Connect with us

Банки

ЕБОР е најголем инвеститор во Северна Македонија! Како гледа на македонската економија?

Објавено

пред 1 година

на

Македонската економија во 2022 година е поддржана од Европската банка за обнова и развој со 250 милиони евра, со што оваа институција практично е најголемиот поединечен инвеститор во земјава, а со тоа и најголем помагач на домашниот економски раст и развој. За пет години, од 2017 до 2022 година, ЕБОР има вложено во Северна Македонија 684 милиони евра за поддршка на 71 проект, а за 20 години, од 1993 година наваму дури 2,49 милијарди евра во 171 проект.

  • 2,49 милијарди евра инвестиции за 20 години
  • 684 милиони евра инвестирани од 2017 до 2022 година
  • 250 милиони евра инвестиции во 2022 година
  • поддршка за 300 мали и средни фирми, кои оствариле дополнителен приход од 160 милиони евра
  • 31 милион евра за над 3.700 проекти за енергетски ефикасни домови и бизниси

Директните инвестиции на ЕБОР во земјава се на завидно ниво дури и во споредба со вкупниот обем на директни инвестиции во Република Северна Македонија заклучно со 31.12.2021 година, кој изнесува 6,3 милијарди евра, од кои 4,6 милијарди евра се вложувања во сопственички капитал, а 1,7 милијарди евра се вложувања во должнички инструменти. Речиси половина од вложените инвестиции се наменети за поддршка на приватниот сектор.

Од сумарниот извештај на ЕБОР за активностите на банката во земјава може да се види дека инвестициите во 2022 година се најголемото годишно достигнување на Европската банка за обнова и развој во земјава, што има исклучителна важност ако се земе предвид фактот дека минатата година беше клучна за санирање на економските последици од Covid-кризата, при што економијата претрпе дополнителен удар и од војната во Украина и драстичниот раст на цените на храната и на енергенсите. Македонскиот БДП во 2022 година оствари пад од 3%, а инфлацијата порасна за рекордни 20%.

Фокусот на ЕБОР е насочен кон зголемување на конкурентноста на приватниот сектор и раст на малите и средните претпријатија, создавање одржлива инфраструктура и регионално поврзување и транзиција кон зелена економија. Како посебни области на кои се фокусираат проектите на банката се надминување на последиците од Covid-19 врз пазарот на труд и социјалната заштита, поддршка и започнување тендери за обновлива енергија, помош за енергетскиот регулатор за воспоставување тарифна методологија согласно енергетските перформанси на потрошувачите, поддршка за Македонската берза за подобрување на корпоративното управување и ЕСГ известувањето и развивање на законска рамка за енергетска ефикасност со цел поттикнување на инвестициите.

Кои слабости во македонската економија ги детектира ЕБОР?

Според ЕБОР, транзицискиот јаз во Северна Македонија е најакутен во однос на конкурентноста (нееднаква примена на регулативата, висока неформалност и слабо корпоративно управување), интеграцијата (бавна имплементација на проекти за транспортна и енергетска инфраструктура) и зелената транзиција (висока енергетска интензивност и ранливост на климатските промени). Изгледите за приближување кон ЕУ се сметаат за клучно сидро за структурните реформи. 

„Сакаме да ѝ помогнеме на земјата во транзицискиот пат кон демократска и пазарно одржлива економија. Финансираме проекти за засилување на приватниот сектор во економии кои транзитираат кон функционален пазарен систем. Нашите инвестициски одлуки се водени од шест „транзициски квалитети“ кои имаат за цел да ја направат економијата поконкурентна, добро управувана, зелена, инклузивна, отпорна и интегрирана“, истакнуваат од ЕБОР во сумарниот извештај.

Дури 87% од финансиската поддршка од ЕБОР е наменета за создавање одржлива инфраструктура, 9% се наменети за финансиските институции, а 4% за индустријата, трговијата и агробизнисот. Од 1993 до 2022 година, за подобрување на транспортната инфраструктура се вложени 980 милиони евра, а за општините и животната средина 140 милиони евра. Меѓу позначајните проекти се автопатско поврзување на Скопје и Приштина, енергетско поврзување на Албанија и Северна Македонија со 400 киловолтен далновод, изградба на источната секција од Коридорот 8, финансиска поддршка за изградба на првата голема соларна централа во земјава (10MW), поддршка за изработка на национална стратегија и акциски план за е-мобилност, набавка на 33 автобуси на природен гас за Скопје. Според оценките на ЕБОР, Северна Македонија заостанува во однос на земјите од ОЕЦД и од Југоисточна Европа според поврзаноста со патишта, а лошо стои и според квалитетот на снабдување со електрична енергија.

Бизнис климата не е во прилог на бизнисот

ЕБОР дијагностицира и значајни пречки во бизнис климата во земјава и покрај спроведените реформи и приливот на странски инвестиции. Северна Македонија во овој сегмент е особено лошо рангирана според нивото на вештините, при што заостанува и во однос на земјите од ЈИЕ. Како клучни проблеми се детектирани високото ниво на сива економија и товаротшпто го носи таа врз легалните бизниси, слабото спроведување на законите и слабиот капацитет на администрацијата, недостигот на пристап до финансии за многу компании, како и тешката бизнис клима за малите и средни претпријатија иако тие доминираат во домашната економија. 

За поддршка на финансискиот сектор ЕБОР има вложено 851 милион евра, а за индустријата, трговијата и агробизнисот 267 милиони евра. Како резултат на овие проекти за повеќе од 200 мали и средни претпријатија е обезбеден пристап до 47 милиони евра за подобрување на конкурентноста и доближување до ЕУ стандардите, над 200 жени бизнис-лидери се поддржани со 3,3 милиони евра, повеќе од половина од советуваните мали и средни претпријатија ја зголемиле продуктивноста и генерирале дополнителен извоз од 74 милиони евра. Обезбедени се и 35 милиони евра за поддршка на фирмите за време нa Covid-кризата, како и 10 милиони евра за рестартирање на бизнисите по кризата.  

ЕБОР е особено фокусирана на зелената транзиција на Северна Македонија. За поддршка на енергетскиот сектор во земјава досега има вложено 253 милиони евра, а за зелена економија дури 733 милиони евра. Банката забележува дека земјава е една од енергетски најинтензивните економии во регионот, дека енергетската ефикасност е на ниско ниво, дека загрижува квалитетот на воздухот… Заради тоа, ЕБОР обезбедува директна финансиска поддршка за нови проекти за обновлива енергија, техничка помош за спроведување тендери за проекти за обновлива енергија, помага за изработка на нов закон за енергетска ефикасност, кој треба да поттикне нови инвестиции во оваа област. Преку ГЕФФ програмата ЕБОР има обезбедено над 31 милион евра за повеќе од 3.700 проекти за намалување на потрошувачката на енергија кај домаќинствата и компаниите.

Целосниот извештај за Северна Македонија е достапен тука.

Слични Теми:

Банки

Комерцијална банка по 14-ти пат е прогласена за „Најдобра FX банка во Северна Македонија“ за 2025 година од „Global Finance“

Објавено

пред 13 часа

на

Комерцијална банка по 14-ти пат е прогласена за „Најдобра FX банка во Северна Македонија“ за 2025 година од угледниот меѓународен магазин „Global Finance“ затоа што на клиентите им обезбедува врвна услуга и иновативни технологии во тргувањето со валути.

Со ова признание Комерцијална банка повторно се најде во елитното друштво на банки од 87 земји во светот, чиј избор за „Најдобра FX банка“ е направен врз основа на повеќе критериуми: големина на трансакции, пазарно учество, обем на глобална покриеност, услуга кон клиентите, конкурентни цени и користење иновативни технологии.

„Во време на глобална економска несигурност и брз технолошки напредок, најдобрите банки избрани од Global Finance покажаа исклучителна експертиза, издржливост и иновации во девизниот сектор, постојано давајќи им вредност и сигурност на своите клиенти ширум светот. Global Finance е горд што им оддава чест на институциите кои се истакнаа во динамичната и исполнета со предизвици пазарна околина“, изјави Џозеф Џиарапуто, основач и уреднички директор на „Global Finance“.

Годинашните награди од „Global Finance“ се доделуваат 25-та година по ред, повторно во чест на Гордон Плат, кој со години беше главниот носител на програмата за доделување награди за најуспешно работење во доменот на тргување со финансиски инструменти во голем број земји во светот.

Услугите на девизниот пазар се еден од деловните сегменти во кои Комерцијална банка се истакнува на национално и на меѓународно ниво и кои постојано ги развива со цел на клиентите да им обезбеди беспрекорна услуга и задоволување на нивните потреби.

Продолжи со читање

Банки

Среќен тим, успешен бизнис: Како Комерцијална банка гради позитивна работна средина?

Објавено

пред 17 часа

на

На конференцијата „Среќен тим, успешен бизнис: Моќта на здрава работна средина“ во организација на М6 Едукативен центар, како панелист учествуваше д-р Маја Стевкова Штериева, Главен финансов директор и член на Управниот одбор на Комерцијална банка, која истакна дека создавањето здрава и среќна работна средина е клучно за успехот на секој бизнис. Таа сподели успешни практики од Комерцијална банка кои допринесуваат за создавање на силен КБ тим, нагласувајќи дека задоволството на вработените е важен приоритет.

Д-р Стевкова Штериева посочи дека работата во банка е динамична и бара постојано усовршување на вработените преку специјализирани обуки и притоа додаде дека со воведувањето на кариерни интервјуа, Комерцијална банка им дава можност на вработените да ги изразат своите мислења и потреби, со што го подобрува квалитетот на работната средина.

„Работењето во банка е динамично и бара стекнување нови вештини и знаење. Затоа вработените во Комерцијална банка постојано се усовршуваат со специјалистички обуки, но и со обуки за soft skills и за специфични области, како што е ЕСГ, кое бара усогласување на работењето до последната клетка во организацијата. Воведовме и кариерни интервјуа со цел вработените да ја кажат својата страна на нештата“, истакна д-р Маја Стевкова Штериева.

Генералната порака од панелистите на конференцијата беше дека среќата на вработените е еден од најголемите предизвици за секоја компанија, особено кога треба да се излезе во пресрет на навиките и потребите на вработените од Генерацијата Z.

Продолжи со читање

Банки

Вицегувернерката Митреска: Очекуваме понатамошно намалување на инфлацијата следната година

Објавено

пред 17 часа

на

„Инфлациските очекувања се поволни, a притисоците од глобалните цени на храната и енергентите се намалија, со што за наредната година Народната банка очекува натамошно  забавување на просечната инфлација, сведувајќи се на 2,5%, а на среден рок на историските просеци од 2 отсто“. Ова го истакна вицегувернерката Ана Митреска на гостувањето во емисијата „Утрински брифинг“ на ТВ „Слободен печат“.

„Нашата последна оцена за инфлацијата за следната година е околу 2,5 проценти и таа се заснова врз претпоставки за умерен пад на цените на нафтата следната година, умерен раст на цените на храната на светско ниво, по нивниот пад изминатата година, како и некои домашни фактори коишто ги земаме предвид“, вели Митреска.

Добар сигнал е и тоа што инфлациските очекувања се поволни, односно потрошувачите веќе подолг период очекуваат намалување на цените. За сето ова значајна улога имаа и мерките што ги спроведе Народната банка. Сепак вицегувернерката Митреска нагласи дека ризиците коишто произлегуваат од глобалните случувања, растот на платите, како и растот на цените на услугите сѐ уште постојат.

„Во изминатиот период на неколку последователни кризи, она што го гледаме и низ Европа и кај нас е задржување на позитивните и релативно солидни профитни маржи, со умерен раст по одредени години и ова веројатно е една од причините поради кои некои ценовни категории сѐ уште не се приспособуваат надолу, па дури и кај дел од цените на храната“, посочи вицегувернерката Митреска и напомена дека позитивниот профит покрај тоа што може да делува врз нивото на цените, може и да го ублажи досегашниот раст на платите, но и евентуалните шокови со коишто може да се соочиме во следниот период.

Вицегувернерката Митреска напомена дека Народната банка и натаму претпазливо ќе ја води монетарната политика со примена на макропрудентни мерки, коишто дополнително ќе ја зајакнат финансиската стабилност.

„Во текот на кризите, не само што се задржа, туку и дополнително се зајакна отпорноста на банкарскиот систем, којшто во целиот овој период постојано обезбедува кредитна поддршка за економијата. Главниот параметар преку кој се утврдува стабилноста на системот секако е неговата капитализираност, којашто во моментов изнесува околу 19% и е повисока во однос на нивото пред пандемијата, но и стабилната и солидна ликвидност и  добриот квалитет на кредитното портфолио“, истакна вицегувернерката Митреска.

Продолжи со читање

Популарно