Connect with us

Банки

Како неконтролираното кредитирање на населението се рефлектира на економијата

Објавено

на

Во последно време сè повеќе се среќаваме со безброј понуди за брзи и ненаменски потрошувачки кредити. Насекаде околу нас неретко забележуваме реклами кои промовираат кредит со 0% камата или кредит без трошоци. Навидум средствата ни се достапни на дофат на рака, па доаѓаме до искушение да посегнеме по брза апликација се со цел набрзина да задоволиме некоја “итна” потреба. Но, сте се запрашале ли како овие кредити влијаат врз вашиот долгорочен домашен буџет? И воопшто, може ли практиката на издавање ненаменски кредити да доведе кон осиромашување на целата економија?

Што подразбираме под брзи и ненаменски потрошувачки кредити?

Брзите и ненаменските потрошувачки кредити можат да се користат за било која намена и имаат видно повисоки каматни стапки во споредба со инвестициските кредити, како кредит за стан, автомобил и слично. Не ретко овие кредити ги користат луѓе кои немаат пристап до традиционални банкарски производи, како што се заеми и кредитни линии, поради нивните ниски кредитни оценки или статус на вработување.

Ненаменските и брзите кредити се достапни без дополнително обезбедување (гарант, хипотека и сл.). Во пракса, за жал, сведоци сме дека овие типови на заеми можат да бидат користени за покривање на редовни режиски трошоци или за премостување на јазот помеѓу платите.

Секогаш треба да имаме предвид дека не е можно финансиска институција, која има за цел остварување на профит, да дава кредити без камата или трошоци. Но, што е со сите попатни скриени трошоци и информации пишани „со мали букви“? Ако добро го разгледате планот за отплата на кредитот ќе сфатите дека треба да вратите двојно повеќе од износот што сте го земале, поради провизијата за апликација, провизија за брза исплата, административен трошок и уште многу други трошоци кои во самиот старт не биле воопшто презентирани.

Дали брзото „крпење“ на финансиските празнини може да направи поголем проблем на долг рок?

Зголемениот тренд на користење ненаменски и брзи кредити, е една од причините за зголемената финансиска нестабилност на многу домаќинства. Додека лесниот пристап до овие кредити може да биде од корист на краток рок, наместо подобрување на квалитетот на животот и инвестирање во иднината, високите каматни стапки и надоместоци поврзани со нив може брзо да предизвикаат уште поголем дебаланс на домашниот буџет. На пример, кога кредитокорисникот нема да биде во можност да го врати заемот навреме лесно може да се најде во бескраен циклус на долгови плаќајќи високи каматни трошоци далеку над првичниот износ на заемот.

Што се случува како резултат на тоа? Бескрајна финансиска празнина во домашниот буџет која со секој заем се потешко може да се затвори. Така сиромашните стануваат уште посиромашни, а финансиските институции кои нудат брзи и ненаменски кредити остваруваат висок профит.

Што значи ова за целокупниот економски развој на општеството?

Високите трошоци поврзани со овие заеми, исто така, можат да создадат економски дебаланс. Кога корисниците на овие кредити плаќаат високи каматни стапки, постои помала веројатност дека ќе имаат доволно средства за потрошувачка на други стоки и услуги, што може да доведе до намалување на вкупната потрошувачка. Тоа може да доведе до намалување на побарувачката за производи и услуги во економијата, што доведува до намалување на економскиот раст.

Особено значаен е и ефектот од влијанието на интензивното кредитирање на физички лица врз капацитетите на финансиските институции за кредитирање на претпријатијата. Имено, порастот на економијата на една држава го прават растот на претпријатијата кои создаваат производи за широка потрошувачка и креираат нови работни места. Претпријатијата, за да ги зголемат своите капацитети и да прават поголеми инвестиции, а со тоа и повеќе работни места, имаат потреба од средства.

Поради пониските каматни стапки за кредитите кон правните лица, голем дел од финансиските институции имаат намален интерес за пласман на своите средства кај правните лица. Со тоа, во вкупното кредитно портфолио на ниво на државата ќе доминира кредитирањето на населението, што ќе го намали економскиот раст на државата.

Тука се наметнува прашањето, дали потрошувачкото ненаменско кредитирање е одговорно кредитирање?

Многу е важно кредитите кои се исплаќаат на населението да бидат искористени за суштински потреби кои ќе го подобрат квалитетот на животот, а не само за импулсивни консумеристичка потреби, односно истите да претставуваат инвестиција која за корисникот ќе има долготраен бенефит.

Банки

Со собрани 118 600 денари, Халкбанк реализираше повторна, втора по ред донација за Интервентниот женски фонд за директна поддршка на женската независност

Објавено

на

Втора година по ред, Халкбанк директно ги донираше сите средства собрани од продажната изложба и онлајн продажбата на „Фустани со џебови 2.0“, која се одвиваше преку дигиталното издание на списанието портрет ‒ portret.digital. Собраните средства
одат во Интервентниот женски фонд за поддршка на сите жени што се соочиле со некој
вид семејно насилство или насилство врз жени, во соработка со Националната мрежа против насилство врз жени и семејно насилство.

Преку продажба на креациите – донации од познатите македонски дизајнерки Јована Филиповиќ, Ирина Тошева, Наталија Терзија и дизајнерот Марјан Бебекоски – се собраа 118 600 денари што Халкбанк директно ќе ги насочи кон финансиската и економската самостојност на жените.

Интервентниот фонд е прв фонд наменет за материјална и советодавна помош на жени жртви на насилство што сакаат да ја напуштат или ја напуштиле насилната средина. Директната парична донација на Халкбанк ќе биде наменета за интервентна помош при: трошоци за медицински интервенции и прегледи, храна и хигиена, адвокатски услуги за жените што имаат потреба од правна помош, како и за нивните деца, но и за какви било други материјални трошоци што може да ги има жената во процесот на напуштање на насилната средина.

„Како што најавивме минатата година, така продолжуваме и оваа, втора година по ред континуирано и посветено да им даваме поддршка на сите жени на кои им е неопходна помошта. Од сè срце им благодариме на сите што издвоија време и средства за да се вклучат во новата хуманитарна акција на ФСЏ, преку која заедно придонесуваме со финансиска поддршка за оние на кои таа им е повеќе од потребна. Оваа донација претставува уште една мала освоена победа во нашата борба за зголемување на финансиската слобода, едукација и моќта на жените во земјата“, изјави Маја Наумовска Савеска, директорка на корпоративни и маркетинг-комуникации во Халкбанк.

„Во 2017 година го основавме Интервентниот женски фонд со цел да обезбедиме финансиска поддршка, која е од клучно значење за жените што сакаат да ја напуштат насилната средина.

Фондот се финансира исклучиво преку донации од физички и правни лица, кои ќе ја препознаат неговата важност. Особено сме ѝ благодарни на Халкбанк што и оваа година ја препозна суштинската важност на оваа помош за жените што се соочуваат со насилство. Веќе втора година ја добиваме нивната поддршка, која ни овозможува успешно да ја продолжиме нашата мисија – обезбедување целосна помош и поддршка за жените и децата жртви на семејно насилство. Партнерството со Халкбанк е од клучно значење за нас, бидејќи ни овозможува не само да ги продолжиме, туку и да ги прошириме нашите активности обезбедувајќи долгорочна стабилност и поголема безбедност за најранливите. Благодарејќи на оваа соработка, жените добиваат шанса за нов почеток и подобра иднина“, изјави Ана Аврамоска Нушкова, проектна координаторка во Националната мрежа против насилство врз жени и семејно насилство.

Со оваа донација, Халкбанк успешно ги заокружи активностите што се дел од
платформата „Фустани со џебови 2.0“ за оваа година, каде што централно место заземаат женската самостојност и финансиската рамноправност.

Продолжи со читање

Банки

Тони Стојановски е новиот претседател на Управниот одбор на НЛБ Банка Скопје

Објавено

на

Тони Стојановски е новиот претседател на Управниот одбор на НЛБ Банка Скопје и човекот кој ќе ја води Банката во наредните години и низ идните предизвици. Со ова успешно се заокружува преодниот период на НЛБ Банка Скопје кој го подготви досегашниот претседател на Управниот одбор, Бранко Грегановиќ. По одлуката на Надзорниот одбор на Банката и добиената согласност од Народната банка на Република Северна Македонија, Тони Стојановски ја презема функцијата претседател на Управниот одбор на НЛБ Банка Скопје од денеска, 3.09.2024 година.

„Длабоко сум почестен од укажаната доверба на Надзорниот одбор и на Народната банка да бидам назначен за нов претседател на Управниот одбор на НЛБ Банка Скопје. Оваа Банка има наследство на извонредност, што ме прави исклучително мотивиран и натаму да го унапредувам со интегритет и посветеност. Уверен сум во компетенциите на тимот и способноста на колективот да ја насочиме оваа институција кон врвни резултати и просперитет, да ги одржиме највисоките стандарди во банкарството, истовремено обезбедувајќи одржлив раст и заеднички успех за сите засегнати страни.“ – истакнува Тони Стојановски во својата прва изјава по стапувањето на функцијата претседател на УО на НЛБ Банка Скопје.

За прв човек на НЛБ Банка Стојановски беше именуван од Надзорниот одбор на Банката на 10 јуни годинава. Во очекување на одобрението на Народната банка, од почетокот на јули, тој ја извршуваше функцијата помошник на Управниот одбор. 

За потсетување, на челната позиција на НЛБ Банка, Тони Стојановски доаѓа од Стопанска банка Скопје каде 15 години беше член на Управниот одбор на Банката, а низ годините извршуваше и други високо-раководни функции. Пред да се приклучи на менаџерскиот тим на Стопанска банка Скопје, Стојановски извршуваше високо-раководни функции и во Народната банка на Република Северна Македонија. Тој е магистер по економски науки од областа на монетарната економија, банкарски професионалец со повеќе-децениско работно искуство во финансискиот сектор и долгогодишен член на релевантни одбори и организации.

Продолжи со читање

Банки

Средба со експерти на ММФ: Народната банка ужива висок степен на независност

Објавено

на

Според новиот индекс за независноста на централните банки на ММФ, Народната банка има висок степен на независност, што е во согласност со одредбите во Законот на Народната банка. Нивото на независност на Народната банка е високо и во споредба со другите европски централни банки и централните банки во регионот на ЦИЕ. Ова беше заклучено на виртуелната работна средба одржана меѓу гувернерката Анита Ангеловска-Бежоска, вицегувернерките Ана Митреска и Емилија Нацевска и нивниот тим и експертот на ММФ, Ашраф Кан.

На состанокот, г. Кан се осврна на клучните предизвици за независноста на централните банки. Во последниот период во кој беа забележани неколку последователни кризи, централните банки во светот беа под силен притисок на јавноста. Високата инфлација, којашто услови зголемување на каматните стапки, но и низок економски раст, како и проширувањето на мандатите на централните банки доведоа до зголемени општествени очекувања во однос на отченоста на централните банки. Сепак, како што се заклучува во истражувањето на ММФ, поголемата независност на централните банки се поврзува со пониската инфлација како во напредните економии, така и во земјите во развој и во земјите со низок приход. Затоа, независноста е клучна за справување со инфлацијата, одржување на стабилноста на девизниот курс и за постигнување стабилен долгорочен економски раст. Господинот Кан го презентира новиот индекс со кој се мери независноста врз основа на сеопфатна база на податоци. Новиот глобален индекс на независноста на централните банки се надоврзува на постојните индекси, но вклучува и нови показатели како што се финансиската независност, составот на Советот на централната банка и улогата на државните ревизорски тела.

За да ја задржи довербата кај јавноста и за да ја оправда својата независност, Народната банка постојано се стреми кон високо ниво на транспарентност во сите сегменти од своето работење. Една од активностите беше доброволното учество на Народната банка во пилот-оценувањето на транспарентноста, со принципите предвидени во рамките на ревидираниот Кодекс на транспарентноста на ММФ. Оценувањето покажа дека Народната банка применува напредни практики на транспарентност. Долгогодишната заложба за транспарентност беше забележана и од повеќето претставници на јавноста (новинари, професори и др.) коишто беа вклучени во текот на пилот-оценувањето. Исто така, на работната средба ММФ ги презентира и алатките за оценување на оперативната ефикасност на централните банки, којашто е клучна за јакнење на процесот на донесување одлуки, финансиската независност и за кредибилитетот на политиките.

Продолжи со читање

Популарно