Connect with us

Анализи

Можно примирје и прекин на огнот во Украина – што тоа ќе значи за европската и светската економија?

Објавено

на

Според договорот што вчера го постигнаа украинската и американската делегација во Џеда – Саудиска Арабија, предвиден е прекин на воените дејствија за 30 дена, со можност за продолжување со заедничка согласност на Русија и Украина.

САД го потврдија обновувањето на размената на разузнавачки информации со Украина и продолжувањето на воената помош, а договорот за американски инвестиции во развојот на украинските минерални ресурси е повторно на маса.

Овој предлог за прекин на огнот не само што отвора простор за преговори со Русија, туку и ги подобрува односите меѓу Вашингтон и Киев, кои се заладија по јавниот судир меѓу претседателот Володимир Зеленски и Доналд Трамп.

Доколку се постигне примирје и прекин на огнот во Украина, тоа би имало значително влијание на европската и светската економија. Ако се постигне договор за примирје, тоа ќе овозможи стабилизација на регионалната ситуација и би отворило пат за обновување на економските врски и инфраструктура. Некои од клучните ефекти би биле следните:

Економска стабилизација во Европа

Намалување на енергетската криза: Украина е важен транзитен коридор за енергетски ресурси, а во исто време Русија е значаен извозник на енергија. Примирјето би ја намалило нестабилноста на пазарот на електрична енергија и би довело до значителен пад на цените на нафтата и природниот гас, што би ги олеснило енергетските трошоци за Европската Унија.

Обновување на трговијата: Прекин на конфликтот би дозволил рестартирање на трговијата меѓу Европската унија, Украина и Русија, што би ги подобрило економските услови за многу земји во регионот.

Повраток на инвестиции

Со стабилизацијата на ситуацијата во Украина, постојат добри изгледи за враќање на странските инвестиции во земјата, но и во регионот. Бизнисите кои беа принудени да се повлечат поради конфликтот можат повторно да ја разгледаат можноста за инвестирање во Украина и околните земји.

Смирување на глобалните синџири на снабдување

Во текот на конфликтот, глобалните синџири на снабдување со многу производи, вклучувајќи и земјоделски производи како пченица, пченка и други стоки, беа нарушени. Примирје би помогнало за понатамошно нормализирање на снабдувањето, особено за земјоделските производи кои се клучни за глобалните пазари.

Пониски цени на храната и земјоделските производи би имале позитивен ефект врз економиите, особено на земјите во развој кои се зависни од увоз на храна.

Намалување на геополитичката несигурност

Примирјето ќе ја намали геополитичката неизвесност во регионот на Источна Европа, што може да помогне во намалување на ризиците поврзани со инвестирање и трговија.

Потенцијално, на глобално ниво, се очекува да се намалат и цените на металите и минералите кои се важни за производството на технологија и автомобилска индустрија.

Ризик од нови санкции и економски одмазди

Освен позитивни, ова примирје може да има и некои негативни последици. Доколку примирјето подразбира големи отстапки од страна на Украинa или значајни политички договори, може да предизвика нови санкции или економски одмазди од страна на западните земји против Русија или други актери кои се поврзани со конфликтот.

Во зависност од деталите на договорот, санкциите врз Русија може да останат или да се променат, што ќе има големо влијание врз глобалната економија, особено на пазарите на нафта и гас.

Психолошки ефект на глобалните пазари

Примирјето би дало сигнал за намалување на глобалниот ризик и несигурност. Како резултат на тоа, глобалните капитални пазари би можеле да реагираат позитивно, со раст на индексите и враќање на довербата во инвестирањето, особено на развиените пазари.

Во целина, постигнување примирје, прекин на огнот и конечен крај на војната во Украина, би имало повеќекратен ефект врз глобалната економија, со потенцијално позитивни исходи за Европа и светот, особено ако конфликтот не се продолжи. Сепак, важен фактор ќе биде тоа како ќе се имплементира договорот и какви политички, економски и безбедносни гаранции ќе бидат поставени во процесот.

Анализи

ММФ предвидува раст од 3,2% за македонската економија во 2025 година

Објавено

на

Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) во својот најнов извештај објавен во рамки на Пролетните средби во Вашингтон, предвидува економски раст на Северна Македонија од 3,2% за тековната 2025 година, како и за 2026 година.

Позитивната проекција е придружена со проценка дека инфлацијата ќе достигне 3,4% годинава, а веќе во 2026 година ќе се намали на 2,2%, што укажува на стабилизирање на ценовниот притисок во економијата.

Во регионален контекст, ММФ очекува слична или повисока стапка на раст во неколку соседни земји: Косово (4%), Албанија (3,8%), Србија (3,5%), Црна Гора (3,2%) и Босна и Херцеговина (2,8%).

Сепак, извештајот од ММФ сигнализира глобални ризици. Ревидираната глобална прогноза предвидува раст од 2,8% за 2025 година – што е пад за 0,5 процентни поени во однос на јануарската проценка. Факторите што влијаат на ваквото забавување се поврзани со повисоки давачки, зголемена неизвесност и геополитички тензии.

Во САД, најголемата светска економија, се очекува раст од 1,8%, намалено од претходните 2,7%. Слично, прогнозите за Велика Британија се намалени од 1,6% на 1,1%.

ММФ ги повикува владите ширум светот на претпазливост, реформи и зголемена поддршка за одржлив развој, особено во услови на забавен глобален економски раст и нестабилна меѓународна сцена.

Продолжи со читање

Анализи

ММФ со песимистичка прогноза: светската економија забавува во 2025 година поради зголемената неизвесност

Објавено

на

Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) ја ревидираше надолу својата прогноза за економскиот раст во 2025 година, предупредувајќи дека глобалната економија се соочува со „значително забавување“, главно поради зголемените фискални трошоци и политичката и трговската несигурност што преовладува на светската сцена.

Во својот најнов Глобален економски изглед, ММФ предвидува раст на светската економија од 2,8%, што е за 0,5 процентни поени пониско од јануарската проекција (3,3%).

Главни промени по региони:

  • САД: Проекцијата за најголемата светска економија е намалена од 2,7% на 1,8% за 2025 година, додека во 2026 се очекува натамошно забавување на растот до 1,7%, како резултат на политичка неизвесност и трговски тензии.
  • Кина: Се предвидува раст од 4% во 2025 и 2026 година, што е ревизија надолу од јануарските прогнози (4,6% и 4,5%).
  • Еврозоната: Активноста треба да порасне за 0,8% оваа година и 1,2% во 2026, со благо намалување од 0,2 процентни поени.
  • Велика Британија: Новата проекција е 1,1%, наместо претходните 1,6%.
  • Јапонија: Очекуван раст од 0,6% во 2025 и 2026 година, под влијание на зголемени царини и нестабилна надворешна трговија.
  • Индија: Иако останува една од најбрзорастечките економии, прогнозите се намалени на 6,2% за 2025 и 6,3% за 2026 година.
  • Русија: Проекцијата за 2025 година е раст од 1,5%, но веќе следната година се очекува забавување до 0,9%.

ММФ предупредува дека неизвесноста и геополитичките тензии би можеле дополнително да ја нарушат економската стабилност и да создадат нови притисоци врз инфлацијата и пазарите на труд.

Продолжи со читање

Анализи

Просечната нето-плата во февруари достигна 43.053 денари – раст од 9,6% на годишно ниво

Објавено

на

Според најновите податоци на Државниот завод за статистика (ДЗС), просечната месечна исплатена нето-плата по вработен во февруари 2025 година изнесува 43.053 денари, што претставува зголемување од 9,6 проценти во однос на истиот месец минатата година.

Овој пораст, како што објаснуваат од Државниот завод за статистика (ДЗС), се должи главно на зголемувањето на платите во неколку клучни економски сектори. Најголем раст е забележан во:

  • Дејности во врска со недвижен имот – 16,6%,
  • Преработувачка индустрија – 11,5%,
  • Образование – 11,4%.

Во однос на јануари 2025 година, исто така се забележува позитивен тренд. Најголем месечен раст на платите е евидентиран во секторите:

  • Информации и комуникации – 4%,
  • Недвижнини – 3,9%,
  • Преработувачка индустрија – 2,5%.

Паралелно, просечната бруто-плата во февруари изнесува 64.634 денари, што го одразува континуираниот тренд на раст на примањата, особено во сектори кои се двигатели на дигитализацијата, производството и јавните услуги.

Овие бројки даваат јасна слика за придвижувањето на пазарот на труд и покажуваат дека платите во земјава продолжуваат да растат и покрај предизвиците со инфлацијата и трошоците за живот.

Продолжи со читање

Популарно