Банки
ПРВ КВАРТАЛ ОД СОНИШТАТА ЗА КОМЕРЦИЈАЛНА БАНКА – добивката зголемена за речиси 20,1%!

Во периодот од 01.01. до 31.03.2025 година Комерцијална банка од своето работење оствари позитивен финансиски резултат во износ од 1.416,5 милиони денари наспроти остварениот позитивен финансиски резултат во истиот период минатата година во износ од 1.179,1 милиони денари, што претставува зголемување за 20,1 %. Планираната бруто-добивка за првиот квартал од годинава е остварена со 110,0 %. Позитивниот резултат од работењето е остварен во услови на нагласени ризици од надворешното окружување, особено зголемените геополитички тензии, осцилациите на светските пазари како резултат на неизвесноста од воведените тарифи од страна на САД, како и намалената економска активност на главните трговски партнери на државата.
Остварената добивка пред исправка на вредност, која претставува показател за оперативната способност на Банката да ги покрива расходите од работењето, е за 1,1% поголема во однос на истиот период минатата година. Зголемувањето на добивката пред исправка на вредност главно произлегува од зголемените нето курсни разлики и зголемените нето-приходи од камати.
Дополнително, домашната инфлација забележа одредено забрзување во првиот квартал (достигна 5,0 % и 4,2 % на годишно ниво во февруари и март), што влијаеше НБРСМ да ја води монетарната политика на претпазлив начин.
Вкупните приходи од работењето изнесуваат 2.024,4 милиони денари и бележат зголемување од 1,3% во однос на истиот период минатата година.
Нето-приходите од камата претставуваат основна компонента во формирањето на вкупните приходи од работењето и на 31.03.2025 година истите бележат минимално зголемување од 0,8% во однос на истиот период минатата година. Планот е исполнет со 100,1%. Приходите по основ на камата се зголемени за 1,3%, при што најголем пораст бележат приходите од камата од домаќинствата и нефинансиските друштва како резултат на зголемените пласмани, како и приходите од камата остварени од секторот држава поради зголеменото вложување во државни хартии од вредност. Расходите по основ на камата се зголемени за 5,2% поради зголемените орочени депозити споредено со истиот период минатата година. Нето каматната маржа на ниво на Банката е намалена од 3,94% на крајот од првиот квартал од минатата година, на 3,65% на 31.03.2025 година.
Нето-приходите од провизии и надоместоци на 31.03.2025 година изнесуваат 334,8 милиони денари и во однос на истиот период минатата година бележат минимално намалување од 0,5%. Планот за анализираниот период е остварен со 114,1%.
Нето-приходите од курсни разлики на 31.03.2025 година изнесуваат 113,3 милиони денари и бележат зголемување од 17,3% во однос на истиот период минатата година, во најголем обем поради зголемениот промет на девизниот пазар. Планот за анализираниот период е остварен со 143,4%.
Останатите приходи од работењето на Банката на 31.03.2025 година изнесуваат 87,2 милиони денари и бележат зголемување од 0,9% во однос на истиот период минатата година, главно како резултат на зголемените наплатени претходно отпишани побарувања. Планот е остварен со 27,7%.
Оперативните расходи за периодот 01.01.-31.03.2025 година изнесуваат 553,3 милиони денари и во однос на минатата година се зголемени за 1,8%, во најголем дел како резултат на зголемениот износ на плати и други трошоци за вработените, а во помал
обем и поради зголемената амортизација. Планот е остварен со 78,6%.
Нето исправката на вредност на финансиските средства заклучно со 31.03.2025 година изнесува 49,8 милиони денари и бележи позначително намалување во однос на истиот период минатата година кога изнесуваше 274,6 милиони денари. Намалувањето кај исправката на вредност на финансиските средства во првиот квартал од 2025 година главно се должи на добрата финансиска дисциплина и редовното сервисирање на обврските по кредити од страна на клиентите.
Во периодот од 01.01. до 31.03.2025 година, Банката прокнижи загуба поради оштетување на нефинансиските средства на нето-основа во износ од 4,9 милиони денари, во согласност со регулативата од НБРСМ.
Биланс на состојба
Вкупната актива на Банката на 31.03.2025 година достигна износ од 178.735,1 милиони денари и во однос на декември 2024 година бележи зголемување од 0,1%.
Зголемувањето на вкупната актива во најголем обем се должи на зголемените парични средства, а во помал обем и поради зголемените кредити на комитенти. Планот е остварен со 98,8%.
Паричните средства и паричните еквиваленти бележат зголемување од 9,0%, во најголем дел заради повеќе пласирани депозити во НБРСМ (преку ноќ и до 7 дена) во споредба со декември 2024 година. Планот е остварен со 106,5%.
Средствата за тргување бележат зголемување од 20,4% како резултат на нето-ефектот
од купени и продадени акции. Планот е остварен со 153,2%.
Финансиски средства по објективна вредност преку Билансот на успех определени како такви при почетното признавање во износ од 378,1 милиони денари, се состојат од вложувања во удели во инвестициски фондови.
Кредитите на и побарувањата од банки бележат намалување од 2,5%, како резултат на намалената состојба на орочените депозити со рочност над 3 месеци што се должи на движењата на девизните курсеви во однос на домашната валута. Износот на орочените депозити во оригиналните валути е непроменет. Планот е исполнет со 105,8%.
Кредитите на и побарувањата од други комитенти бележат зголемување од 2,5% како резултат на зголеменото кредитирање на секторите нефинансиски друштва и домаќинства, со поголем придонес на нефинансиските друштва. Планот е остварен со 101,1%.
Вложувањата во хартии од вредност се намалени за 12,6%, главно како резултат на достасани континуирани државни обврзници во денари и поголем износ на достасани од запишани Македонски еврообврзници. Планот е остварен со 86,3%.
Преземените средства врз основа на ненаплатени побарувања бележат намалување од 46,6% по основ на продажби на преземен имот и извршено редовно оштетување на дел од преземениот имот. Истите имаат незначително учество во вкупната актива.
Вкупните депозити (депозити на комитенти и депозити на банки) изнесуваат 153.073,6 милиони денари и бележат намалување од 1,0% во однос на декември 2024 година, главно поради намалените депозити на банките. Планот е остварен со 97,9%.
Обврските по кредити изнесуваат 1.477,9 милиони денари и во однос на декември 2024 година се зголемени за 1,4% како резултат на нето-ефектот од нови повлекувања (вклучително и првата транша од Унгарската кредитна линија наменета за компании, во износ од 76,3 милиони денари) и отплатени доспеани рати од кредитните линии. Истите имаат минимално учество од 0,8% во вкупната пасива на Банката. Планот е остварен со 96,5%.
Акционерскиот капитал и резервите на Банката со состојба 31.03.2025 година достигнаа износ од 22.283,2 милиони денари и во однос на декември 2024 година бележат зголемување од 6,8% главно како резултат на зголемената задржана добивка поради остварената солидна тековна бруто-добивка која е вклучена во оваа позиција. Планот е реализиран со 104,6%.
Комерцијална банка продолжува да демонстрира одржлив раст и финансиска стабилност, при што првиот квартал од 2025 година ја потврдува успешната имплементација на нејзината стратегија за профитабилно и ефикасно работење во услови на макроекономска неизвесност.
Банки
Соработка за економски напредок: Средба меѓу гувернерот на Народната банка и претседателот на Стопанската комора

Во духот на заедничката определба за поттикнување на економскиот развој и за зајакнување на институционалната соработка, во Народната банка денес се одржа средба меѓу гувернерот Трајко Славески и претседателот на Стопанската комора на Северна Македонија, Бранко Азески.
На средбата беше нагласена важноста на постојаниот дијалог помеѓу носителите на економската политика и бизнис-заедницата, особено во контекст на актуелните светски и регионални економски предизвици. Претседателот Азески истакна дека Комората е подготвена за понатамошна активна соработка со Народната банка, изразувајќи поддршка за професионалноста и кредибилитетот што гувернерот Славески ги носи на оваа позиција.

Во разговорот беа отворени теми поврзани со монетарната политика, финансиската стабилност, пристапот до финансии за стопанството, како и улогата на Народната банка во создавањето поволно деловно опкружување. Двете страни се согласија дека со заемна отвореност и координација може да се придонесе за поефикасно исполнување на стратегиските економски цели на земјата.
Гувернерот Славески ја истакна заложбата на Народната банка за транспарентност, предвидливост и поддршка на стабилноста, како предуслов за одржлив раст. Тој упати благодарност за поддршката и изрази задоволство од иницијативите на Комората за продлабочување на комуникацијата со институциите од финансискиот сектор.
Средбата заврши во конструктивен дух, со договор за засилување на соработката преку редовни консултации и размена на анализи и мислења од заеднички интерес.
Банки
Гувернерот Славески за МИА: Стабилноста на денарот останува цврста определба, банкарскиот систем е стабилен

„Стабилноста на денарот нема и не смее да се доведе во прашање. Тоа е одамна затворено прашање“, порача гувернерот на Народната банка, д-р Трајко Славески, во интервју за Македонската информативна агенција (МИА), потенцирајќи дека фиксниот девизен курс и натаму ќе биде цврста основа на макроекономската стабилност во земјата.
Гувернерот истакна дека режимот на девизен курс којшто го практикува земјава е поддржан од сите досегашни влади, деловната заедница, експертската јавност и меѓународните институции. „Не само што нема дилеми, туку и не слушаме повеќе повици или навестувања за промена на курсот, што претходно знаеја да се појават. Фиксниот девизен курс добро ѝ служи на македонската економија. Свесни сме дека каква било интервенција во паритетот на националната валута во однос на еврото би предизвикала значителна штета, без речиси никаква корист, со оглед на високиот степен на отвореност на македонската економија“, рече Славески.

Славески ги повика граѓаните и бизнисите на спокојство, уверувајќи дека нивните заштеди и планови се сигурни во стабилен и предвидлив финансиски систем. „Народната банка ќе обезбеди стабилен курс и стабилно финансиско окружување за реалниот сектор. Работиме во тесна координација со Министерството за финансии и со сите релевантни институции“, рече тој.
Дополнително, гувернерот потенцира дека финансиската стабилност и сигурноста на заштедите се поддржани и од силниот банкарски систем и супервизорските капацитети на Народната банка. „Имаме здрав банкарски систем, со високо ниво на капитализираност, над меѓународните стандарди“, рече гувернерот.
Во интервјуто беше подвлечено и дека Народната банка ужива висок кредибилитет кај меѓународните финансиски институции и дека таа соработка ќе продолжи и понатаму, со визија да се зачува независноста, да се зајакнуваат институционалните капацитети и да се обезбеди долгорочна стабилност.
На крајот, тој ја потенцираше визијата за зајакнување на институционалната независност и инвестирање во човечкиот капацитет како клучна основа за долгорочна стабилност и развој.
Банки
Величковски од Народната банка: Финтек-решенијата носат промени во дигиталните плаќања и отвораат нови можности за трговците и граѓаните

Новата правна рамка за платните системи во земјава создаде основа за зајакнување на конкуренцијата во платежната индустрија и намалување на трошоците за прифаќање дигитални плаќања во малопродажбата. Во своето излагање на конференцијата во организација на „Блумберг Адрија“, директорот на Секторот за операции на финансиските пазари и платни системи при Народната банка, Игор Величковски, посочи дека во 2024 година просечниот надоместок што трговците го плаќаат за прифаќање картички изнесува 1,1%, забележувајќи намалување од 0,1 п.п. во однос на 2018 година, од кога Народната банка објавува податоци за овој вид надоместоци, при што намалувањето кај одредени сектори е поизразено достигнувајќи 0.7 п.п. Во истиот период, бројот на трговци коишто прифаќаат дигитални плаќања на продажните места е зголемен за 36% и достигна 16,4 илјади трговци.
Правната рамка веќе отвори простор за појава на нови учесници – платежни институции и институции за електронски пари, коишто нудат алтернативи за граѓаните и трговците. Се очекува дека дел од овие институции наскоро ќе понудат иновативни решенија во земјава, во согласност со светските трендови во финтек-секторот.

Во контекст на очекувањата за следните 3 до 5 години, Величковски истакна дека финтек-решенијата ќе извршат голема промена.
„Се очекува дека финтек-компаниите ќе понудат дигитални паричници, коишто ќе овозможат побрзи и поевтини трансакции, нови начини на иницирање плаќања преку кодови за брз одговор (QR кодови) и опции за прифаќање плаќања без потреба од традиционалните ПОС-уреди. Овие решенија ќе им овозможат и на малите продавници да влезат во дигиталниот простор, а потрошувачите и компаниите ќе имаат подобра контрола врз своите финансии“, рече Величковски.
Тој додаде дека новите решенија, поддржани од концептот на отворено банкарство којшто треба да се примени најдоцна до март 2026 година, ќе придонесат за повеќе иновации и поефикасна малопродажба, приспособена кон дигиталните навики на потрошувачите. Истовремено, трендот на дигитализација на плаќањата ќе биде зајакнат со вклучувањето на банките во платежните шеми во СЕПА од 6 октомври 2025 година, што ќе донесе побрзи, побезбедни и поевтини прекугранични плаќања во евра за граѓаните и компаниите.
- Банкипред 1 месец
НЛБ Банка Скопје e првата банка во земјата со формална апликација кон СЕПА, единствената област за плаќање во евра
- Банкипред 2 месеци
Централна кооперативна банка АД Скопје: Известување за исплата на пензиите за април 2025 година
- Банкипред 2 месеци
Стопанска банка АД – Скопје во првиот квартал од 2025 година оствари добивка од 13,5 милиони евра!
- Анализипред 1 месец
АНАЛИЗА: Дали Македонците најмногу пари трошат за време на попусти, одмори или празници?
- Берзапред 2 месеци
Заеднички настан на Македонска берза и EBRD „Финансирајте се пазарно!“
- Банкипред 1 месец
ММФ оценува дека Народната банка успешно се справува со шоковите и ја води политиката претпазливо и професионално
- Банкипред 1 месец
Халкбанк АД Скопје со нова експозитура во Diamond Mall – банкарските услуги поблиску до клиентите
- Останатопред 1 месец
Донација од Стопанска банка за семејствата погодени од пожарот во Кочани