Банки
ПРВ КВАРТАЛ ОД СОНИШТАТА ЗА КОМЕРЦИЈАЛНА БАНКА – добивката зголемена за речиси 100%!

Во периодот од 01.01-31.03.2023 година Комерцијална банка од своето работење оствари позитивен финансиски резултат во износ од 1.039,7 милиони денари наспроти остварениот позитивен финансиски резултат во истиот период минатата година во износ од 522,6 милиони денари што претставува зголемување за 98,9%.
Планираната бруто-добивка за првиот квартал од годинава е остварена со 136,4 %. Притоа, остварената добивка пред исправка на вредност, која претставува показател за оперативната способност на Банката да ги покрива расходите од работењето, е за 67,9% поголема во однос на истиот период минатата година. Зголемувањето на добивката пред исправка на вредност главно произлегува од зголемувањето на приходите од редовно работење, односно од нето-приходите од камати кои бележат значително зголемување што се должи на континуираниот пораст на основната каматна стапка на Народната банка и на каматните стапки на странските финансиски пазари, во комбинација со структурата на активата на Банката. Зголемувањето на каматните стапки е резултат на напорите за намалување на инфлацијата на светско ниво. Позитивниот резултат од работењето Банката го оствари во услови на зголемена неизвесност на пазарите, сѐуште висока инфлација која забележа мало забавување, како и натамошно затегнување на монетарната политика.
Вкупните приходи од работењето изнесуваат 1.580,3 милиони денари и бележат зголемување од 40,6 % во однос на истиот период од минатата година.
Нето-приходите од камата претставуваат основна компонента во формирањето на вкупните приходи од работењето и на 31.03.2023 година истите бележат зголемување од 82,6 % во однос на истиот период од минатата година. Притоа, треба да се укаже дека заради затегнувањето на монетарната политика и зголемените каматни стапки, остварен е пораст и на приходите од камати на кредитите дадени на правните лица и населението, но тој пораст е значително, дури неколкукратно помал од порастот на приходите од камати кај нерезидентите, кај финансиските друштва, па и кај државата. На пример, зголемувањето на каматните приходи остварени кај финансиските друштва, каде доминираат пласманите во благајнички записи и депозитите во НБРСМ, се единаесеткратно поголеми, а кај нерезидентите, каде доминираат пласманите во странски банки се и над четиринаесеткратно поголеми од приходите остварени во истиот период минатата година. Тоа е затоа што во првиот квартал од минатата година каматната стапка Euribor беше околу 0 % или негативна, а оваа година достигна околу 3,5 % – 4 %. Кај благајничките записи, каматите се зголемија од 1,25 % на најновите 5,50%, а на државните записи од 0,40 % на 3,70 %, или 5,25 % кај двегодишните државни обврзници, па сѐ до 7,14 % кај последната еврообврзница. Исто така, просечната пондерирана каматна стапка на депозитите во странска валута, споредено со истиот период минатата година, е зголемена од 0,25 % на 4,39 %, додека просечната пондерирана каматна стапка на пласманите во НБРСМ од 0,31 % на 3,63 %. Токму затоа, во билансот на Банката, за прв пат приходите од камати кај финансиските друштва и нерезидентите збирно, се значително поголеми од приходите од каматите кај населението. Или пак, збирните приходи од каматите кај финансиските друштва, нерезидентите и државата се значително поголеми од приходите од камати кај правните лица. Банката ги оствари овие резултати благодарение на структурата на активата, во која над 55 % од пласманите се во парични средства, парични еквиваленти и пласмани во хартии од вредност, што влијаеше на одржување на висока ликвидност и профитабилност од каматни приходи. Како резултат на ваквите движења, нетокаматната маржа на ниво на Банката се зголеми од 1,9 % во првиот квартал од минатата година, на 3,3 % во истиот период од оваа година.
Нето приходите од провизии и надоместоци на 31.03.2023 година изнесуваат 267,9 милиони денари и во однос на истиот период од минатата година бележат зголемување од 6,8 % како резултат на зголемен обем на активности кој продолжува од минатата година. Планот за анализираниот период е остварен со 89,2 %.
Нето приходите од курсни разлики на 31.03.2023 година изнесуваат 96,7 милиони денари и бележат зголемување од 68,8 %, во најголем дел како резултат на зголемениот промет на девизен пазар со правни лица, како и по основ на методолошка промена на евидентирањето на приходите од девизно работење почнувајќи од 01.01.2023 година. Планот за анализираниот период е остварен со 159,2 %.
Останатите приходи од работењето на Банката на 31.03.2023 година изнесуваат 66,6 милиони денари и бележат намалување од 64,4 % во најголем дел како резултат на помалиот износ на наплатени претходно отпишани побарувања, како и поради извршена измена на евидентирањето на приходите од девизно работење, кои од 01.01.2023 година се евидентираат во позицијата курсни разлики. Планот е остварен со 40,6 %.
Оперативните расходи за периодот 01.01-31.03.2023 година изнесуваат 485 милиони денари и во однос на истиот период од минатата година се зголемени за 2,9 % како резултат на зголемен износ на плати и други трошоци на вработените поради зголемување на вредноста на бодот кон крајот на 2022 година, како и зголемената амортизација. Планот е остварен со 92,8 %.
Во периодот од 01.01-31.03.2023 година, Банката прокнижи загуба поради оштетување на нефинансиските средства на нето основа во износ од 1 милион денари, во согласност со регулативата од НБРСМ.
Во извештајниот период Банката прокнижи исправка на вредност на финансиските средства и посебна резерва за вонбилансни изложености на нето основа во износ од 54,6 милиони денари, наспроти 128,8 милиони денари во истиот период минатата година.
Вкупната актива на Банката на 31.03.2023 година достигна износ од 152.815,1 милиони денари и во однос на декември 2022 година бележи зголемување од 1,2%. Зголемувањето на вкупната актива во најголем дел се должи на зголемувањето кај вложувањата во хартии од вредност, а во помал дел и поради зголемените кредити на и побарувања од банки и зголемените кредити на и побарувања од други комитенти. Планот е остварен со 100,1%.
Паричните средства и паричните еквиваленти бележат намалување од 9,6%, во најголем дел заради намалената состојба на пласираните депозити преку ноќ во НБРСМ, намалувањето кај орочените депозити во странски банки до 3 месеци (како резултат на достасани депозити во валута УСД и нивно орочување на подолги рокови), како и намалувањето кај девизните тековни сметки во странски банки поради пренасочување на средствата во вложување во хартии од вредност. Планот е остварен со 89,4 %.
Средствата за тргување бележат зголемување од 3,1% како резултат на купени акции.
Финансиски средства по објективна вредност преку билансот на успех определени како такви при почетното признавање во износ од 357,8 милиони денари се состојат од вложувања во удели во инвестициски фондови.
Кредитите на и побарувањата од банки бележат зголемување од 209,7%, кое се должи главно на зголемените девизни депозити од 3 месеци до 1 година во валута УСД. Планот е исполнет со 308,6%.
Кредитите на и побарувањата од други комитенти бележат зголемување од 0,7% како резултат на зголемено кредитирање, пред сѐ на секторот домаќинства. Планот е остварен со 99,6%.
Вложувањата во хартии од вредност се зголемени за 21,1 % главно како резултат на запишани континуирани државни обврзници во денари, запишани државни записи и купени македонски еврообврзници. Планот е остварен со 119,3 %.
Преземените средства врз основа на ненаплатени побарувања се зголемени за 58,6% и имаат минимално учество во вкупната актива.
Вкупните депозити (депозити на комитенти и депозити на банки) достигнаа износ од 134.074,6 милиони денари и бележат зголемување од 0,4 %. Планот е остварен со 99,5%.
Обврските по кредити изнесуваат 678,3 милиони денари и се намалени во однос на декември 2022 година за 2,8%, како резултат на нето-ефектот од нови повлекувања и отплатени доспеани рати од кредитните линии. Планот е остварен со 103,7%.
Акционерскиот капитал и резервите на Банката со состојба 31.03.2023 година достигнаа износ од 15.462,4 милиони денари. Во нивната структура, останатите резерви бележат пораст од 8,6 %, додека задржаната добивка е намалена, согласно Одлука за распределба на добивката за 2022 година, донесена од Собранието на акционери на 29.03.2023 година. Планот е реализиран со 96,5%.
Банки
Комерцијална банка повторно со поддршка на Годишната конференција на Македонската берза

Комерцијална банка и оваа година е горд спонзор на Годишната конференција на Македонската берза, еден од најзначајните финансиски настани во државата и регионот.
Берзанската конференција традиционално претставува платформа каде што се среќаваат експертизата, искуството и визиите за иднината на економијата и финансискиот систем. Овојпат, акцентот ќе биде ставен на низа клучни и актуелни теми: македонските и регионалните економски изгледи, предизвиците и можностите за иницијални јавни понуди (IPO), потенцијалот за раст на домашните компании, развојот на пазарот на капитал преку мултифондови и ЕТФ-ови, значењето на малите берзи, импактот на ажурираните стандарди за финансиско известување, како и трендовите во дигиталната трансформација на компаниите.
Со повеќе од седум децении постоење, Комерцијална банка останува препознатлива како институција што континуирано придонесува за финансискиот развој во земјата. Со поддршката на вакви настани, Банката го поттикнува дијалогот и размената на знаење, создава нови можности за раст и придонесува кон изградба на посилен и одржлив финансиски систем.

Банки
ЕБОР ја ревидираше нагоре прогнозата за раст на македонската економија на 3% во 2025 и 2026 година

Европската банка за обнова и развој (ЕБОР), во својот есенски извештај објавен вчера, ја зголеми прогнозата за економскиот раст на Северна Македонија на 3% за 2025 и 2026 година, што претставува ревизија нагоре за 0,4 процентни поени за 2025 и 0,3 процентни поени за 2026 година во однос на мајската проекција.
Во извештајот се наведува дека земјата постигнала подобри од очекуваните резултати во првата половина од 2025 година, при што реалниот раст на БДП изнесуваше 3% во првиот квартал и 3,4% во вториот квартал. Клучните двигатели на растот биле градежништвото, производството и трговијата, додека трошењето на домаќинствата било поддржано од зголемувањето на приходите и намалувањето на инфлацијата.
ЕБОР забележува дека изградбата на патната инфраструктура, особено автопатските делници на Коридорите 8 и 10, дала значителен поттик на инвестициите. Дополнително, извозот се ревитализирал по слабите резултати во 2024 година, а зголемените вложувања во општините пред локалните избори кон крајот на 2025 година може да обезбедат краткорочен дополнителен стимул.
И покрај позитивните трендови, дефицитот на тековната сметка се зголемил за 66%, што се должи на помали суфицити во трговијата со услуги и во секундарниот доход. Инфлацијата, по укинувањето на ограничувањата на маржата на профит за основните производи, во јули достигнала 4,8%, пред да се намали на 4,4% во август.
Фискалната политика останува експанзивна, со ревидирана цел за буџетски дефицит за 2025 година поставена на 4% од БДП, во обид да се балансираат јавните инвестиции и фискалната консолидација. Во периодот јануари–јули 2025 година, дефицитот достигнал 2,5% од проектираниот БДП, бидејќи расходите го надминале растот на приходите.
Според проекциите на ЕБОР, домашната побарувачка и јавните инфраструктурни инвестиции ќе продолжат да бидат клучни двигатели на растот. Очекувањата се трошењето на домаќинствата да остане стабилно, поддржано од раст на реалните плати и зголемени владини трансфери.
Сепак, Банката предупредува на ризици за економските перспективи, меѓу кои:
- ограничениот фискален капацитет,
- надворешната нестабилност,
- структурните прилагодувања во европската автомобилска индустрија,
- како и зголемената глобална неизвесност.
Во регионот на Западен Балкан, растот забавил од 3,6% во 2024 година на 2,4% во првата половина од 2025 година, а годинава се очекува да изнесува 2,7%, со проекции за забрзување на 3,2% во 2026 година. Највисок раст за 2025 година ЕБОР предвидува за Косово (3,9%), Албанија (3,5%), додека најнизок за Босна и Херцеговина (2,2%).
Во заклучок, ЕБОР ја гледа Северна Македонија како стабилна економија со солидни основи за раст, но со потреба од внимателна фискална дисциплина и искористување на потенцијалот на јавните инвестиции за долгорочна одржливост.
Банки
Советот на Народната банка го усвои Извештајот за финансиската стабилност за 2024 година

Советот на Народната банка ја одржа својата редовна седница на која го усвои Извештајот за финансиската стабилност за 2024 година. Во Извештајот се оценува дека во текот на 2024 година финансискиот систем ја одржа стабилноста, добро се справи со предизвиците и е отпорен на шокови. Сите сегменти на пазарот – од банкарскиот систем, преку приватните пензиски и инвестициски фондови, осигурителниот сектор, до помалите институции како штедилниците и друштвата за лизинг – ја задржаа својата стабилност, покажувајќи добра отпорност на шокови и способност за приспособување на промените во економското и регулаторното окружување. Финансиските институции работеа во услови на умерено забрзан економски раст и постепено намалување на инфлацијата, додека геополитичкото опкружување остана нестабилно, носејќи со себе неизвесност и зголемени ризици.
Банкарскиот систем е од клучно значење за финансиската стабилност, бидејќи тој ги опфаќа заштедите на нефинансиските сектори, но и значителен дел од средствата на дел од небанкарските финансиски институции. Во Извештајот се оценува дека банкарскиот систем ја задржа стабилноста, зголемувајќи ја адекватноста на капиталот до највисокото ниво досега, ликвидносната позиција уште повеќе се подобри, а се одржа и добриот квалитет на кредитното портфолио. Макропрудентните мерки што ги донесе Народната банка помогнаа за понатамошно јакнење на отпорноста на банкарскиот сектор.
Приватните пензиски фондови го сочинуваат вториот по големина сегмент од финансискиот систем. Нивните остварувања се подобрија во 2024 година, остварувајќи повисоки номинални и реални стапки на принос. Ризиците за финансиската стабилност од приватните пензиски фондови засега се ограничени поради сѐ уште младото членство на фондовите и минималните исплати врз основа на пензии. Ограничени се и ризиците од осигурителниот сектор, кој одржува соодветна солвентност и ликвидност и солидна профитабилност. Останатите сегменти на финансискиот систем се значително помали, а во 2024 година се издвојуваат отворените инвестициски фондови, кои остварија висок раст на средствата од над 60%, кој се должи на привлекувањето нови инвеститори и/или нови средства во отворените инвестициски фондови, но и на управувањето со средствата.
Во Извештајот се оценува дека ризиците од нефинансискиот сектор се умерени со оглед на добрата финансиска позиција на домаќинствата и на корпоративниот сектор и ниската стапка на нефункционални кредити во кредитното портфолио на банките. Иако задолженоста на двата нефинансиски сектора расте во 2024 година, и е во рамки на праговите на ранливост и на двата сектора, сепак со долгот треба внимателно да се управува за да се одржи во истите рамки и во следниот период.
-
Берзапред 2 месеци
Јавна опомена од Македонска берза за 5 котирани друштвa поради непочитување на обврските за навремено објавување на информации за финансиската состојба
-
Берзапред 2 месеци
Стопанска банка АД – Скопје со добивка од над 32,8 милиони евра во првото полугодие од 2025 година
-
Банкипред 2 месеци
Одржана редовна седница на Извршниот одбор за монетарната политика – Народна банка ја задржува каматната стапка на 5,35%
-
Банкипред 2 месеци
ПРВО ПОЛУГОДИЕ ОД СОНИШТАТА ЗА КОМЕРЦИЈАЛНА БАНКА – добивка од 2,96 милијарди денари за шест месеци!
-
Продуктипред 2 месеци
Потрошувачки кредити од Комерцијална банка со нова можност – животно осигурување со плус погодности
-
Продуктипред 2 месеци
НЛБ Банка со промотивна фиксна каматна стапка од 8,9% за сите безготовински трансакции со НЛБ haPPy картичката
-
Продуктипред 1 месец
Промотивен потрошувачки пакет од ПроКредит Банка што „ги отвора сите врати“
-
Бизниспред 2 месеци
Триглав Осигурување АД Скопје со нето добивка од 70,9 милиони денари и раст на премијата за 5% во првата половина на 2025 година