Банки
Нацевска: Преку финансиска едукација до унапредување на финансиската вклученост и премостување на родовиот јаз

„Повисокото ниво на финансиска писменост придонесува кон повисока вклученост на населението во финансискиот систем, а со тоа и кон побрз економски развој. Подобро едуцираните и информираните клиенти подобро управуваат со личните финансии и придонесуваат кон финансиската стабилност, којашто исто така е предуслов за поголема финансиска вклученост. Оттаму, преку финансиската едукација може да се придонесе кон поголема вклученост на населението во финансиските текови, како и кон надминување на родовиот јаз и поголема вклученост на жените. Една од стратегиските цели на Народната банка е понатамошно спроведување на процесот на финансиска едукација, како и унапредување на финансиската вклученост преку стратегиски, холистички приод, а со тоа и придонес кон одржувањето на финансиската стабилност и економскиот развој.“ Ова беа дел од пораките на вицегувернерката Емилија Нацевска, која учествуваше на панел-дискусијата „Банкарски трендови и совети“, на Женскиот економски форум на тема „Финансиска писменост“.
Разгледувајќи ги најновите податоци од платежната статистика, вицегувернерката посочи дека финансиската вклученост на населението во земјава мерена според бројот на сметки по глава на жител е висока, односно дека на крајот на 2022 година граѓаните во просек поседувале 1,8 сметки по глава на жител, што е повеќе за 0,1 п.п. во однос на просечниот број сметки по глава на жител кај населението во Европската Унија. За ваквото високо ниво на овој показател голема заслуга има нашата регулативна рамка, односно преминот кон концептот на бруто-плата и задолжителна исплата на платите и пензиите на платежните сметки. Меѓутоа, резултатите од спроведените анкети на Меѓународната мрежа за финансиска едукација при Организацијата за економска соработка и развој (ИНФЕ ‒ ОЕЦД), во кои се опфатени и прашања од аспект на финансиското знаење, однесување и ставови, укажуваат дека нивото на финансиска писменост на домашното возрасно население е на нивото на земјите од Југоисточна Европа, што е под нивото на ЕУ и на ОЕЦД и се јавува потреба од натамошни активности за финансиска едукација, а со тоа и за унапредување на финансиската писменост на населението во користењето на финансиските производи и услуги.
За да може подобро да се согледаат финансиската писменост на населението и навиките во користењето на одделните платежни услуги, Народната банка од минатата година воспостави платежна статистика според родовата и возрасната структура. Од аспект на родовата структура на сопствениците на сметките, податоците посочуваат на родов јаз од 0,5 сметки повеќе во корист на мажите, или 2,1 сметки по глава на жител од машки пол, наспроти 1,6 сметки по глава на жител од женски пол. Но, жените кои поседуваат платежна сметка повеќе ги користат дигиталните придобивки при плаќањата како интернет-банкарство и мобилни апликации, а исто така се и поактивни плаќачи. Статистиките на возрасните групи, пак, покажуваат дека најголеми корисници на дигиталните канали за увид во сметките и за извршување на електронските плаќања се возрасните групи од 25 до 54 години.
Вицегувернерката Нацевска нагласи дека подобрувањето на финансиската вклученост и финансиска писменост во земјава е една од стратегиските цели на Народната банка. Банката стратегиски им пристапува на овие активности, во согласност со националната петгодишна Стратегија за финансиска едукација и финансиска инклузија, којашто беше изработена под водство на Народната банка. Тимот за финансиска едукација при Народната банка повеќе години одржува едукативни предавања на редовна основа за сите заинтересирани образовни институции во земјата, со сѐ поголем опфат.
Вицегувернерката порача дека е многу важно граѓаните да се информираат за своите финансиски одлуки од релевантни извори. Таа го посочи негативниот ефект којшто го имаат лажните вести врз граѓаните, а ја истакна и посветеноста на централната банка во одржувањето на ценовната и финансиската стабилност. Народната банка и натаму ќе биде посветена на спроведувањето на финансиската едукација, но и на транспарентната комуникација во интерес на граѓаните и економијата.
Банки
Стопанската комора на Северозападна Македонија ги поздрави мерките на Народната банка за пониски трошоци за платни услуги за бизнисот

Членовите на Собранието и на Управниот одбор на Стопанската комора на Северозападна Македонија, на средба со гувернерот д-р Трајко Славески, ги поздравија мерките на Народната банка за намалување на надоместоците за користење на платежните услуги, кои веќе ги даваат првите резултати, и иницијативата на Народната банка за обезбедување поповолни услови за користење на платежните услуги за фирмите.
Гувернерот Славески нагласи дека со овие мерки Народната банка испраќа јасна порака за поддршка на сеопфатните економски придобивки преку овозможување пониски трошоци за електронските плаќања за компаниите и обезбедување поголема достапност и ефикасност на платните услуги.
На средбата беше истакнато дека Народната банка продолжува со посветеност да ги унапредува условите во платниот систем, во согласност со европските стандарди и во насока на претстојното приклучување кон СЕПА, кое се очекува да започне на 6 октомври.

Во разговорот, и двете страни оценија дека стабилниот и конкурентен банкарски сектор е клучен за поддршка на стопанството, а Народната банка и натаму останува отворена за дијалог со деловната заедница со цел создавање подобра економска клима и пристап до квалитетни финансиски услуги.
Во однос на монетарната политика, гувернерот подвлече дека Народната банка внимателно ги следи економските текови и е подготвена да реагира соодветно со сите расположливи инструменти за зачувување на стабилноста на девизниот курс и на цените.
Банки
Халкбанк со донација на компјутерска опрема за училиштата и институциите

Халкбанк АД Скопје продолжува да ја демонстрира својата општествена одговорност преку конкретна поддршка за заедницата. Во рамки на своите активности, Банката донираше 27 компјутери и монитори во Основното училиште „Тефејуз“ во Скопје, едно од најстарите училишта во земјата. Основано уште во 1884 година од страна на Османлиската држава, ова училиште веќе над еден век е важен образовен центар на турското малцинство во Македонија, со богата историја и значајна улога во локалната заедница.
Дополнително, Халкбанк донираше и 146 компјутери и монитори во Македонска пошта, со која Банката има воспоставено долгогодишна соработка и веќе пет години платниот промет во Пошта се одвива преку Халкбанк. Ова партнерство им овозможува на граѓаните добивање на банкарска услуга, да не мораат да одат исклучиво во банка, туку истата да ја добијат и во најблиската пошта, што е особено значајно за сите оние кои живеат во населени места во кои нема експозитури на банките.
Освен стандардните банкарски услуги, на шалтерите на Македонска пошта граѓаните можат да отвораат сметка во Халкбанк, да побараат издавање дебитна или кредитна картичка, да аплицираат за различни видови кредити, дозволено пречекорување, електронско банкарство, добивање пензија преку Халкбанк, како и да добиват други банкарски услуги кои се достапни за клиентите на Банката.
Халкбанк наскоро ќе донира уште 23 компјутери и монитори за уште едно училиште, со цел да се подобрат условите за едукација и работа.
Овие донации се дел од многубројните општествено одговорни активности на Халкбанк, кои имаат за цел да ја поддржат заедницата, да овозможат подобри услови за учење и работа, и да придонесат кон дигиталната писменост и развојот на младите.
Банки
Грција ги укинува банкарските провизии за подигнување готовина од банкомат!?

Од денес (11 август 2025), во Грција стапи на сила ново законодавство донесено од Министерството за економија и финансии, со кое се укинуваат речиси сите трошоци поврзани со подигање готовина од банкомати.
Новата регулатива има за цел да го олесни пристапот до готовина за граѓаните, да ја зголеми транспарентноста и да ја намали ценовната нерамнотежа помеѓу банките и давателите на платежни услуги.
Клучни новини од новата регулатива:
- Целосно укинување на провизиите за подигање готовина помеѓу сите банки кои учествуваат во националниот интербанкарски систем DIAS.
- Нема надоместоци за трансакции преку банкомати на трети страни во случаи кога постои директна или индиректна сопственичка поврзаност помеѓу банката на клиентот и давателот на банкомат услуги.
- Нула провизии за подигање готовина во рурални и општински заедници каде е достапен само еден банкомат.
- Максимален надомест од 1,50 евра за подигање готовина од банкомати на неповрзани трети страни (независни даватели на услуги), кој важи низ целата територија на државата.
- Бесплатна проверка на салдо за сите иматели на картички, без оглед на тоа од која банка потекнува картичката или кој е давателот на банкомат услугата.
- Фиксен надомест од 0,50 евра за дигитални дознаки (преноси на средства преку веб, мобилни апликации и интернет банкарство) кога се вршат преку трети страни, во согласност со банкарските тарифи.
Цел и очекувани ефекти
- Зголемување на конкуренцијата и правичноста помеѓу банкарските институции и алтернативните даватели на платежни услуги.
- Поттикнување на финансиската инклузија, особено во руралните и слабо достапни подрачја.
- Заштита на правата на потрошувачите и елиминирање на неосновани или непропорционални банкарски трошоци.
Според првичните анализи, реформата се очекува да донесе значителна заштеда за корисниците, особено за лицата кои често подигаат готовина или живеат во области со ограничен пристап до банкарски услуги.
Овој чекор на Грција е позитивен сигнал за други земји во регионот и Европската унија, каде прашањето за трошоците на основни банкарски услуги сè уште е предмет на дебата.
-
Банкипред 2 месеци
Стопанска банка АД – Скопје назначи нов Генерален директор за финансии и член на Управниот одбор
-
Продуктипред 1 месец
Apple Pay доаѓа во Македонија: Подготовките се во тек, стартот се очекува наесен
-
Банкипред 1 месец
Оставка на член на Управниот одбор на Стопанска банка АД – Скопје
-
Банкипред 4 недели
Промени во составот на Надзорниот одбор на Шпаркасе Банка АД Скопје
-
Банкипред 3 недели
Промени во Надзорниот одбор на Стопанска банка АД – Скопје – кој е новиот член што носи меѓународно искуство и визија за финансискиот развој на Банката!?
-
Останатопред 1 месец
Промени во Надзорниот одбор на ПроКредит Банка АД Скопје
-
Банкипред 3 недели
Надзорниот одбор на НЛБ Банка Скопје со одлуки за промени во составот и бројот на членовите на Управниот одбор
-
Фондовипред 1 месец
Промени во Надзорниот одбор на КБ Прво пензиско друштво АД Скопје