Connect with us
no baners

Банки

Ангеловска-Бежоска: Енергетскиот шок предизвика значајни притисоци кај инфлацијата и девизните резерви, но со мерките на Народната банка стабилноста се одржа

Објавено

на

Гувернерката на Народната банка, Анита Ангеловска-Бежоска, во своето обраќање на економскиот форум „По бурата: Управување со енергетската и прехранбената стабилност на Западен Балкан“, во организација на аналитичкиот центар „Фајненс тинк“,  истакна дека енергетскиот шок со кој се соочи светот изминатите две години беше посилен од кризата во ‘70-тите години од минатиот век. Овој ценовен шок ги опфати сите енергенти, за разлика од 70-те кога главно се одрази на цените на нафтата. Степенот на глобализација сега е многу повисок, така што и повеќекратните ефекти се поголеми.

Овој раст на цените на енергентите придонесе за двојно зголемување на глобалната инфлација, додека кај земјите од Западен Балкан таа се зголеми четирикратно. Кога станува збор за нашата земја, како мала, енергетски зависна и енергетски неефикасна   економија, таа беше силно погодена од енергетската криза, што се одрази и на инфлацијата, која достигна 14,2% на годишно ниво. „Домашните цени на енергијата се зголемија за 20% во две години, одразувајќи се значително на семејните буџети и зголемувајќи го ризикот од енергетска сиромаштија, слично како и другите земји во регионот“, истакна Ангеловска-Бежоска и посочи дека значително се зголемија и трошоците на компаниите.  Сепак, во услови на стабилизација на цените на енергентите и големиот број преземени мерки од Народната банка, инфлацијата значително се намали до 3,4% во првиот квартал од 2024 година, а забележително стеснување е забележано и кај инфлацискиот диференцијал во однос на ЕУ.

„Покрај инфлацијата, се соочивме и со значајни предизвици и во надворешниот сектор, при што трговскиот дефицит достигна 27% од БДП во 2022 година, а ваквите промени во надворешната позиција очекувано создадоа притисоци на девизниот пазар. Народната банка,  преку интервенции на девизниот пазар и други мерки, успешно ја зачува стабилноста на денарот. Девизните резерви на почетокот на кризата се намалија, но со нормализирањето на трендовите, тие забележаа раст, така што на крајот на 2023 година нивното ниво е повисоко за 40% во однос на преткризниот период.

Соодветната комбинација на монетарни и макропрудентни мерки придонесе за успешно одржување на стабилноста на девизниот курс и намалување на инфлацијата на едноцифрени стапки”, порача гувернерката на Народната банка, Анита Ангеловска -Бежоска на економскиот форум.

Банки

За Халкбанк – Важни се луѓето и сето она што ги обединува

Објавено

на

Ова лето, неколку внимателно одбрани настани низ Македонија носат дух на автентичност, инспирација и заедништво. Поддршката на Халкбанк не е случајна – туку доследна и долгорочна, насочена кон вредностите што ја прават заедницата поцврста.

Со вложување во културата, во моментите на поврзување и во сите облици на социјално живеење, банката го живее својот слоган – Важни се луѓето.

Во Скопје, Street Food Festival, кој се одржа од 18 до 22 јуни, претставува урбано собиралиште каде што вкусовите, музиката и добрата енергија се преплетуваат во едно современо искуство. Како партнер на фестивалот, Халкбанк понуди и дополнителна вредност за учесниците, односно секое плаќање со Халкбанк картичка овозможуваше учество во интерактивна активација со награди, поттикнувајќи ја непосредната поврзаност со посетителите и збогатувајќи го фестивалското доживување.

На 21 и 22 јуни, во природниот амбиент на Пелинце Пикник, љубителите на културни настани, музика и семејна дружба имаа можност да уживаат во настан што го негува духот на блискост и заедништво. Поддршката од Халкбанк претставува продолжение на заложбата за градење автентични вредности низ социјални и културни формати.

Во јули, Ohrid Beach Film Festival (23–27 јули) повторно ќе ја оживее магијата на филмот под отворено небо, покрај Охридското езеро. Настанот го афирмира младиот авторски израз и ја збогатува домашната културна сцена, а поддршката на Халкбанк ја рефлектира мисијата на банката, да биде активен партнер во развојот на културата и креативната индустрија.

Во време кога секоја форма на поврзување добива ново значење, овие настани се потсетник дека заедничките доживувања имаат трајна вредност. А таму каде што тие се создаваат, ќе продолжи да биде присутна и банката.

Продолжи со читање

Банки

Македонија со напредок во спречувањето на перење пари и финансирање тероризам, но остануваат предизвици

Објавено

на

Северна Македонија направила значаен напредок во зајакнувањето на правната и институционалната рамка за спречување на перење пари и финансирање тероризам, се наведува во новиот извештај на MONEYVAL – телото на Советот на Европа задолжено за проценка на усогласеноста со меѓународните стандарди во оваа област. Извештајот беше објавен на 25 јуни 2025 година во Стразбур.

Според MONEYVAL, државата успешно ги подобрила оценките кај три од клучните препораки на Меѓународната група за финансиска акција (ФАТФ), и тоа во делот на:

  • Трансакции со жичен трансфер,
  • Внатрешна контрола и надзор над странски филијали,
  • Транспарентност на вистинските сопственици на трастови и слични правни форми.

Овие препораки, кои претходно беа оценети како „делумно усогласени“, сега се категоризирани како „во голема мера усогласени“, што претставува позитивен сигнал за меѓународната заедница и инвеститорите.

И покрај овој напредок, MONEYVAL укажува дека напорите на земјата сѐ уште не се доволни во делот на Препорака 26 – регулација и надзор на финансискиот сектор, каде што оценката останува „делумно усогласена“.

Од вкупно 40 препораки на ФАТФ:

  • 31 се оценети како усогласени или во голема мера усогласени,
  • 9 се сѐ уште делумно усогласени.

Оваа распределба покажува напредок во процесот на унапредување на националниот систем за борба против перење пари, но истовремено укажува и на потребата од дополнителни структурни и надзорни реформи.

Северна Македонија има обврска да достави нов извештај до MONEYVAL за една година, во кој ќе го прикаже понатамошниот напредок и имплементацијата на препораките.

Овој извештај е клучен за оценување на ризиците поврзани со финансискиот систем на земјата, а усогласеноста со стандардите на ФАТФ има директно влијание врз банкарскиот сектор, довербата на инвеститорите и стабилноста на финансиските текови.

Продолжи со читање

Банки

Средба на гувернерот Славески со амбасадорот Рокас:  Ценовната стабилност останува приоритет на централната банка

Објавено

на

Гувернерот на Народната банка, д-р Трајко Славески, одржа прва официјална работна средба со шефот на Делегацијата на Европската Унија во нашата земја, амбасадорот Михалис Рокас, на која се разговараше за актуелните економски случувања и за последиците од глобалните случувања врз европската и домашната економија, со акцент на најновите случувања на Блискиот Исток.

Посебно внимание на средбата ѝ беше посветено на улогата на централните банки во справувањето со инфлацијата. Притоа беше посочено дека и покрај успешното справување со инфлацијата во светски рамки, ризиците се присутни и понатаму. Променливоста на Светските пазари на примарни производи се соочуваат со зголемена променливост, под влијание на постојаните геополитички тензии. Ова е особено важен фактор за малите и отворени економии, како што е македонската, во кои голем дел од производите се увезуваат, а храната и енергијата имаат големо учество во вкупната потрошувачка. 

Гувернерот Славески посочи дека сегашната поставеност на монетарната политика е соодветна на економските услови, имајќи ги предвид и ризиците од надворешното и од домашното окружување. Тој потенцира дека Народната банка, како и досега, внимателно ќе ги следи движењата кај најважните показатели и ризиците и ќе ги презема сите неопходни мерки користејќи ги сите расположливи инструменти за одржување на стабилноста на девизниот курс и на ценовната стабилност.

Гувернерот Славески и амбасадорот Рокас ја истакнаа важноста од пристапувањето на земјава во Единствената област за плаќање во евра (СЕПА), како стратегиски чекор за економска и финансиска конвергенција кон Европската Унија, коешто се очекува да има значајно влијание врз конкурентноста, финансиската вклученост и модернизацијата на домашниот финансиски систем.

На средбата беше истакнато дека Народната банка остварува плодна соработка со Делегацијата на Европската Унија во спроведувањето на својата стратегиска ориентација и во процесот на усвојување на најдобрите практики и стандарди коишто сѐ повеќе ја приближуваат до Европскиот систем на централни банки, преку значајни проекти, техничка помош и активности за јакнење на капацитетите.

Продолжи со читање

Популарно