Во најновиот развој на трговската војна помеѓу САД и Кина, кинеската влада им нареди на домашните авиокомпании да престанат со прифаќање на испораките на авиони од американскиот производител Boeing. Оваа одлука следи по зголемувањето на кинеските царини на американски производи на 125%, што е одговор на царините од 145% кои ги воведе администрацијата на претседателот Трамп врз кинески увоз.

Според извештаите на Bloomberg, кинеските авиокомпании се упатени да прекинат со купување на авиони и авионски делови од американски компании. Ова значително ќе ги зголеми трошоците за одржување на постоечките Boeing авиони во Кина. Компанијата Boeing, која ја смета Кина за клучен пазар за раст, забележа пад на акциите од 3% по објавувањето на оваа вест.

Кинеските авиокомпании, вклучувајќи ги Air China, China Eastern и China Southern, имаат нарачано 179 Boeing авиони за периодот од 2025 до 2027 година. Суспензијата на испораките може да ги натера овие компании да се свртат кон алтернативни добавувачи како што се европскиот Airbus и домашни производители.

Дополнително, Кина најави запирање на извозот на седум ретки земјени метали и магнети, кои се клучни компоненти за индустрии како што се технологијата, одбраната и електричните возила. Овој потег претставува значителен ризик за американските индустриски синџири на снабдување.

Овие настани ја нагласуваат сериозноста на тековната трговска конфронтација помеѓу двете најголеми светски економии и потенцијалните економски последици што можат да произлезат од неа.

Основното јавно обвинителство Скопје поведе постапка против 43 лица осомничени за учество во организирана мрежа која извршила компјутерски измами, фалсификување исправи и злоупотреба на лични податоци. Оваа група, преку нелегални активности, извршила повеќекратни измами врз граѓани користејќи го системот на брзи кредити.

Според Обвинителството, четворица од осомничените, меѓу кои и едно службено лице од Фондот за здравствено осигурување, се под истрага за кривични дела како фалсификување исправа, злоупотреба на лични податоци и компјутерска измама. Останатите се осомничени за помагање или соизвршителство во овие дејствија.

Од јули 2022 година, осомничените координирано користеле туѓи лични податоци без согласност на граѓаните, креирале лажни јавни исправи или преправале вистински, со намера тие да се користат како автентични документи. Преку внесување лажни податоци во информатички системи на повеќе финансиски друштва за брзи кредити и фалсификување електронски потписи, тие на име на оштетените граѓани подигале кредити, оставајќи ги да ги отплаќаат средства кои никогаш не ги побарале.

Во дел од случаите, осомничените лажно прикажувале невработени лица како вработени и кредитоспособни, со што од кредитните компании добивале исплати што потоа станувале ненаплатливи. Вработен во Фондот за здравствено осигурување, користејќи го својот пристап до електронскиот систем, им ставал на располагање ЕЗБО броеви на останатите осомничени. Со помош на тие податоци, тие подигале и по неколку кредити во еден ден од различни компании, а парите најчесто завршувале кај организаторите на оваа измамничка мрежа.

Незаконски прибавената имотна корист во сите овие случаи надминува три милиони денари. Јавниот обвинител ќе достави предлог до Основниот кривичен суд Скопје за притвор на тројца од осомничените, додека четвртиот веќе се наоѓа во притвор во друга постапка.

Оваа истрага следи по откритијата на Истражувачката репортерска лабораторија (ИРЛ) во декември 2024 година, кои покажаа дека организирана група изработувала фалсификувани лични карти со податоци од македонски граѓани, користени за подигнување брзи кредити. Истражувачкиот документарец „Украдени животи“ откри дека групата со тие фалсификувани документи отварала и банкарски сметки на име на жртвите, при што идентитетите се краделе и од ментално попречени лица и граѓани иселени од земјата.

Според анкета спроведена меѓу повеќе од 3.000 вработени во Nvidia, дури 76% од нив се изјасниле дека се милионери, а една третина имаат нето вредност над 20 милиони долари. Овие податоци ја отсликуваат финансиската добивка која ја носи работата во една од највредните технолошки компании во светот.

Сепак, богатството не доаѓа без цена. Извештајот на Entrepreneur открива дека многу вработени во Nvidia редовно работат до 2 часот по полноќ, седум дена во неделата. Работната култура во компанијата се карактеризира со високи очекувања и постојан интензивен ангажман, што некои го опишуваат како „златни лисици“ – финансиски награди кои доаѓаат со значителна жртва на личното време.

И покрај интензивниот работен ритам, Nvidia има многу ниска стапка на заминување на вработените – само 2,7% во фискалната 2024 година, далеку под индустрискиот просек од 17,7%.

Овие податоци ја истакнуваат комплексноста на работната култура во Nvidia, каде што финансиските награди се високи, но исто така и очекувањата и работниот притисок.