Connect with us

Банки

Граѓаните сè повеќе ги прифаќаат дигиталните плаќања заради нивната удобност и сигурност

Објавено

на

Дигиталните платформи и канали за извршување на плаќањата сѐ почесто се користат од граѓаните на нашата земја, за што говорат и податоците за последниот квартал од 2022 година, како и за целата година, коишто Народната банка редовно ги обработува и ги објавува.

На крајот од 2022 година во оптек беа 2,1 милион платежни картички, од коишто 70% засновани на бесконтактна технологија. Инфраструктурата за прифаќање плаќања со платежни картички, пак, брои 30.011 уреди на физичките места на продажба, кај 13.359 трговци во земјата, од кои дури 86% ја поддржуваат бесконтактната технологија. Според овие податоци, граѓаните во земјата можеа на удобен и сигурен начин да ги извршуваат плаќањата. Бројот на картички со бесконтактна технологија и уредите на физичките места на продажба коишто ја поддржуваат оваа технологија забележа годишен раст (во споредба со 2021 година) од 1% односно 3%. Годишен раст од 16% во однос на 2021 година е забележан и кај бројот на трговците коишто прифаќаат платежни картички при продажба на стоки и услуги на физичките места на продажба во земјата.

Во четвртиот квартал од 2022 година и натаму се зголемува употребата на платежните картички од страна на граѓаните за извршување на плаќањата во трговијата во земјата, што се согледува преку засилениот годишен раст на бројот и вредноста на плаќањата, за 11% и 16%, соодветно. Бројот и вредноста на плаќањата на граѓаните со кредитни трансфери (т.н. платни налози) забележуваат раст од 6% и 2%, соодветно. Иако плаќањата со кредитни трансфери сѐ уште најмногу се вршат на шалтерите на банките (74%), податоците за последниот квартал од годината ја потврдуваат и сѐ поголемата употреба на дигиталните канали, со годишен раст од 12% кај бројот и 14% кај вредноста на плаќањата иницирани електронски и раст од 21% кај бројот и 25% кај вредноста на плаќањата иницирани со употреба на мобилните апликации.

Менувањето на навиките на граѓаните, поточно сѐ почестото користење на дигиталните канали за извршување на плаќањата, до крајот на 2022 година, доведе до годишен раст од 13% на плаќањата со платежни картички во трговијата и годишен раст од 8% на плаќањата со кредитни трансфери иницирани електронски.

За извршувањето на плаќањата со прифаќање на платежните картички, според најновите податоци за 2022 година, трговците плаќале просечен надоместок во висина од 1,13% од вредноста на прометот, што е помалку за 0,06 п.п. во споредба со 2021 година. Најголемо намалување се забележува кај надоместокот за плаќањата на бензинските станици (за 0,19 п.п.), на јавните и комуналните услуги (за 0,19 п.п.) и во електронската трговија (за 0,14 п.п.).

Показателите преку кои се следи финансиската вклученост на населението  и натаму ја потврдуваат високата стапка на финансиска вклученост преку клучниот показател ‒ поседувањето платежна сметка. Имено, на крајот на 2022 година граѓаните располагале во просек со 1,8 сметки по глава на жител, што е за 0,1 сметка повеќе во однос на просечниот број сметки на глава на жител [1] кај населението во Европската Унија [2]. Притоа, сопствениците на сметките ги користеле дигиталните услуги за увид кај околу 42% од сметките, додека, пак, електронски плаќања се извршуваат кај 18% од сметките.

Според податоците за возрасната структура на имателите на сметките, во 2022 година е видлива поголема употреба на дигиталните услуги кај сите возрасни групи, во споредба со минатата година. Забележан е годишен раст на бројот на платежни сметки на активни пристапувачи и бројот на платежни сметки на активни плаќачи за 19% и 9%, соодветно. Притоа, најголеми корисници на дигиталните канали за увид во сметките и за извршување на електронските плаќања се возрасните групи од 25 до 54 години, со 2,3 сметки по глава на жител. Поголемиот дел од сметките во нивна сопственост, односно над 51% им биле достапни за електронски увид, а 24% за извршување електронски плаќања.

Од аспект на родовата структура, податоците посочуваат на родов јаз од 0,5 сметки повеќе во корист на мажите (2,1 сметки по глава на жител од машкиот пол, наспроти 1,6 сметки по глава на жител од женскиот пол). Сепак, во споредба со мажите, во текот на 2022 година жените биле умерено поактивни во користењето на дигиталните канали за увид во сметките и за извршување на плаќањата. Така, 41% од сметките коишто се во сопственост на жените биле искористени за плаќање преку интернет-банкарство или мобилна платежна апликација, додека за таа намена мажите користеле 40% од своите сметки. Воедно, жените направиле најмалку еден електронски увид во состојбата и промените кај 63% од нивните сметки, а мажите кај 62%.

Според достапноста на инфраструктурата по општини, најголема покриеност со банкомати на десет илјади жители е забележана во Маврово и Ростуше (12), Охрид, Дојран и Гевгелија (10), а најголема покриеност со уреди на физичките места на продажба на десет илјади жители е евидентирана во Гевгелија (321), Охрид (285) и Скопје (269).  Во рамките на Градот Скопје, најголема покриеност со банкомати и уреди на физичките места на продажба на десет илјади жители имаат општините Центар, Карпош и Аеродром.

До објавените податоци може да пристапите на следнава врска: https://www.nbrm.mk/platiezhna_statistika.nspx

[1] За пресметување на показателите по глава на жител се користени податоци од Државниот завод за статистика за резидентното население од Пописот спроведен во 2021 година.

[1] Податокот се однесува на 2021 година и е земен од базата на податоци на Европската централна банка.

Банки

Со собрани 118 600 денари, Халкбанк реализираше повторна, втора по ред донација за Интервентниот женски фонд за директна поддршка на женската независност

Објавено

на

Втора година по ред, Халкбанк директно ги донираше сите средства собрани од продажната изложба и онлајн продажбата на „Фустани со џебови 2.0“, која се одвиваше преку дигиталното издание на списанието портрет ‒ portret.digital. Собраните средства
одат во Интервентниот женски фонд за поддршка на сите жени што се соочиле со некој
вид семејно насилство или насилство врз жени, во соработка со Националната мрежа против насилство врз жени и семејно насилство.

Преку продажба на креациите – донации од познатите македонски дизајнерки Јована Филиповиќ, Ирина Тошева, Наталија Терзија и дизајнерот Марјан Бебекоски – се собраа 118 600 денари што Халкбанк директно ќе ги насочи кон финансиската и економската самостојност на жените.

Интервентниот фонд е прв фонд наменет за материјална и советодавна помош на жени жртви на насилство што сакаат да ја напуштат или ја напуштиле насилната средина. Директната парична донација на Халкбанк ќе биде наменета за интервентна помош при: трошоци за медицински интервенции и прегледи, храна и хигиена, адвокатски услуги за жените што имаат потреба од правна помош, како и за нивните деца, но и за какви било други материјални трошоци што може да ги има жената во процесот на напуштање на насилната средина.

„Како што најавивме минатата година, така продолжуваме и оваа, втора година по ред континуирано и посветено да им даваме поддршка на сите жени на кои им е неопходна помошта. Од сè срце им благодариме на сите што издвоија време и средства за да се вклучат во новата хуманитарна акција на ФСЏ, преку која заедно придонесуваме со финансиска поддршка за оние на кои таа им е повеќе од потребна. Оваа донација претставува уште една мала освоена победа во нашата борба за зголемување на финансиската слобода, едукација и моќта на жените во земјата“, изјави Маја Наумовска Савеска, директорка на корпоративни и маркетинг-комуникации во Халкбанк.

„Во 2017 година го основавме Интервентниот женски фонд со цел да обезбедиме финансиска поддршка, која е од клучно значење за жените што сакаат да ја напуштат насилната средина.

Фондот се финансира исклучиво преку донации од физички и правни лица, кои ќе ја препознаат неговата важност. Особено сме ѝ благодарни на Халкбанк што и оваа година ја препозна суштинската важност на оваа помош за жените што се соочуваат со насилство. Веќе втора година ја добиваме нивната поддршка, која ни овозможува успешно да ја продолжиме нашата мисија – обезбедување целосна помош и поддршка за жените и децата жртви на семејно насилство. Партнерството со Халкбанк е од клучно значење за нас, бидејќи ни овозможува не само да ги продолжиме, туку и да ги прошириме нашите активности обезбедувајќи долгорочна стабилност и поголема безбедност за најранливите. Благодарејќи на оваа соработка, жените добиваат шанса за нов почеток и подобра иднина“, изјави Ана Аврамоска Нушкова, проектна координаторка во Националната мрежа против насилство врз жени и семејно насилство.

Со оваа донација, Халкбанк успешно ги заокружи активностите што се дел од
платформата „Фустани со џебови 2.0“ за оваа година, каде што централно место заземаат женската самостојност и финансиската рамноправност.

Продолжи со читање

Банки

Тони Стојановски е новиот претседател на Управниот одбор на НЛБ Банка Скопје

Објавено

на

Тони Стојановски е новиот претседател на Управниот одбор на НЛБ Банка Скопје и човекот кој ќе ја води Банката во наредните години и низ идните предизвици. Со ова успешно се заокружува преодниот период на НЛБ Банка Скопје кој го подготви досегашниот претседател на Управниот одбор, Бранко Грегановиќ. По одлуката на Надзорниот одбор на Банката и добиената согласност од Народната банка на Република Северна Македонија, Тони Стојановски ја презема функцијата претседател на Управниот одбор на НЛБ Банка Скопје од денеска, 3.09.2024 година.

„Длабоко сум почестен од укажаната доверба на Надзорниот одбор и на Народната банка да бидам назначен за нов претседател на Управниот одбор на НЛБ Банка Скопје. Оваа Банка има наследство на извонредност, што ме прави исклучително мотивиран и натаму да го унапредувам со интегритет и посветеност. Уверен сум во компетенциите на тимот и способноста на колективот да ја насочиме оваа институција кон врвни резултати и просперитет, да ги одржиме највисоките стандарди во банкарството, истовремено обезбедувајќи одржлив раст и заеднички успех за сите засегнати страни.“ – истакнува Тони Стојановски во својата прва изјава по стапувањето на функцијата претседател на УО на НЛБ Банка Скопје.

За прв човек на НЛБ Банка Стојановски беше именуван од Надзорниот одбор на Банката на 10 јуни годинава. Во очекување на одобрението на Народната банка, од почетокот на јули, тој ја извршуваше функцијата помошник на Управниот одбор. 

За потсетување, на челната позиција на НЛБ Банка, Тони Стојановски доаѓа од Стопанска банка Скопје каде 15 години беше член на Управниот одбор на Банката, а низ годините извршуваше и други високо-раководни функции. Пред да се приклучи на менаџерскиот тим на Стопанска банка Скопје, Стојановски извршуваше високо-раководни функции и во Народната банка на Република Северна Македонија. Тој е магистер по економски науки од областа на монетарната економија, банкарски професионалец со повеќе-децениско работно искуство во финансискиот сектор и долгогодишен член на релевантни одбори и организации.

Продолжи со читање

Банки

Средба со експерти на ММФ: Народната банка ужива висок степен на независност

Објавено

на

Според новиот индекс за независноста на централните банки на ММФ, Народната банка има висок степен на независност, што е во согласност со одредбите во Законот на Народната банка. Нивото на независност на Народната банка е високо и во споредба со другите европски централни банки и централните банки во регионот на ЦИЕ. Ова беше заклучено на виртуелната работна средба одржана меѓу гувернерката Анита Ангеловска-Бежоска, вицегувернерките Ана Митреска и Емилија Нацевска и нивниот тим и експертот на ММФ, Ашраф Кан.

На состанокот, г. Кан се осврна на клучните предизвици за независноста на централните банки. Во последниот период во кој беа забележани неколку последователни кризи, централните банки во светот беа под силен притисок на јавноста. Високата инфлација, којашто услови зголемување на каматните стапки, но и низок економски раст, како и проширувањето на мандатите на централните банки доведоа до зголемени општествени очекувања во однос на отченоста на централните банки. Сепак, како што се заклучува во истражувањето на ММФ, поголемата независност на централните банки се поврзува со пониската инфлација како во напредните економии, така и во земјите во развој и во земјите со низок приход. Затоа, независноста е клучна за справување со инфлацијата, одржување на стабилноста на девизниот курс и за постигнување стабилен долгорочен економски раст. Господинот Кан го презентира новиот индекс со кој се мери независноста врз основа на сеопфатна база на податоци. Новиот глобален индекс на независноста на централните банки се надоврзува на постојните индекси, но вклучува и нови показатели како што се финансиската независност, составот на Советот на централната банка и улогата на државните ревизорски тела.

За да ја задржи довербата кај јавноста и за да ја оправда својата независност, Народната банка постојано се стреми кон високо ниво на транспарентност во сите сегменти од своето работење. Една од активностите беше доброволното учество на Народната банка во пилот-оценувањето на транспарентноста, со принципите предвидени во рамките на ревидираниот Кодекс на транспарентноста на ММФ. Оценувањето покажа дека Народната банка применува напредни практики на транспарентност. Долгогодишната заложба за транспарентност беше забележана и од повеќето претставници на јавноста (новинари, професори и др.) коишто беа вклучени во текот на пилот-оценувањето. Исто така, на работната средба ММФ ги презентира и алатките за оценување на оперативната ефикасност на централните банки, којашто е клучна за јакнење на процесот на донесување одлуки, финансиската независност и за кредибилитетот на политиките.

Продолжи со читање

Популарно