигурување заедно со подигање кредит, при што осигурителната заштита станува дел од нивната вкупна финансиска безбедност.
За клиентот, ова значи поголема предвидливост, сигурност и контрола врз неговата финансиска иднина. За нас, тоа значи проширување на досегот и збогатување на понудата со нови форми на достапност.
Овие партнерства исто така ја продлабочуваат и довербата. Кога клиентот гледа дека повеќе реномирани институции стојат зад една заедничка понуда, тоа ја зголемува сигурноста дека станува збор за добро обмислен и одговорен производ.
Банкарство: Се чини дека денес граѓаните се значително посвесни за важноста од осигурување на живот. Како вашата компанија придонесува за ваквата промена во перцепцијата? Како им помагате на клиентите да донесат информирана одлука?
Дијана Атовска: Сведоци сме на позитивна промена во перцепцијата на граѓаните за животното осигурување, кое сè повеќе луѓе го препознаваат како суштински дел од личното и семејното финансиско планирање. Во Триглав Осигурување Живот АД Скопје сме горди што сме активен двигател на оваа трансформација на свеста.
Преку едукативни кампањи, онлајн платформите и директна комуникација со клиентите активно работиме на доближување на осигурувањето до граѓаните. Свесни сме дека добрата одлука започнува со добро разбирање. Затоа, вложуваме во создавање и споделување достапни, разбирливи и релевантни содржини, како што се инфо-средби, блогови и видеа и интерактивни алатки, кои им помагаат на граѓаните да ги истражат своите опции и да донесат рационална и информирана одлука.
Но, ние се стремиме да обезбедиме не само информации, туку и разбирање, односно да одговориме на прашањата кои клиентите можеби не знаат ни дека треба да ги постават.
На пример: „Што ќе се случи со моето семејство ако јас ненадејно го изгубам приходот?“ или „Како можам денес да вложувам во сигурност, а истовремено да градиме капитал за утре?“ Нашиот пристап е човечки и индивидуален – не нудиме генерички решенија, туку градиме однос и доверба.
Перцепцијата за животното осигурување се менува затоа што и ние ја менуваме приказната околу него – од нешто што се купува само за „ако се случи нешто лошо“, во одговорен чекор кон стабилна иднина, исполнети соништа и сигурност за најблиските.
Банкарство: Кога некој би Ве прашал – зошто би склучил животно осигурување, кој би бил Вашиот одговор?
Дијана Атовска: Затоа што животот е убав, но и непредвидлив. А сигурноста не се случува случајно – таа се гради!
Животното осигурување не е трошок, тоа е чин на одговорност кон себе и кон најблиските. Нема поголем доказ за грижа од тоа да обезбедите дека ако се случинешто неочекувано, вашето семејство ќе има финансиска поддршка, вашите деца ќе можат да продолжат со школување, а вие дури и во најтешките моменти ќе имате сигурност на која може да се потпрете.
Животното осигурување не значи дека очекуваме лоши нешта, туку дека сме доволно храбри и мудри да бидеме подготвени. Не постои повредна инвестиција од онаа во сигурноста и добросостојбата на оние што ги сакаме најмногу.
Банкарство: Клиентите денес очекуваат повеќе од производ – тие очекуваат поддршка, разбирање и флексибилност. Како одговарате на овие очекувања и што значи квалитетна услуга во контекст на осигурување на живот?
Дијана Атовска: Денешните клиенти навистина бараат повеќе од само производ. Тие очекуваат искуство. Очекуваат некој да ги разбере, да им даде поддршка, да понуди решение што расте заедно со нивниот живот. И токму тоа е нашиот пристап во Триглав Осигурување Живот.
Квалитетната услуга започнува со склучување на полисата, а продолжува со континуирана грижа, брза и јасна комуникација, транспарентност и лесна достапност. Нашите клиенти знаат дека не се оставени сами затоа што нашата корисничка поддршка е информативна и советодавна.
Она што нè издвојува е и флексибилноста. Нашите решенија можеда се прилагодуваат со текот на времето, кога клиентот ќе формира семејство, ќе смени кариера, ќе има нови приоритети или ќе се приближува кон пензија. Полисата не е документ во фиока, туку жива алатка за лична и семејна безбедност.
Банкарство: Што ново на пазарот може да очекуваме од Триглав Осигурување Живот?
Дијана Атовска: Уште посовремени, пофлексибилни и поприлагодени решенија. Активно работиме на повеќе производи што ќе го збогатат пазарот на животното осигурување во Македонија.
Иновативноста ќе се движи во неколку насоки. Ќе понудиме нови дигитални решенија за полесно и побрзо склучување и управување со осигурувањето. Ќе ги збогатиме постоечките производи со рајдери (дополнителни покритија што клиентите ќе можат да ги изберат според сопствените приоритети: болести, инвалидитет, хируршки интервенции и други ризици). Посебен акцент ставаме и на развојот на рентното осигурување, односно модели кои ќе овозможат исплата на ануитети за пензионери од вториот пензиски столб. Со ова сакаме да понудиме нова димензија на финансиска сигурност во пензионерските години – со редовни месечни примања и чувство на стабилност. Во суштина, нашата заложба е секој клиент, без разлика на возраст, статус или финансиски планови, да може да најде решение во нашето портфолио.
Остануваме посветени и на едукација и информирање на граѓаните затоа што веруваме дека информиран клиент е силен клиент.
Интервјуа
Интервју | ВЛАТКО ПЕТРЕВСКИ: Corvus Pay – Повеќе од 15 години во служба на дигиталните плаќања

Во време кога дигиталната трансформација станува императив за секоја индустрија, Corvus Pay веќе 15 години успешно ја обликува иднината на онлајн плаќањата во регионот. Како еден од пионерите во оваа област, компанијата не само што ги следи светските трендови, туку и активно придонесува за нивното креирање преку развој на иновативни решенија, сигурност на трансакциите и беспрекорно корисничко искуство.
Со сè поголемо присуство и на македонскиот пазар, Corvus Pay има јасна визија – да биде клучен играч во дигитализацијата на локалната економија, поврзувајќи ги трговците и потрошувачите со европските стандарди за брзо, безбедно и едноставно плаќање.
Во интервју за Банкарство.мк, разговараме со Влатко Петревски, Country Manager за Македонија во Corvus Pay, кој споделува детали за развојот на компанијата, клучните иновации и идните планови за локалниот пазар.
Банкарство: Corvus Pay е присутен на пазарот повеќе од петнаесет години. Како се менуваа трендовите во дигиталните плаќања и која беше вашата улога во тие промени?
Влатко Петревски: Во изминатите 15 години, светот на дигиталните плаќања помина низ значителни трансформации – од основни интернет-трансакции, преку мобилни плаќања, до токенизација и дигитални паричници. Corvus Pay е еден од пионерите во регионот во онлајн плаќањата – сите овие години ја унапредуваме нашата услуга и додаваме нови начини на плаќање имајќи ги предвид трендовите, потребите на трговците и купувачите, како и специфичностите на поединечни пазари. Го следиме чекорот со новите регулативи и можностите што тие ги нудат. Некои услуги ги развивавме од нула и буквално ги пробивавме пазарите, креирајќи патишта. Од самиот почеток сме усогласени со строгите барања на картичната индустрија и постојано го поседуваме PCI DSS Level 1 сертификатот кој претставува највисоко ниво на безбедност во нашата дејност. Континуирано ги едуцираме трговците и нивните купувачи, но и ги слушаме и учиме од нив и така доаѓаме до нови идеи. Сето тоа пазарот го препозна и ни даде доверба, и затоа сме денес тука каде што сме.
Банкарство: Кои иновации доаѓаат од Corvus Pay и која би ја издвоиле како најважна технолошка предност за корисниците?
Влатко Петревски: На пазарите на кои што сме присутни, сакаме на трговците да им овозможиме со една интеграција на CorvusPay да понудат различни методи на плаќање на своите купувачи – вклучувајќи ги и оние што ние сме ги развиле, но и методи развиени од други со кои сме интегрирани.
Во рамки на нашиот Internet Payment Gateway, целта ни се едноставни, брзи и сигурни плаќања. Имаме повеќе опции на располагање каде што плаќањето се сведува на еден клик или дури оди и без клик, ако купувачот ја сочува картичката и даде согласност трговецот периодично да го задолжува директно од својот систем – на пример за претплати за ТВ-содржини.
Врз основа на PSD2 регулативата, веднаш по стапување на сила на законот, добивме лиценца за услуга на плаќање директно од сметка на сметка во процесот на наплата, без користење картички, како и услуга за прифаќање плаќања. Лиценцата моментално важи за територијата на Европската унија, но очекуваме да се прошири и на други пазари во регионот.
Меѓу најновите услуги што ги интегриравме се Google Pay и Apple Pay плаќањата. Google и Appleимаат ограничувања во однос на достапноста на услугите по пазари, па на пример во Македонија тие сè уште не се достапни, но очекуваме тоа да се промени, а ние сме подготвени веднаш.
Банкарство: Како вашата платформа овозможува едноставно и безбедно дигитално плаќање за различни типови деловни субјекти и индивидуални корисници?
Влатко Петревски: Нашата платформа е флексибилна и лесно прилагодлива на различни големини на деловни субјекти и на различни бизнис-потреби. Трговците можат да користат и плаќаат само за тоа што им треба – ниту повеќе, ниту помалку. За популарните e-commerce платформи како WordPress, Shopify, Presta или Magento имаме сопствени plugin-и кои значително ја олеснуваат и забрзуваат интеграцијата. Големите трговци се интегрираат со нас преку API, па можат да управуваат со трансакциите директно од сопствениот систем и така целосно да го дигитализираат односно автоматизираат процесот на продажба.
Банкарство: Колку се важни готовите додатоци (plugin-и) за платформи како WooCommerce, Shopify и Magento во контекст на вашиот развој?
Влатко Петревски: Како што веќе спомнав, тие значително ја забрзуваат интеграцијата. Откако трговецот ќе го постави веб-продавницата, благодарение на plugin-от, во рамките на платформата го избира CorvusPay како давател на платни услуги, ги внесува соодветните параметри и многу брзо е подготвен за работа. Секако, административно треба да се договори нашата услуга и услугите со банките (кога тие се поврзани), но технички со plugin-ите тоа оди многу брзо. Plugin-итесамите ги развивме и целосно ги контролираме, така што можеме брзо да ги унапредуваме и прилагодуваме кога има нешто ново – не зависиме од трети страни.
Банкарство: Кои индустрии најчесто ги користат вашите услуги и дали има некоја индустрија што предничи според бројот на трансакции?
Влатко Петревски: Нашиот систем го користат повеќе од 4.000 трговци и мислам дека нема индустрија во која не сме присутни. Најголем број трансакции и промет доаѓаат од продажба на туристички капацитети и услуги, телекомуникации, игри на среќа, патнички превоз, патарини, паркинг, билети за секакви настани, достава и слично.
Банкарство: Што нудите за деловни, а што за приватни корисници? Како вашите услуги го олеснуваат секојдневното работење и плаќање?
Влатко Петревски: На двата типа корисници сакаме да им бидеме партнер кој ги следи нивните потреби и желби. Сакаме да им го поедноставиме работењето и животот така што ќе трошат што помалку време на процесите на наплата и плаќање и да не се грижат за безбедноста. За деловни корисници преку една интеграција нудиме сѐопфатна платформа со различни платни методи прилагодени на пазарот и трговецот, напредни опции за најдобро корисничко искуство при плаќање и алати за следење и анализа на трансакции – сето тоа со максимална безбедност. За приватни корисници овозможуваме брзо, едноставно и сигурно плаќање со што помалку повторувања на внес на податоци, а апликацијата CorvusPay им заштедува време за поважни работи во животот. Како што вели нашето мото – „послободно плаќање, послободен живот“.
Банкарство: Како ја обезбедувате безбедноста на дигиталните трансакции и заштитата на корисничките податоци?
Влатко Петревски: Безбедноста е основата на сѐ што го работиме. Имаме повеќекратни сертификати и лиценци, па така веќе 14 години континуирано поседуваме PCI DSS Level 1сертификат, кој претставува највисоко ниво на безбедност и усогласеност со мандатите на картичните куќи. За тоа секоја година поминуваме строг audit. За услугата иницирање на плаќања и услугата прифаќање, имаме лиценца од Хрватската народна банка која докажува усогласеност со најновите директиви на Европската унија – таа лиценца важи и во целата Европска унија. Обезбедуваме и дополнителни слоеви на заштита усогласени со барањата за силна автентикација на корисници, а развивме и сопствен anti-fraudсистем.
Банкарство: Како ја гледате иднината на дигиталните плаќања во Македонија и регионот? Дали пазарот е подготвен за нови fintech иновации?
Влатко Петревски: Регионот, вклучувајќи ја и Македонија, поминува низ забрзан процес на дигитализација. Сѐ уште заостануваме зад западна и централна Европа, што значи дека има многу простор за раст. Сѐ поголемиот интерес за fintech решенија, поддржан од регулаторите и зголемената финансиска писменост, создава плодна основа за напредни начини на плаќање со складирање картични податоци, мобилни паричници и модели како „купи сега – плати подоцна“.
Банкарство: Кои се најголемите предизвици во дигитализацијата на плаќањата во Македонија и како Corvus Pay може да помогне во нивното надминување?
Влатко Петревски: Главните предизвици се ниско ниво на дигитална писменост, недоверба во онлајн плаќања и потреба од помодерна регулатива. Во соработка со другите учесници во екосистемот на онлајн плаќања, во Corvus Pay се обидуваме да го развиваме пазарот преку едукација, промоција на безбедни дигитални плаќања и иновативни, кориснички едноставни решенија.
Банкарство: CorvusPay веќе е активен на македонскиот пазар – можете ли да ги споделите досегашните искуства и плановите за понатамошен развој?
Влатко Петревски: CorvusPay соработува со повеќе од 25 банки и финансиски институции во регионот, вклучувајќи неколку во Македонија, со што им овозможуваме на корисниците безбедна и брза обработка на трансакции, во и надвор од земјата. Во последниот период ги интензивиравме интеграциите со локални банки и трговци кои покажуваат сѐ поголем интерес за дигитална трансформација. Нашиот план е дополнително проширување на присуството преку нови партнерства и локализирани услуги, вклучувајќи мобилни плаќања и други напредни методи. Нашата стратешка цел е поврзување на македонскиот e-commerce пазар со регионот и Европската унија.
Интервјуа
Интервју | ЕМИЛИЈА КРАЈЧЕВА: Финансиски партнер за секојдневието – 25 години Штедилница Можности

По повод 25-годишниот јубилеј на Штедилница Можности, разговаравме со г-ѓа Крајчева, извршен директор на институцијата, за значењето на овој важен момент, клучните достигнувања и визијата за иднината. Во интервјуто, таа споделува како од скромни почетоци, Штедилница Можности прерасна во стабилен и доверлив финансиски партнер на илјадници граѓани и мали бизниси низ цела Македонија. Фокусот на микрофинансирање, финансиска едукација и дигитална трансформација се само дел од темите на разговорот, кои ја покажуваат нејзината посветеност на социјално одговорно и инклузивно работење.
Банкарство: Г-ѓа Крајчева, најпрво честитки за јубилејот! Како гледате на развојот на Штедилница Можности во изминатите 25 години и нејзината улога во финансискиот сектор во Македонија? Кои се клучните достигнувања што би ги издвоиле како најзначајни во историјата на Штедилница Можности?
Емилија Крајчева: Пред се сакам да се заблагодарам на честитката за јубилејот 25 години Штедилница Можности и благодарност и до Вас како медиум, што активно сте вклучени во објективно и едукативно информирање во делот на финансискиот пазар и трендовите поврзани со него.
25 години или четврт век постоење, претставуваат значаен јубилеј за нас и доказ дека сме изградиле институција која има долгорочна визија, одржлива стратегија и долгорочни релации со клиентите.
Штедилницата изминативе 25 години го следи трендот и развојот на финансискиот пазар, бидејќи тоа е и единствениот предуслов за да се одржите како институција. Станува збор за многу динамичен и конкурентен пазар од една страна, но и значајно регулиран од НБРСМ од друга страна. За да се опстане и развива во ваква динамична средина потребно е многу посветеност, одговорност и истрајна работа. Фокусот на Штедилница Можности е микрофинансирањето, нејзината улога и учество во делот на нано и микро кредитирањето е голема и значајна. Да се делува во тој сегмент е од големо значење особена за една економија како нашата, бидејќи се допира до еден сегмент на кредитирање за кој што е потребна голема посветеност, едукација а истовремено се поддржуваат физички лица и бизниси кои креираат нови работни места и учинок во екомонијата.
Довербата којашто ни е доверена од страна на штедачите сите овие 25 години исто така дава дополнителна вредност и сатисфакција во нашето работење и делување.
Особено сме горди што сме прва финансиска институција која уште пред 20 години ја препозна важноста на поддршка на домаќинствата во делот на инвестирање во енергетска ефикасност за нивните домови поддржувајќи инвестиции во одржливи решенија.
Преку финансиската едукација, вложуваме во знаење и свесност, за граѓаните да носат подобри и поодговорни лични одлуки. Овие вредности се темелот на нашата мисија – поддршка на луѓето и нивни партнер за одржлив и инклузивен развој.
Вредност којашто ја создаваме се задоволни корисници – физички лица штедачи, претприемачи што ги поддржуваме, како и финансиски писмени млади генерации.
Банкарство: Како успеавте да изградите доверба кај клиентите и да се етаблирате како лидер меѓу штедилниците на македонскиот пазар?
Емилија Крајчева: Од скромни почетоци до модерна финансиска институција, штедилницата ги совлада сите предизвици и покажа дека вредностите како одговорност и грижа за заедницата се темелот на долгорочниот успех. Низ овие 25 години посветена работа, не само што ги унапредувавме своите услуги, исто така инвестиравме и во развој на човечкиот капитал, нови технологии и соработки. Особено сме благодарни на нашите вработени и довербата на нашите клиенти.
Довербата не се гради преку ноќ, градењето на истата е долг процес на многу работа и стратешки пристап кој е комбинација од транспарентност, квалитет на услуга, доследност и грижа и достапност за клиентот. Успеавме да останеме доследни на нашата мисија, поддршка на луѓето и нивните идеи. Нашите клиенти не се бројка, тоа се бројни успешни реализирани идеи и приказни кои се преточиле во фамилијарни бизниси, работни места и влијание во заедницата. Секогаш се трудиме да ги разбереме реалните потреби на нашите клиенти и да понудиме решенија што навистина ќе помогнат, а во исто време водејќи грижа да не бидат кредитно презадолжени. Брзата и персонализирана услуга, јасните и прилагодени продукти за секој клиент, сето тоа потврдено со одговорно кредитирање ја дава нашата формула за успех.
Банкарство: Штедилница Можности е препознатлива по поддршката на микро, мали и семејни бизниси. Кои производи и услуги денес ги нудите за да им овозможите полесно и поефикасно менаџирање со нивните финансии?
Емилија Крајчева: Да, штедилницата од своето основање до денес е препознатлива токму по поддршката што ја дава на микро, мали и семејни бизниси, која поддршка не е само финансиски средства, туку и финансиско советување и едукација. Поддршката за овој сегмент значи прилагодување на кредитните продукти согласно нивните потреби, поволни кредити, финансиско советување и флексибилни услуги што им помагаат на овие бизниси, не само да опстанат туку и да растат, да инвестираат и да креираат одржливи работни места. Тоа исто така значи и градење долгорочни партнерства со локалната економија.
Во Штедилница Можности, веруваме во персонализиран пристап кон секој клиент. Нашите производи и услуги се внимателно дизајнирани според потребите, капацитетите и целите на различни групи корисници. Применуваме модел на сегментација кој придонесува за стабилност и квалитет на нашето кредитно портфолио.
Нудиме посебни решенија за микро и мали бизниси, фармери, индивидуални клиенти – вработени, пензионери и студенти. По анализа на профилот и потребите на секој клиент, заедно го избираме најсоодветниот финансиски производ или комбинација од услуги.
Банкарство: Какви се условите и пристапот кон кредитирање за физички лица – вработени, пензионери, студенти? Што ја издвојува Штедилница Можности од останатите финансиски институции во овој сегмент?
Емилија Крајчева: Условите и пристапот кон кредитирање на физички лица, сме фокусирани да ги прилагодиме на нивните финасиски можности со конкуретни ценовни услови, брзина во услуга и едноставна процедура, а при тоа во согласност со законската рамка. Применуваме индивидуален пристап, со брза обработка и поддршка во целиот процес, не само до момент на одобрување на кредитите, туку во целиот животен век на кредитната изложеност на клиентот. Штедилница Можности нуди лично внимание, доверлив однос, професионална комуникација со клиентите и понуда на решенија креирани според специфични потреби и сегмент. Главен фокус ни е доверба, стабилност и долгорочна соработка.
Банкарство: Како ја одржувате брзината, флексибилноста и ефикасноста во процесот на кредитирање и дали новоотворените финансиски друштва се конкуренција за вашиот сегмент на работа?
Емилија Крајчева: Брзината, флексибилноста и ефикасноста ги одржуваме преку добро организирани интерни процедури, кои се флексибилни и ги менуваме согласно потребите на клиентите, стручните тимови и директна комуникација со клиентите. Дел од процесите се децентрализирани на ниво на експозитури, но сето тоа носи во насока на постојано градење и развивање и на системот на контрола со цел одржување на квалитетна ефикасност на ниво на институција. Секако секој нов чинител на финансискиот пазар е потенцијална конкуренција, но ние на конкуренцијата гледаме позитивно, бидејќи нашите конкурентски предности кои ги издвојуваме се довербата која што ја градиме сите овие изминати 25 години, стабилност и деловен однос со клиентите, што тешко се постигнува на краток рок.
Банкарство: Обезбедување депозити е една од клучните и примарни активности на штедилниците. Кои се тековните понуди за штедење што ги нуди Штедилница Можности во своето портфолио и дали каматните стапки се поконкурентни во однос на банките? Дополнително, каква е вашата стратегија за промовирање на навиката за штедење?
Емилија Крајчева: Со гордост можеме да кажеме дека довербата која што ни ја даваат штедачите е од големо значење за нас, како една од примарните и клучни активности на штедилницата во делот на прибирање на денарски депозити од физички лица. Во моментот нашата понуда на штедни продукти се: денарски депозит и отворен денарски депозит со услови конкурентни на пазарот. Штедилницата нуди можност за месечно подигнување на камата или подигање по истекот на рокот на орочување. Сите депозити на Штедлиница Можности се осигурани и во Фондот за осигурување на депозити и примена на законот во тој дел. Стратегијата која што ја негуваме и развиваме сите овие години во делот на зголемување на навиките за штедње, генерално вклучува едноставни и флексибилни штедни продукти, редовна финансиска едукација и персонализирана поддршка, која мотивира одговорно и сигурно штедење кај клиентите за својата иднина. Штедењето го промовираме преку едукативни кампањи кај младата популација со цел кревање на свеста за штедење од рана возраст, индивидуални совети и преку поддршка на проекти за финансиска писменост.
Банкарство: Во 2023 година беше донесен нов закон за платежни услуги и платни системи од Народната банка. Дали се зголемија обврските и одговорностите на штедилниците со новиот закон и како овие промени влијаеа врз вашето работење?
Емилија Крајчева: Со промените кои што се во делот на платежни услуги и платни системи односно новиот Закон за платежни услуги и платни системи и подзаконските акти од Народна банка, за штедилницата секако се отвараат нови можности на кои што посветено се работи се цел да се искористат истите согласно делувањето на штедилницата.
Банкарство: Новиот Закон за платежни услуги и платни системи им овозможува на штедилниците да нудат платежни услуги. Колку Штедилница Можности е во тренд со дигиталната трансформација и какви новини и дигитални решенија може да очекуваат вашите клиенти во блиска иднина од аспект на нови услуги и производи?
Емилија Крајчева: Дигиталната трансформација не е еднократен процес, и тешко може било кој чинител во било која област да дефинира дека е целосно дигитално трансформиран, бидејќи тоа е тренд кој прогресивно се менува со многу брза динамика. Но, можеме да кажеме дека штедилицата има своја дигитална стратегија, гледаме можности во иднина на дигитализација на одредени услуги, воведување на иновативни финансиски продукти како и проширување на поддршката за нашите клиенти физички лица и за микро и мали бизниси. Тоа еден комплексен процес кој што бара макро пристап и е повеќенасочен процес, која бара дигитални реформи и едукација во пошироки размери. Секако штедилницата и во овој дел посветено работи со цел подобрување на услугите, зголемување на ефикасноста и олеснување на пристапот до финасии за сите постоечки но и потенцијални клиенти.
Банкарство: Штедилница Можности има 11 свои експозитури во 10 различни градови низ државата. Дали постојат планови за проширување на оваа мрежа на експозитури и отворање на нови во градовите во кои се уште не сте присутни?
Емилија Крајчева: Во изминатите години успешно изградивме мрежа која овозможува квалитетна и навремена услуга за нашите клиенти во различни региони низ државата. Континуирано ја следиме динамиката на пазарот и потребите на пазарот, и во таа насока, отворени сме за можности што ќе придонесат за понатамошен развој.
Наш фокус останува на подобрување на пристапноста – како преку физичко присуство, така и преку дигитални канали, со цел да бидеме уште поблиску до клиентите, без разлика каде се наоѓаат.
Штедилницата има експозитури во 10 градови низ државата, но тоа не значи дека градовите кои што немаат експозитури не се достапни за услугите на штедилницата, бидејќи нашите експозитури покриваат поголем регион од само градот во кој што се лоцирани. Секако ние внимателно ги анализираме потребите на пазарот, и доколку постои економска оправданост за истото секогаш постои можност и за одлука за нова експозитура.
- Банкипред 1 недела
Стопанска банка АД – Скопје назначи нов Генерален директор за финансии и член на Управниот одбор
- Банкипред 2 месеци
НЛБ Банка Скопје e првата банка во земјата со формална апликација кон СЕПА, единствената област за плаќање во евра
- Анализипред 2 месеци
АНАЛИЗА: Дали Македонците најмногу пари трошат за време на попусти, одмори или празници?
- Банкипред 2 месеци
ММФ оценува дека Народната банка успешно се справува со шоковите и ја води политиката претпазливо и професионално
- Банкипред 2 месеци
Халкбанк АД Скопје со нова експозитура во Diamond Mall – банкарските услуги поблиску до клиентите
- Банкипред 2 месеци
Стопанска банка АД – Скопје со рекордна дивиденда – ќе подели 65 милиони евра на своите акционери!
- Банкипред 2 месеци
Европските инвестициски банки со најдобри трговски резултати во последната деценија
- Бизниспред 2 месеци
Mint Bonus прославува една година успех на програмата за лојалност на клиенти