Во 2024 година, НЛБ Банка креира над 675 милиони евра додадена вредност директно преку своите активности, како и преку кредитите и синџирот на добавувачи, што претставува значителни 4,3% од БДП на земјата. Активата на Банката изнесува 2 милијарди евра, односно 14% од БДП на земјата, што претставува 1/7 од националната економија. Со 1,4 милијарди евра вкупно кредитно портфолио и 18% учество во вкупните бруто кредити во земјата, над 471.000 активни клиенти и 22% во вкупниот платен промет реализиран од деловните банки во 2024 година, НЛБ Банка Скопје е столб на финансискиот систем и значаен фактор на долгорочниот економски развој на земјава. Директно вработува 970 луѓе, и активно поддржува над 23.400 работни места.

Ова се клучните наоди од Студијата за социо-економското влијание на НЛБ Банка за 2024 година, кои денеска беа презентирани на еден од панелите на меѓународната конференција „NLBNext“ на тема „Иднината на банкарството“, а по повод 40-годишнината на Банката. На панелот дискутираа Тони Стојановски, Претседател на УО на НЛБ Банка, Зоран Јовановски независен член на НО на НЛБ Банка и Академик Абдулменаф Беџети.

Присутните добија вредни перспективи за социо-економскиот придонес на НЛБ Банка, преточени во прва Студија од ваков вид направена за една банка во нашата земја. Студијата е изработена со техничка поддршка на PwC, согласно меѓународно признати методолошки пристапи и истата го квантификува директниот, индиректниот и индуцираниот ефект од работењето на Банката.

„Со 2 милијарди евра актива, која претставува 14% од БДП на земјата или 1/7 од националната економија, социо-економското влијание на НЛБ Банка е огромно. Банката придонесува со 211 милиони евра во даноци и социјални придонеси, што е околу 4% од вкупните јавни приходи“, го започна своето излагање, Тони Стојановски, претседател на УО на НЛБ Банка.

Стојановски истакна дека вкупното кредитно портфолио на крајот на 2024 година изнесува 1,4 милијарди евра, а само минатата година Банката пласирала 560 милиони евра. Од вкупното кредитно портфолио, 506 милиони евра или 35% се кредити за компании, од кои 44% се кредити за микро, мали и средни компании.

„Но, основната смисла на постоењето на НЛБ Банка оди подалеку од бројките, тоа е влијанието врз општеството, додадената вредност во исплатени плати, задржување на работни места и придонес за заедницата. Денес го славиме минатото, но силно сме фокусирани на иднината! Ја имплементираме стратегијата 2030, продолжувајќи со стабилен раст и развој, со иновации и дигитализација. Дел сме од амбициозна Групација што ни дава можност да донесеме искуствена економија во земјава. Ќе продолжиме и со вложувања во човечки капитал и поддршка на заедницата, подготвени за сѐ што следи“, заклучи Стојановски.

Методологијата на студијата е научно признаена, истакна Академик, Проф. д-р Абдулменаф Беџети, според кого НЛБ Банка e повеќе од само финансиска институција, таа е клучен столб на економијата и финансискиот сектор во земјата, партнер од доверба и поддршка на бројни семејства и бизниси. Со 1,7 милијарди евра во депозити, и 1,4 милијарди евра вкупно кредитно портфолио, НЛБ Банка дава силна поддршка на населението и растот на приватниот сектор, континуирано создавајќи нова вредност. НЛБ е системски важна банка, која со своето работење придонесува кон државните јавни расходи. Во 100 евра јавни расходи, НЛБ Банка учествува со 4 евра. Со 16% пазарен удел во средствата на банкарскиот сектор, Банката е длабоко интегрирана во локалната економија и активен учесник во поддршката на реалниот и граѓанскиот сектор.

Зоран Јовановски, член на НО на НЛБ Банка, ги потенцираше континуираните инвестиции во дигитализација и иновации, кои само во 2024 година изнесуваат 1,6 милиони евра.

„Во Банката имаат доверба над 471.000 активни клиенти од кои 453.000 физички лица и над 17.000 корпоративни клиенти. Преку НЛБ Банка 134.000 граѓани ја примаат својата плата (секој 4-ти вработен во земјата), 81.000 пензионери ја примаат својата пензија, а 42.000 корисници добиваат социјални надоместоци, што покажува колку е Банката интегрирана во секојдневниот живот на луѓето“, истакна Јовановски и додаде дека НЛБ Банката создаде одлична основа за иднината и како членка на најголемата банкарска и финансиска групација во нашиот регион, НЛБ Банка e силно посветена на унапредување на квалитетот на животот, придонесувајќи за одржлива економија.

НЛБ е лидер во почитувањето на ЕСГ стандардите – 2/3 од трансакциите се електронски, преполовена е употребата на хартија. Во 2024 година НЛБ Банка има вложено 500 илјади евра во над 50 општествено одговорни иницијативи и проекти. НЛБ е Банка која се грижи и за вработените, што сес потврдува со фактот, дека настрана од бенефициите и грижата за нивната добросостојба, само во 2024 се остварени 55,000 часови обука и инвестирани се 660.000 евра. Од мала финансиска организација основана во далечната 1985 година, НЛБ Банка се трансформираше во една од водечките банки во земјава, силна и стабилна институција со значаен придонес во економскиот развој на земјата.

„Климатските промени сè поинтензивно влијаат врз економиите и финансиските системи, а ризиците поврзани со климатските промени претставуваат значаен фактор кој влијае врз ценовната и финансиската стабилност. Поради тоа, централните банки веќе ги интегрираат овие ризици во аналитичките и супервизорските рамки. Пристапот на Народната банка ги следи меѓународните практики. Планираните активности од усвоениот Среднорочен план на активности за периодот 2023-2025 година се во завршна фаза, супервизорските очекувања се вградени во Насоките за управување со климатските ризици за банките, а климатските ризици се интегрирани во регулаторната рамка за кредитен ризик и регулативата за обелоденување податоци и известување. Анализите за влијанието на климатските ризици врз банкарскиот систем се составен дел од нашиот Извештај за финансиската стабилност, а тековно се работи на развивање климатски сценарија и стрес-тестови“, истакна гувернерот д-р Трајко Славески на отворањето на Конференцијата.

Тој нагласи дека Народната банка во континуитет придонесува за подобрување на расположливоста на податоците поврзани со климатските ризици, пришто од минатата година започна со објавувањето на Преглед на „зелени“ показатели. За да ја согледа подготвеноста на корпоративниот сектор за справување со климатските ризици, Народната банка заедно со Европската инвестициска банка неодамна спроведе истражување кое покажа дека само мал дел (5%) од компаниите имаат планови за справување со климатски ризици, а управувањето со климатските ризици и зелените финансии се во рана фаза.

„Меѓународната заедница предупредува на високите трошоци од задоцнета акција. Декларацијата на меѓународната мрежа за зелени финансиски системи укажува дека тригодишно доцнење во климатската транзиција може повеќе од двојно да ги зголеми глобалните економски трошоци до 2030 година. Свесноста расте и кај регулаторите и кај банкарскиот сектор, но потребни се континуирани и координирани напори. Анализите на ММФ покажуваат дека уделот на приватниот сектор во финансирањето на економиите во развој е потребно да се зголеми од сегашните 40% на 90% до 2030 година, што ја нагласува потребата за силна соработка меѓу владите, меѓународните институции и финансискиот сектор“, додаде гувернерот Славески, истакнувајќи дека Народната банка ќе продолжи да работи на зајакнување на отпорноста на финансискиот систем и поддршка на одржливиот економски развој.

Гувернерот на Народната банка, д-р Трајко Славески, на Конференцијата за европска економска интеграција (CEEI 2025) – Финансиската иднина на ЈИЕ: финансирање на растот и иновациите, во организација на Народната банка на Австрија, којашто се одржува во Виена, истакна дека финтек-иновациите значително го олеснуваат пристапот до финансии за граѓаните и за малите и средните претпријатија, ја намалуваат цената на трансакциите и поттикнуваат развој на нови дигитални услуги.

Народната банка веќе создаде платформа за поддршка на финтек-инвестициите, Портата за иновации и Работна група за финтек, како и Стратегија за периодот 2023 – 2027 година, со цел да овозможи поддршка за иновативните компании и компаниите во зародиш (стартап). Законот за платежни услуги и платни системи е усогласен со рамката на ЕУ, овозможувајќи поефикасни и поевтини плаќања и лиценцирање на пет платежни институции и три даватели на електронски пари досега.

Гувернерот Славески посочи дека македонските банки активно инвестираат во дигитализацијата, вклучувајќи биометриска идентификација, технологии во облак и вештачка интелигенција, а соработката со финтек-компаниите расте. Народната банка работи и на регулативни мерки за заштита од онлајн измами и од злоупотреба на личните податоци, како и на подигање на финансиската и дигиталната писменост.

Гувернерот истакна дека довербата во домашната валута е клучот за развојот на локалните пазари на капитал, додека регионалната интеграција и приближувањето кон ЕУ и еврозоната може да донесат пониски трошоци за финансирање, поголема доверба и зголемени инвестиции.

Народната банка и во иднина ќе ги поддржува иновациите во финансискиот сектор, обезбедувајќи стабилност и услови за одржлив економски раст.