Централна кооперативна банка АД Скопје го затвори првото тримесечје од 2025 година со добивка од 7,8 милиони денари, работејќи во услови на економски раст, инфраструктурни инвестиции и засилена надворешна побарувачка.

Банката оствари раст на вкупната актива и пасива од 4%, со реализација на планираните цели од 102%, што укажува на стабилно и одржливо деловно позиционирање.

Кредитите и побарувањата од комитенти се зголемени за 1%, при што најголем пораст е остварен кај физички лица. Паричните средства се зголемени за 7%, а вложувањата во хартии од вредност се за 15% над планот.

Позицијата депозити бележи пораст од 5% во однос на крајот на минатата година, што се должи на повисоките каматни стапки. Во исто време, зголемувањето на активните каматни стапки овозможи раст на приходите од камати за 4%, додека нето-каматниот приход е зголемен за 1% во однос на истиот период лани.

Приходите од провизии се зголемени за 2%, но поради раст на трошоците за провизии од 9%, нето-приходите од провизии се пониски за 3% на годишно ниво и 23% под планираното. Забележан е умерен раст на трошоците за вработените и останатите расходи од дејноста, но под нивото на планираното, додека приходите од дејноста се над планот за 10%.

Нето-приходите од курсни разлики се зголемени за 19%, а расходите за амортизација се намалени за 7% на годишно ниво и 29% под планот. Заклучно со 31 март 2025 година, издвоената исправка на вредност на финансиски средства и резервации за кредитна изложеност изнесува 2,77 милиони денари, што претставува намалување од 5,23 милиони денари во однос на истиот период лани.

Централна кооперативна банка АД Скопје продолжува да го задржува квалитетот на кредитното портфолио и да остане конкурентна во услови на инфлаторни притисоци и прилагодувања во монетарната политика, следејќи ги трендовите на Европската централна банка и потребата од стабилен девизен курс.

Очекувања за претстојниот период

Макроекономските услови во кои Банката ја остварува својата активност на почетокот од 2025 година остануваат под силен притисок на актуелните глобални предизвици. Иако инфлаторните трендови во Европа и во САД влегоа во фаза на смирување и цената на капиталот полека се стабилизираше, на глобално ниво одново се појавуваат економски неизвесности кои ги носат промените во економските политики на САД и консеквентно големите светски економии. Ситуацијата во државата останува под индиректен притисок и во очекување од глобалните случувања, додека на локално ниво веќе се појавуваат знаци на стабилизација и зголемен економски оптимизам. 

За очекување е Централната банка и Министерството за финансии да започнат со внимателно намалување на каматните стапки на хартиите од вредност, со што постепено ќе се отвораат услови за кредитирање со пониски каматни стапки. Поволното задолжување на државата со цел поддршка на економијата дава дополнителни сигнали дека може да се очекува економско придивижување и поголем раст.

Покрај веќе неколкугодишните последователни глобални здравствени и економски кризи, вредно е да се забележи дека банкарскиот сектор покажува високо ниво на стабилност и отпорност и релативно брзо се приспособува на различните предизвици. За очекување е да следува период на пониска претпазливост во кредитирањето проследена со повисок апетит за преземање ризици и раст на активите и на приходите.

Во вакви околности, Банката останува будно да го следи нивото на кое ќе се стабилизира цената на капиталот, од една страна, и капацитетот на населението и фирмите за сервисирање на долговите, од друга страна. Банката очекува својата тековна активност до крајот на годината да ја остварува во релативно мирни макроекономски услови, но со сè уште високо ниво на претпазливост поради новите геополитички предизвици. Во наредниот период, до покажување линија на сигурен тренд на стабилизација и пазарна извесност, Банката ќе остане максимално претпазлива при преземањето нов кредитен ризик и ќе ги следи движењата и сигналите од пазарот и од НБРСМ.  Ќе продолжат континуираните напори за остварување на планираните позиции од деловниот план, но без, притоа, да се компромитира високото ниво на квалитет на кредитното портфолио. Зголемената продуктна и ценовна конкурентност, пред сè, ќе одат во насока на заштита и задржување на постоечките клиенти, а ќе се користи секоја пазарна можност за бележење нови аквизиции и пораст.

Со цел да се олеснат пристапот до услугите и безбедноста на клиентите, ќе продолжат напорите за модернизирање на постојниот технолошки сетап на Банката. Следејќи ги современите текови во развојот на информатичките технологии во банкарското работење, Банката и понатаму ќе продолжи да ги развива и да ги усовршува и алтернативните канали за дистрибуција и зголемување на достапноста на услугите.

Посветеноста кон зголемување на квалитетот и ефикасноста во клиентската услуга и зголеменото клиентско задоволство остануваат на врвот на приоритетите за претстојната година. Банката ќе се стреми кон одржување позитивна и стимулативна работна атмосфера, преку поттикнување на иницијативите и наградување на реалните резултати и успеси.

Акционерите на НЛБ Банка АД Скопје годинава ќе добијат рекордни 36,05 милиони евра како дивиденда, што претставува најголема исплата во историјата на банката. Исплатата е предвидена од добивката остварена во 2024 година, која надминува 53 милиони евра.

Според одлуката која треба да биде усвоена на Годишното собрание на акционери закажано за 29 мај 2025 година, секој акционер ќе добие по 2.596 денари бруто износ по акција, при што вкупниот број на издадени обични акции изнесува 854.061.

Вкупниот износ на дивидендата во денарска противвредност изнесува 2.217.142.356 денари.

Календар на дивиденда

• Годишно собрание на акционери: 29 мај 2025
• Последен ден за тргување со право на дивиденда: 10 јуни 2025
• Датум без право на дивиденда: 11 јуни 2025
• Утврдување на акционери со право на дивиденда: 12 јуни 2025
• Почеток на исплата на дивиденда: 25 јуни 2025

Правото на исплата го стекнуваат сите акционери кои ќе поседуваат акции заклучно со 10 јуни, а листата на приматели ќе се утврди со извод од акционерската книга на Централниот депозитар за хартии од вредност, со датум од 12 јуни.

Распределба на добивката

Покрај средствата наменети за дивиденда, НЛБ Банка дел од добивката насочува и кон идниот развој и стабилност:

• 3,75 милиони евра се распределени за инвестициски вложувања
• 13,4 милиони евра се пренесени во општиот резервен фонд

Со оваа стратегија, Банката покажува балансиран пристап кон наградување на акционерите, но и долгорочна финансиска стабилност и раст.

Дивиденден принос

Дивиденден принос на акциите на НЛБ Банка изнесува приближно 4,21%. Ова е релативно висок принос споредено со банкарскиот и поширокиот пазар, што ја прави акцијата на НЛБ Банка многу атрактивна за инвеститорите кои бараат стабилен паричен тек од своите инвестиции.

Силен сигнал до инвеститорите

Со релативно висок дивиденден принос кој според актуелната пазарна цена на акцијата е доста атрактивен, НЛБ Банка дополнително ја зацврстува својата позиција како една од најпрофитабилните и најтранспарентни банки на македонскиот пазар. Оваа исплата ќе биде особено значајна за институционалните инвеститори, пензиските фондови, како и за индивидуалните инвеститори кои се ориентирани кон принос од дивиденда.

Стопанска банка а.д. Битола во првиот квартал од 2025 година оствари позитивен финансиски резултат, завршувајќи го периодот со добивка од 22,2 милиони денари, што претставува значајно остварување и огромен пресврт во споредба со загубата од 51,7 милиони денари остварена во истиот период минатата година.

Главниот двигател на оваа позитивна динамика е засилената наплата на нефункционалните кредити, како и ослободените средства од исправка на вредност за нефункционални пласмани. Овие активности резултираа со подобрување на квалитетот на кредитното портфолио и зајакнување на ликвидносната позиција на Банката.

И покрај ова, нето-приходите од камати бележат пад од 13,4 милиони денари или 12,4% на годишно ниво, што е последица на намалената кредитна активност во изминатите две години. Исто така, нето-приходите од провизии и надоместоци се намалени за 15,3 милиони денари, главно поради пониски приходи и повисоки трошоци за надворешни банкарски услуги.

Нето-приходите од курсни разлики остануваат стабилни, изнесувајќи 4,6 милиони денари, без значајни годишни промени. Од друга страна, останатите приходи од дејноста се пониски за 2,9 милиони денари во однос на претходната година, кога беа реализирани повисоки капитални добивки од продажба на преземен имот.

Особено значајна е позитивната исправка на вредност на финансиските средства, која во првиот квартал од 2025 година изнесува 6,5 милиони денари, наспроти негативната исправка од 94,4 милиони денари во истиот период лани. Загубите од оштетување на нефинансиски средства достигнаа 8,0 милиони денари, одразувајќи ги издвоените трошоци за преземениот имот во согласност со регулативата на НБРСМ.

На расходната страна, трошоците за вработените се намалени за 6,8 милиони денари или 14,1%, благодарение на намален број вработени и зголемена продуктивност. Активностите за рационализација на работењето придонесоа и за намалување на останатите оперативни трошоци за 4,5 милиони денари или 9,6%. Трошоците за амортизација останаа релативно стабилни.

Во контекст на тековната трансформација, Банката продолжува да работи согласно стратешките приоритети дефинирани во Деловната политика и финансискиот план за 2025–2027 година, со акцент на подобрување на квалитетот на активите, зајакнување на ликвидноста и подобрување на оперативната ефикасност.

Промени во сметководствените политики и методи на вреднување

Со 1.1.2025 година, применета е Одлуката за изменување на Одлуката за методологијата за евидентирање и вреднување на сметководствените ставки и за подготовка на финансиските извештаи со која е опфатен стандардот МСФИ 16, кој се однесува на договорите за наеми давајќи осврт на наемите од аспект на наемодавателот и на наемателот. Со примена на овој стандард се направени признавања на наемите во билансот на состојба како средство и обврска, и соодветно признавање во билансот на успех за амортизирана набавна вредност и трошоците за камата на наемот.

Дивиденди

Предлог-одлуката за употреба и распоредување на остварената добивка по годишната сметка за 2024 година на Стопанска банка а.д. Битола ќе биде предмет на одлучување и усвојување на редовната годишна седница на Собранието на акционери.

Очекувања за претстојниот период

Во согласност со Деловната политика, развојниот и финансискиот план, Банката и во идниот период ќе биде насочена кон прудентно, стабилно и профитабилно оперативно работење со фокус на јакнење на депозитниот потенцијал и кредитната активност, подобрување на квалитетот на кредитното портфолио и контрола на трошоците, понатамошно подобрување на вкупната актива преку засилено преземање интензивни мерки и активности за наплата на нефункционалните кредити и продажба на преземен имот. Воедно Банката ќе настојува да ја одржи динамиката на раст на приходните позиции во однос на динамиката на раст на расходите, што ќе создаде предуслови за профитабилно работење во согласност со планираните цели.