Банки
Соработка на Народната банка со централната банка на Австрија за најдобрите практики во областа на управувањето со податоците

Квалитетното управување со податоците е предуслов за ефикасно извршување на задачите во современите централни банки. Оттаму, за понатамошно унапредување на работењето на Народната банка во оваа област, од посебно значење е билатералната соработка со Народната банка на Австрија, во рамките на Втората фаза од Регионалната програма за зајакнување на капацитетите на централните банки на Западен Балкан, финансирана од ЕУ.
Во периодот од 3 до 5 јуни 2024 година, дел од вработените од Дирекцијата за статистика и Секторот за информатичка технологија остварија студиска посета во австриската централна банка и имаа можност да стекнат практично искуство за процесот на управување со податоците, концептот на складиште на податоци, системот за управување со податоците, како и алатките за обработка, развој и дистрибуција на податоците, анализите и извештаите во рамките на системот. Предмет на дискусија беше и процесот на управување со квалитетот на податоците преку соодветен пристап на приспособување кон промените во методологиите, моделите на податоците, воспоставувањето соодветна архитектура, чувањето, разменувањето и активното користење на податоците од страна на корисниците, при што акцентот беше ставен на специфичните потреби коишто произлегуваат од функциите на централните банки.
Експертите од Австриската централна банка активно ги споделија своите знаења, практичните чекори од процесот на спроведувањето и најдобрите практики во областа на управувањето со податоците, што придонесе кон зајакнување на нашиот институционален капацитет и ќе биде корисна насока во преземањето натамошни чекори за спроведување на управувањето со податоците на ниво на Народната банка.
Втората фаза од Регионалната програма финансирана од ЕУ за зајакнување на институционалниот капацитет на централните банки на Западен Балкан започна во септември 2022 година. Оваа тригодишна програма ја спроведува Бундесбанката како нејзин координатор, во партнерство со деветнаесет национални централни банки на Европскиот систем на централни банки (ЕСЦБ) и Европската централна банка (ЕЦБ). Европската Унија (ЕУ) додели 3 милиони евра за програмата од својот Инструмент за претпристапна помош (ИПА III).
Банки
ЕЦБ ги одбра давателите на услуги за дигиталното евро

Европската централна банка (ЕЦБ) направи голем чекор кон воведување на дигиталното евро. Во рамки на подготвителната фаза, избрани се даватели на услуги за пет клучни компоненти на проектот.
Кој стои зад дигиталното евро?
ЕЦБ склучи рамковни договори со следниве компании:
Пребарување псевдоними: Sapient GmbH & Tremend Software Consulting, equensWorldline
Ризик и измами: Feedzai, Capgemini Deutschland
Апликација и сет за развој на софтвер: Almaviva SpA & Fabrick SpA, Tremend Software Consulting
Офлајн решение: Giesecke+Devrient (вториот давател ќе биде објавен дополнително)
Безбедна размена на информации: Senacor FCS, equensWorldline
Барањата за услуги ќе се насочуваат прво кон првопласираните компании, додека вторите ќе бидат ангажирани само доколку е потребно.
Што значи ова за граѓаните и банките?
Со овој потег, дигиталното евро станува сѐ пореално. Сепак, ЕЦБ истакнува дека конечна одлука за негово издавање ќе има дури откако ќе се усвои Регулативата за дигиталното евро.
Тоа значи дека банките, финтек компаниите и граѓаните треба да бидат подготвени за нова ера во плаќањата – каде дигиталното евро може да стане дел од секојдневниот живот, како дополнување на готовината и постоечките електронски трансакции.
Карактеристики на дигиталното евро
Една од најважните карактеристики на дигиталното евро е можноста за офлајн плаќања, без вклучување на трети страни. Ова обезбедува ниво на приватност и отпорност слично на готовината, што денес е единствениот облик на пари со такви својства. Дигиталното евро, нема да ја замени готовината, туку ќе ја надополни, притоа нудејќи им на граѓаните поголема слобода на избор при дигитални трансакции. Средствата ќе се складираат директно на уредите на корисниците (паметни телефони, картички и други компатибилни уреди), а плаќањата ќе се извршуваат локално меѓу уредите. На тој начин се овозможува универзално достапно средство за плаќање, кое ќе функционира во секое време и на кое било место, дури и во услови без интернет конекција или електрично напојување, без притоа банките или централните институции да евидентираат детали за трансакциите.
Следни чекори
Развојот на компонентите ќе зависи од одлуката на Советот на управители на ЕЦБ за следната фаза. Во овој момент, рамковните договори не предвидуваат финансиски плаќања, но овозможуваат флексибилност за усогласување со идните законски промени.
Дигиталното евро има потенцијал да ја промени финансиската инфраструктура на Европа – носејќи повеќе безбедност, иновации и доверба во дигиталните плаќања.
Извор: (ЕЦБ)
Банки
Гувернерот Славески на конференција на Економскиот факултет: Народната банка е пример за креирање политики засновани на квалитетни податоци и истражувања

„Несомнено, квалитетните и навремени податоци и анализи се клучни во носењето на кредибилни политики со кои се одржува макроекономската стабилност. Затоа, Народната банка своите одлуки секогаш ги темели на робусни докази засновани на детални емпириски истражувања, статистички анализи и квалитетни податоци, коишто го одржуваат и јакнат нејзиниот кредибилитет. А во време на глобални неизвесности и повеќе последователни кризи, токму силниот кредибилитет претставува најмоќната алатка за успешно остварување на целите на монетарната политика“. Ова го порача гувернерот Трајко Славески во своето воведно излагање на годишната конференција „Применети економски истражувања: патот кон оптимални национални стратегии и политики во турбулентни времиња“ организирана од страна на Балканската асоцијација на економисти во применета економија, во соработка со и поддржана од Економскиот факултет – Скопјe при УКИМ и Сојузот на економисти на Македонија.

Понатаму, гувернерот Славески се осврна на анкетното истражување на Global central banking околу главните приоритети на централните банки, оперативните поставености и, следствено нивните истражувачки активности во следниот период.
„На прво место е финансиската стабилност, при што над 45% од централните банки даваат приоритет на финансиската стабилност и отпорноста, во контекст на тековните глобални предизвици. На второ место е справувањето со инфлацијата, при што мерките што ги преземаат централните банки се во насока таа да се сведе на историските нивоа од околу 2%. Третата област е кибер-безбедноста и вештачката интелигенција, коишто се новите предизвици пред кои што се исправени централните банки“, истакна гувернерот Славески.
Во фокусот на истражувањата се и дигиталната трансформација, вклучително и воведувањето на дигиталните валути коишто сѐ помасовно стануваат дел од стратегиите на централните банки.

Гувернерот Славески посочи дека носењето на одлуки базирани на докази е неопходно за централните банки успешно да ја извршуваат својата функција во комплексноста на денешните економии, особено во услови на епизоди на висока инфлација, брзи технолошки трансформации, огромна неизвесност и гео-економска дезинтеграција.
Во своето обраќање гувернерот Славески порача и дека Народната банка посветено и во континуитет работи на подготовка на напредни и сеопфатни истражувања и анализи, коишто претставуваат еден од главните чинители при носењето на одлуките со кои се одржува севкупната макроекономска и финансиска стабилност на земјата.
Банки
СЕПА во Македонија: Брзи, поевтини и дигитални плаќања во Европа од 7 октомври

Од вторник, 7 октомври, Македонија официјално станува дел од Единствената зона за плаќања во евро (SEPA – Single Euro Payments Area). Овој историски чекор ќе им овозможи на граѓаните и компаниите во земјава да вршат и примаат плаќања во евро на ист начин како во земјите од Европската Унија и пошироко.
Придобивки за граѓаните и компаниите:
Поевтини: Надоместоците за трансакции во евро ќе бидат значително пониски во споредба со досегашните меѓународни плаќања.
Побрзи: Парите ќе стигнуваат до примателот најчесто во рок од еден работен ден, без разлика дали плаќањето оди во Германија, Франција или било која друга СЕПА земја.
Поедноставени и дигитални: Наместо задолжителна посета на експозитура и обемна документација, како што беше досега, СЕПА плаќањата ќе може да се иницираат преку електронско и мобилно банкарство, што носи поголема удобност и заштеда на време.
Зошто е ова важно?
За бизнисите, ова значи намалување на административните и финансиските бариери при соработка со европски партнери. За граѓаните, пак, полесно праќање и примање пари – без редици и хартиена документација, директно од сопствениот телефон или компјутер.
Со приклучувањето кон СЕПА, Македонија прави значаен чекор кон европските интеграции и унапредување на финансиската инфраструктура, носејќи придобивки кои директно ќе ги почувствуваат и домаќинствата и компаниите.
(Банкарство)
-
Продуктипред 2 месеци
Потрошувачки кредити од Комерцијална банка со нова можност – животно осигурување со плус погодности
-
Продуктипред 2 месеци
НЛБ Банка со промотивна фиксна каматна стапка од 8,9% за сите безготовински трансакции со НЛБ haPPy картичката
-
Продуктипред 2 месеци
Промотивен потрошувачки пакет од ПроКредит Банка што „ги отвора сите врати“
-
Анализипред 2 месеци
НЛБ Банка со Apple Pay и ефектот на бранување на иновациите во финансиската индустрија
-
Продуктипред 1 месец
Apple Pay достапен и за клиентите на Комерцијална банка
-
Анализипред 2 месеци
Две од трите најголеми банки во државата со повисок даночен товар: Што носи глобалниот минимален данок?
-
Фондовипред 2 месеци
КБ Прво пензиско друштво: Разлика помеѓу пензија од втор и од трет столб
-
Анализипред 2 месеци
АНАЛИЗА: Кешот vs дигиталната ера – дали граѓаните ќе им останат верни на банкоматите?