Берза
„Црн понеделник“ на светските берзи – Најголем пад по ковид пандемијата!

Почетокот на неделата донесе нова доза неизвесност и паника на глобалните финансиски пазари. Со најновите потези на американскиот претседател Доналд Трамп и неговата агресивна царинска политика, инвеститорите ширум светот се соочија со еден од најтешките удари во последните години. Загриженоста за иднината на глобалната трговија, заканата од растечка инфлација и зголемените стравувања од економска рецесија креираа совршена бура на берзите.
Она што почна како предупредувачки сигнал во петокот, ескалираше во целосен финансиски потрес денес, понеделник таканаречен „Црн понеделник“, по примерот на истоимените падови во историјата. Берзанските индекси се во слободен пад, добивките се топат, а пазарите се тресат под тежината на политичките и економските тензии.
Берзански шок предизвикан од политиката на Трамп
Американскиот претседател Доналд Трамп, со најновиот бран на реципрочни царини, предизвика длабока недоверба меѓу инвеститорите. Резултатот е масовна распродажба на акциите и драматичен пад на берзанските индекси низ целиот свет.
Во текот на денешното тргување, германскиот индекс DAX падна за 10,4% на 18.489 поени – првпат под границата од 20.000 поени од почетокот на јануари. Иако во следните два часа загубата беше намалена на околу 7%, целата добивка од почетокот на годината беше избришана.
Паника и на азиските пазари
Ниту азиските берзи не беа поштедени. Индексот Никеи во Јапонија падна за 6,7%, Шангајската берза загуби 7,3%, а Ханг Сенг во Хонг Конг доживеа пад од високи 12,5%. Падовите во Азија дополнително ги засилија стравувањата за домино-ефект на глобалниот финансиски систем.
Волстрит под притисок
На Волстрит, фјучерсите на Dow Jones се во минус за 4,0 процентни поени, додека Nasdaq 100 бележи пад од 5,8%, што најавува продолжување на падот започнат уште во петокот.
Трамп не презема одговорност
И покрај драматичниот пад на светските берзи, Трамп не покажува загриженост. Напротив, тој изјави: „Мислам дека работите одат многу добро. Пазарите ќе процветаат, акциите ќе растат, земјата ќе цвета.“ Претседателот тврди дека не сакал да предизвика пад, но дека понекогаш „треба да се земе лек за нешто да се поправи“.
Вчеравечер, тој дополнително ја подгреа паниката, нагласувајќи дека царините нема да бидат повлечени додека не се „реши проблемот“ со трговскиот дефицит на САД.
ЕУ и Кина веќе реагираат
Европските министри за трговија денеска одржуваат итен состанок во Луксембург, каде се дискутира за стратегија со која ќе се изврши притисок врз САД да ги намалат царините.
Од своја страна, Кина веќе најави контрамерки – нови увозни царини од 34% за американски производи и ограничувања за извоз на ретки метали, што само ќе го зголеми геополитичкиот и економскиот ризик.
Трамп против светот – политика што го изолира Вашингтон?
Последните потези на американскиот претседател Доналд Трамп, особено политиката на реципрочни тарифи и агресивниот протекционизам, сѐ појасно ја исцртуваат новата геоекономска реалност. Наместо да ја зајакне глобалната позиција на САД, оваа стратегија изгледа како бумеранг што го удира токму Вашингтон.
Со своите постапки, Трамп успеа да направи нешто што до неодамна изгледаше невозможно – да го обедини Истокот. Кина, како водечки глобален конкурент, не само што одговори со реципрочни мерки, туку во името на Јапонија и Јужна Кореа доби и неочекувани сојузници во својата трговска офанзива. Истовремено, Трамп сериозно ги наруши односите со традиционалните сојузници на САД – Европската унија, Канада и други западни економии, кои сега САД ги третира како трговски противници, наместо партнери.
Резултатот? Светот се реорганизира без САД во центарот, додека финансиските пазари плаќаат висока цена за политичката авантура од Белата куќа. Трамп можеби се обидува да ја направи „Америка повторно голема“, но во реалноста, неговата политика сѐ повеќе ја изолира земјата и ја турка кон конфронтација со светот што веќе не чека американско одобрение за да тргува, инвестира и расте.
Берза
Алта Банка ги известува акционеритe на Стопанска Банка Битола – јавната понуда за запишување акции завршува на 10 октомври

Алта Банка АД Белград ги известува сите акционери наСтопанска Банка АД Битола кои сè уште немаат запишаноакции во рамки на јавната понуда, дека јавната понуда зазапишување акции завршува на 10.10.2025 година.
Сите заинтересирани акционери, согласно јавниот повик, можатда ги запишат, односно да ги продадат своите акции по цена од3.777 денари за една акција.
Запишувањето на акциите се врши преку овластените банки и брокерски куќи, информираат од банката.
Берза
Нови државни обврзници примени на котација на Македонската берза

Од денеска, 2 октомври 2025 година, на Официјалниот пазар – подсегмент Берзанска котација, се примени две нови емисии на државни обврзници издадени од Министерството за финансии на Република Северна Македонија.
Станува збор за обврзници без девизна клаузула, со различни рокови на достасување и каматни стапки:
Државни обврзници со доспевање во 2027 година
Вредност на емисијата: 495.810.000 МКД
Број на издадени хартии од вредност: 49.581 Номинална вредност: 10.000 МКД
Датум на издавање: 18.09.2025
Датум на достасување: 18.09.2027
Каматна стапка: 3,75%
Шифра за тргување: М180927
ИСИН код: MKMINF20GCK5
Државни обврзници со доспевање во 2040 година
Вредност на емисијата: 2.315.250.000 МКД
Број на издадени хартии од вредност: 231.525
Номинална вредност: 10.000 МКД
Датум на издавање: 18.09.2025
Датум на достасување: 18.09.2040
Каматна стапка: 5,10%
Шифра за тргување: М180940
ИСИН код: MKMINF20GCL
Со оваа котација, Министерството за финансии продолжува со редовната практика на издавање државни хартии од вредност со цел финансирање на буџетските потреби и развој на домашниот пазар на капитал.
Анализи
Американскиот берзански пазар на крстопат: Вештачка интелигенција против регулаторна неизвесност

Американскиот берзански пазар го прекина тринеделниот раст и покрај позитивните економски извештаи, поради сомнежи околу понатамошниот пристап на Федералните резерви кон намалување на каматните стапки.
Индексот „S&P 500“ забележа неделен пад од 0,3%, но остана над нивото од 6.600 поени, додека „Nasdaq“, кој е концентриран на технолошки компании, загуби 0,7% од вредноста.
Силна економска активност, но претпазливост кај инвеститорите
Официјалните податоци за економскиот раст на САД за вториот квартал покажа годишна стапка од 3,8%, над претходната прогноза од 3,3%, првенствено поради порастот на личната потрошувачка. Ова е најбрзиот раст на американската економија од третото тримесечје на 2023 година, што укажува дека високата клучна каматна стапка на ФЕД сè уште не ја намали економската активност.
Нето извозот придонесе со 4,8 процентни поени во растот на БДП во вториот квартал, додека личната потрошувачка се зголеми за 2,5% во споредба со првично проценетите 1,6%, со значителен пораст во услужниот сектор, финансиските услуги и осигурувањето.
Вештачка интелигенција како двигател на раст
На деловниот фронт, инвеститорите сè уште обрнуваат внимание на трендот на инвестиции во вештачка интелигенција (AI), што е веројатно главната причина за неочекувано силниот отпор на американската економија и покрај полошата макроекономска средина поради повисоките тарифи.
Корпоративната потрошувачка за вештачка интелигенција (AI) порасна за 15%, а инвестициите во опрема за 8,5%. Големите проекти на „Intel“ и „NVIDIA“, како и емисијата на корпоративен долг од 18 милијарди долари од „Oracle“, второ најголемо зголемување на капиталот оваа година, покажуваат дека инвестициите во секторот за вештачка интелигенција (AI) ја држат економијата на нозе, иако го зголеми ризикот за корпоративната ликвидност.
Само една недела по објавувањето на инвестиција од 5 милијарди долари во „Intel“, „NVIDIA“ објави дека ќе инвестира 100 милијарди долари во OpenAI, компанијата позната низ целиот свет по својот четбот ChatGPT. „NVIDIA“ ќе ѝ овозможи на компанијата да изгради најмалку 10 гигавати центри за податоци со вештачка интелигенција, при што инвестицијата ќе се прави како што се распоредува секој гигават.
Победник и губитник на неделата
„H&M“ беше најуспешен на берзата со раст на акциите од речиси 14% поради подобар од очекуваниот профит и силна продажба на есенската колекција. Оперативната добивка порасна за 40%, а акциите достигнаа највисоко ниво во последната година.
Најголем губитник беше „Amazon“, чии акции паднаа за повеќе од 5% поради спогодба со американските регулатори од 2,5 милијарди долари за наводно заведување на корисниците на „Prime“ и тешкотии со откажувањето на претплатите. Инвеститорите се загрижени и за забавувањето на растот во областа на cloud услугите, што влијае на довербата во долгорочната перспектива на компанијата.
Заклучок
Пазарите во САД покажуваат дека економската активност останува стабилна, поттикната од лична потрошувачка и инвестициски проекти, особено во ВИ секторот. Сепак, инвеститорите остануваат претпазливи поради неизвесноста околу фискалните политики на ФЕД и потенцијалните регулаторни ризици за големите технолошки компании.
-
Продуктипред 2 месеци
НЛБ Банка со промотивна фиксна каматна стапка од 8,9% за сите безготовински трансакции со НЛБ haPPy картичката
-
Продуктипред 2 месеци
Потрошувачки кредити од Комерцијална банка со нова можност – животно осигурување со плус погодности
-
Продуктипред 2 месеци
Промотивен потрошувачки пакет од ПроКредит Банка што „ги отвора сите врати“
-
Продуктипред 1 месец
Apple Pay достапен и за клиентите на Комерцијална банка
-
Фондовипред 2 месеци
КБ Прво пензиско друштво: Разлика помеѓу пензија од втор и од трет столб
-
Анализипред 2 месеци
АНАЛИЗА: Кешот vs дигиталната ера – дали граѓаните ќе им останат верни на банкоматите?
-
Банкипред 2 месеци
Добре дојде во светот на Bonus Box – новата програма за лојалност од Комерцијална банка
-
Бизниспред 2 месеци
За прв пат во Македонија, Иуте воведе целосно автоматизиран систем за обработка на кредитни апликации, достапен 24/7