Кога се подготвуваш за патување во странство, едно од најважните прашања што треба да си го поставиш е: Која картичка ми нуди најмногу?

Повеќето банки во Македонија нудат платежни картички што обезбедуваат бројни поволности при патување, како што се бесплатен пристап до деловните зони на аеродромите, брзо поминување низ безбедносни контроли, бесплатно патничко осигурување, бесплатни роаминг пакети и дури и поврат на средства.

Изборот на најдобрата картичка можеби не е едноставен, но може многу да ти го олесни патувањето – особено ако знаеш што добиваш од твојата картичка.

Кредитната картичка Mastercard World од Халкбанк е меѓу најдобрите кога станува збор за пристап до аеродромски бизнис салони преку Lounge Key програмата. Со неа имаш неограничен број влезови на над 1.400 салони низ светот, па дури и да понесеш придружник. Дополнително, нуди и 10% попуст при купување полиси за доброволно осигурување од Халк Осигурување, а кредитниот лимит може да достигне до 1.200.000 денари, што е повеќе од доволно за едно комфорно патување. Месечната минимална отплата е 10% од искористените средства.

Комерцијална банка, пак, ја нуди Mastercard Platinum кредитната картичка, која има кредитен лимит до 600.000 денари и дополнителни привилегии, како што се: известување за изгубена картичка, итна исплата на готовина и замена на картичка, бесплатен пристап 6 пати во годината во деловните зони на над 1.500 аеродроми, Mastercard®Travel Experiences и Fast Track услуга на над 70 аеродроми, подарок картичка во вредност од 1.000 денари за направен промет во трговија од 330.000 денари, бесплатен роаминг 3 пати во годината по 1 GB во рок од 5 последователни дена, 15% попуст на сите дополнителни пакети доколку се активираат преку Flexiroam и поврат на средства. Картичката нуди можност за плаќање на рати преку минимална месечна отплата на само 20% од искористениот кредитен лимит, бескаматен период до 40 дена и конверзија по најповолен среден курс.

Една од најсеопфатните картички на пазарот е и Visa Platinum од Шпаркасе банка. Таа нуди неограничен пристап до аеродромски салони и Fast Track поминување 2 пати годишно на бројни европски аеродроми и 10 пати во Скопје. Освен тоа, вклучува и дополнителни услуги како повлекување готовина без провизија на банкоматите на банките членки на Ерсте и Штаермеркише Шпаркасе Групацијата во 10 земји, како и заштита при купување и продолжена гаранција за пропуштен лет, доцнење на лет и на багаж.
Погодности како 6 бесплатни пристапи во деловни зони на аеродроми и бесплатен роаминг обезбедува и Mastercard Debit World картичката на Комерцијална банка, со тоа што има помал кредитен лимит од Platinum, но е без членарина за првата година за корисниците на дебитна картичка во Банката кои имаат годишен промет од над 80.000 денари и без членарина за целиот период на користење, исто така за промет во трговија од над 80.000 денари.

Бесплатен пристап 6 пати во годината на над 1.500 аеродроми обезбедува и Mastercard World дебитната картичка од Прокредит банка, под услов на направени трансакции од минимум 250 евра во претходниот месец, како и бесплатен роаминг 3 пати во годината по 1 GB во рок од 5 последователни дена и Fast track услуга на над 70 аеродроми. Оваа картичка овозможува и бесплатни приливи од странство преку коресподентна банка ПроКредит Германија во рамките на ПроАктив платежната сметка.

Слични погодности нуди и Mastercard World Debit картичката од УНИ банка, со тоа што овозможува поврат на средства од 0,4% од трансакција на ПОС уред или онлајн и 6 пати во годината бесплатен пристап во деловните зони на над 1.500 аеродроми под услов во претходниот календарски месец да е реализиран промет со картичката од најмалку 250 евра.

Во оваа група на картички со привилегии за патување во странство спаѓа и Mastercard Gold кредитната картичка од НЛБ банка, наменета за лица со поголеми месечни примања, но таа овозможува 4 бесплатни пристапи годишно во деловните зони на аеродромите под услов сопственикот на картичката да има потрошено најмалку 250 евра со неа во претходниот месец, а Fast Track услугата на над 70 аеродроми ја овозможува по цена од 4 до 17 евра по лице.

И Mastercard Gold картичките од Шпаркасе банка и УНИ банка овозможуваат 4 бесплатни пристапи во деловните аеродромски зони за корисници кои имаат потрошено над 250 евра со картичката во претходниот месец. Ги нудат и брзите движења и бесплатниот роаминг.
Mastercard Gold на УНИ банка овозможува и поврат на средства од 0,5% (максимално до 3.000 мкд).

За оние кои повеќе се заинтересирани за безбедност и асистенција отколку за комфор на аеродром, картичките како Visa Travel од Халкбанк и American Express Gold од Силк Роуд банка нудат патничко осигурување, техничка помош при патување и поддршка при загубен багаж или доцнење на летови. Visa Travel, на пример, доаѓа со 10-дневна полиса за патничко осигурување и европска асистенција во случај на дефект или незгода. Има и можност за собирање бонус поени. Со American Express Gold кредитната картичка, пак, сте осигурени од следните ризици при патување: итна медицинска помош, eвакуација и трошоци за враќање, медицинска и патна поддршка, телефонски трошоци, патна придружба, губење багаж, доцнење на лет и на багаж. Картичката овозможува надоместок и доколку летот доцни или багажот е загубен.

Картичките со Fast Track услуги исто така се достапни кај повеќе банки. Visa Platinum од Халкбанк, Visa Gold од Комерцијална банка и од НЛБ банка нудат 2 до 4 пристапи до Fast Track линии, поврат на средства, како и дополнителни поволности, на пример SmartDelay или подароци по достигнување на одреден промет. Visa Platinum дебитната картичка од Халкбанк овозможува и повлекување готовина без надомест на над 1,9 милиони банкомати низ светот и 2 пати бесплатен влез во деловните зони на аеродромите.

Visa Gold кредитната картичка од Комерцијална банка, пак, овозможува бесплатен пристап за корисникот и неговата придружба во деловната зона на аеродромот доколку летот е прогласен за одложен за повеќе од 60 минути.

На крајот, изборот на картичка зависи од тоа што очекуваш од патувањето – комфор на аеродром, сигурност при патување или заштеда при купување.

Преземањето на авторски содржини (текстови и фотографии) од оваа страница е строго забрането без претходно писмено одобрение и е предмет на условите наведени на следниот линк.

Економијата на Европската Унија забележа умерен раст од 0,2% во вториот квартал од 2025 година, додека Еврозоната регистрираше пораст од само 0,1%, покажуваат прелиминарните податоци објавени од Евростат, европската статистичка агенција, за економските резултати на блокот во второто тримесечје од 2025 година.

Во текот на периодот јануари-март 2025 година, кварталниот пораст на БДП на ЕУ беше 0,5 проценти, а за Еврозоната – 0,6 проценти. Годишниот раст на БДП во вториот квартал изнесува 1,5% за ЕУ и 1,4% за Еврозоната, што е во рамките на очекувањата, но со забележителни разлики меѓу земјите-членки.

Меѓу земјите членки на ЕУ за кои постојат достапни податоци, Шпанија имаше најголем раст на БДП во споредба со претходното тромесечје, со 0,7 отсто, пред Португалија со 0,6 и Естонија со 0,5 проценти. Спротивно на тоа, Ирска забележа најзначаен квартален пад на БДП од 1 процент, по што следуваат Германија и Италија со намалување од 0,1 отсто.

Новиот трговски договор со САД и економските ризици

Ова објавување на податоците доаѓа само неколку дена по постигнувањето на новиот трговски договор меѓу ЕУ и САД во неделата, кој воведува општа царина од 15% на најголемиот дел од европскиот извоз на американскиот пазар. Досегашната општа царина од извозот на ЕУ во САД беше 10 проценти, но новодоговорената царинска стапка е двојно помала од онаа што претходно ја најави Американската администрација од 30%, но сепак значи зголемување на трошоците за европските извозници, особено во секторите како што се челик, алуминиум, алкохол и фармацевтски производи.

Повеќето економисти и аналитичари предвидуваат дека трговскиот договор со САД ќе резултира со намалување на производството во ЕУ оваа година за околу 0,5 отсто, што би бил поголем пад од претходно проектираниот. Тие проценуваат дека договорот ќе резултира со намалување на овогодишниот економски раст на ЕУ за помеѓу 0,1 и 0,2 процентни поени во однос на претходните предвидувања.

ММФ со ревидирани прогнози за Еврозоната

Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) во вторникот ги ревидираше своите прогнози за изгледите за економскиот раст на Еврозоната за 2025 година од претходните 0,8 на 1%, со напомена дека во овие пресметки не е вклучено влијанието на трговскиот договор меѓу ЕУ и САД. Во прогнозата на ММФ се наведува дека ваквата корекција е поттикната од “историски големиот раст” на извозот на фармацевтски производи од Ирска во САД во првите три месеци од годината. Без ова зголемување, според ММФ, годишната стапка на раст во Еврозоната би била 0,9 проценти.

Неизвесност и понатамошни корекции на прогнозите

Сепак, аналитичарите наведуваат дека ваквите прогнози би можеле да бидат коригирани откако ќе бидат допрецизирани некои од засега недоволно јасните одредби од трговскиот договор меѓу ЕУ и САД, пред се оние поврзани со европскиот извоз на челик, алуминиум, алкохолни пијалаци и фармацевтски производи.

Иако ЕУ и Еврозоната избегнаа стагнација, умерениот раст, комбиниран со неизвесноста од трговскиот договор со САД, поставува предизвици за втората половина од 2025 година. Монетарните и фискалните политики, заедно со способноста на економиите да се адаптираат на новите глобални услови, ќе бидат клучни за стабилноста и отпорноста на европската економија.

Берзанските турбуленции низ целиот свет што ги предизвика американскиот претседател Доналд Трамп со неговите царински политики имаа силно влијание врз средства вредни речиси 121 милион евра со кои управуваат инвестициските фондови во земјава. Некои во оваа бура успеаја да остварат фантастични приноси, но некои отидоа во минус. 

Анализираме кои инвестициски фондови им донесоа убава заработка на своите инвеститори, а кои ги разочараа. Кои фондови избија на врвот според вредноста на средствата и приносите, а кои отидоа надолу?

Во последните шест месеци, па и во последните 12 месеци апсолутен шампион е КБ Инвест златен фонд со 6-месечен принос од дури 33,81% и годишен од фантастични 40,16%. Порасна и нето вредноста на средствата со кои управува овој фонд, и тоа за една година од 316,4 милиони денари на 491,4 милиони денари, односно за 55,3%. За шест месеци нето вредноста на средствата на овој фонд е зголемена за 46,3%. Овие бројки се резултат на рекордниот раст на цената на златото на светско ниво.

Второто место по успешност го држи уште еден фонд на друштвото КБ Инвест, а тоа е КБ Инвест МБИ10 со годипен принос од 34,1% и 6-месечен од 6,33%. Но, на исто рамниште е и инвестицискиот фонд Вега финансии, кој има помал годишен принос (23,91%), но поголем на 6-месечно ниво (13,63%). Што се однесува до нето вредноста на средствата на овие два фонда, кај КБ Инвест МБИ10 за една година е зголемена од 1,23 милијарди денари на 2,1 милијарда денари (66,4%), а за шест месеци за 11,9%. Нето вредноста на средствата на Вега Финансии за една година е зголемена од 19,2 милиони денари на 38,8 милиони денари (102%), а за шест месеци за 37,2%. Но, Вега Финансии се уште е далеку помал фонд од КБ Инвест МБИ10.

Ако ги следиме приносите на годишно ниво, следува КБ Инвест Акции со стапка од 14,45%. Во првата половина од годината има малку поскромен резултат со остварен принос од 8,37%. Нето вредноста на средствата на овој фонд на 30 јуни 2024 година изнесуваше 198 милиони денари, а на 30 јуни оваа година дури 317,8 милиони денари, што претставува раст од 60,5%. 

И КБ Инвест Балансиран бележи двоцифрен принос за една година од 13,2%, а за шест месеци од 7,1%. Порасна и нето вредноста на средствата на овој фонд од 837,9 милиони денари на 1,5 милијарди денари. 

Групата фондови со двоцифрен принос за една година завршува со Иново Статус Балансиран, чиј принос за 12 месеци изнесува 12,49%, но за последните шест месеци е скромни 2,45%. Овој фонд на 30 јуни 2024 располагал со нето вредност на средства од 71,8 милиони денари, а една година подоцна со 80,4 милиони денари. 

Поскромен и едноцифрен годишен принос имаат НЛБ Америка (6,83%), Граве Флекс бонд евро (6,70%), Вега Технологија (6,59%), ВФП Бонд (5,70%), КБ Инвест Обврзници (5%). На годишно ниво, во минус отидоа Иново Статус Солар (-11,25%), ВФП Дивиденда Акции (-2,41%) и Вега Свет (-1,23%).

А, во првите шест месеци од оваа година многу повеќе фондови отидоа во минус со приносот: НЛБ Брик (-0,45%), НЛБ Америка (-3,47%), НЛБ Топ Брендови (-2,42%), Граве Глобал (-4,08%), ВФП Дивиденда Акции (-3,67%), Вега Свет (-0,86%), Вега Технологија (-3,01%), Иново Сатус Солар (-7,78%) и ВФП Етикс акции (-6,39%).

Вкупната вредност на средствата со кои управуваат 23-те инвестициски фондови во земјата на 30 јуни годинава достигна 7.420.557.619,59 денари, што е приближно 121 милион евра. И тука се случи голем пресврт, во кој КБ Инвест со своите фондови ја презеде лидерската позиција од ВФП Фонд менаџмент. Пресвртот се случи уште во минатата година – ако на 31 март 2024 година ВФП Фонд менаџмент имаше нето вредност на средства од 104 милиони евра, а КБ Инвест од 89 милиони евра, на крајот од годината распоредот беше друг. КБ Инвест порасна на 126 милиони евра  и го претрка ВФП Фонд менаџмент, чија нето вредност на средства изнесуваше 121,7 милиони евра. Предноста на КБ Инвест продолжува да расте и на 31 март оваа година ова друштво има нето вредност на средства од 140 милиони евра, а ВФП Фонд менаџмент од 132 милиони евра.