Connect with us
no baners

Банки

Заклучоци од меѓународната конференција на Народната банка: Инфлациската криза е успешно надмината

Објавено

на

Централните банки во регионот исклучително успешно се справија со шоковите во изминатите години, намалувајќи ја инфлацијата, без притоа економиите да западнат во рецесија или да се наруши финансиската стабилност, како што беше во останатите инфлациски кризи низ историјата. Причината за овој успех е независноста и кредибилноста на централните банки, но и силната регулативна рамка поставена во изминатите години, поради која беше задржана финансиската стабилност. Во поглед на економскиот развој, беше истакната важноста од надминувањето на родовиот јаз во финансиската вклученост за забрзување на растот. Ова беа главните заклучоци од Десеттата меѓународна конференција, во организација на Народната банка и Комитетот за преобразување на Бретон Вудс (КПБВ).

Со првата панел-дискусија на Конференцијата, на тема „Зачувување на кредибилноста и независноста на централните банки“, претседаваше директорот на Здружениот виенски институт, Ерве Жоли, а учествуваа гувернерот на Хрватската народна банка, Борис Вујчиќ, извршниот директор на ММФ, Пол Хилберс, заменикот на генералниот директор за меѓународни и европски односи на ЕЦБ, Жил Нобле, како и професорот за европско право, Пол Дермин. На оваа дискусија беше истакната важноста на независноста на централните банки за одржување на ценовната и финансиската стабилност, како и потребата од постојано зголемување на транспарентноста и отчетноста на централните банки во услови на затегнување на монетарната политика како одговор на инфлацијата.

На втората панел-дискусија на Конференцијата се зборуваше за перспективите на мандатите на централните банки. Панел-дискусијата ја водеше Пирошка Наѓи Мохаши од Лодонската школа за економија и политички науки, а учествуваа претседавачот на Европскиот банкарски регулатор, Хосе Мануел Кампа, глобалниот директор за финансии, конкурентност и иновации на Светската банка, Жан Песме, гувернерот на Банката на Словенија, Боштјан Васле, гувернерот на Банката на Албанија, Гент Сејко и директорот и главен за финансиските институции во ЕБОР, Франсис Малиж. На дискусијата беше истакнато дека овластувањата на централните банки се прошируваат со климатските ризици и ризиците од геофрагментација, дигитализацијата, финансиската едукација и вклученост, но дека овие нови задолженија на централните банки се во прилог на исполнувањето на нивните основни цели – ценовната и финансиската стабилност.

Третата панел-дискусија беше посветена на „Финансиите поврзани со родовата вклученост во регионот на ЈИЕ“, со која претседаваше главниот извршен директор на Алијансата за финансиска вклученост (АФИ), Алфред Ханиг, а учествуваа гувернерката на Народната банка, Анита Ангеловска-Бежоска, гувернерката на Централната банка на Црна Гора, Ирена Радовиќ, гувернерката на Централната банка на БиХ, Јасмина Селимовиќ, гувернерката на Народната банка на Молдавија, Анка Драгу, додека свое обраќање имаше и гувернерката на Народната банка од Србија, Јоргованка Табаковиќ. На дискусијата беше истакнато дека покрај напредокот во изминатите години, родовиот јаз во финансиската вклученост сѐ уште постои, вклучително и во регионот. Финансиската вклученост е особено значајна за претприемаштвото коешто зафаќа 50% од фирмите и две третини од работните места во светот. Оттука, за надминување на финансискиот родов јаз би биле потребни дополнителни 5 до 6 трилиони долари на глобалниот БДП.

Четвртата панел-дискусија на Конференцијата беше посветена на лекциите научени од последните кризи. Со неа претседаваше регионалниот резидентен претставник на ММФ за Западен Балкан, Себастијан Соса, а учесници беа гувернерот на Централната банка на Косово, Ахмет Исмаили, членот на Советот на Банката на Литванија и на Одборот за супервизија на ЕЦБ, Симонас Крепшта, директорката на економскиот сектор на ЕИБ, Дебора Револтела, Жан Марија Милеси-Ферети од Институцијата „Брукингс“, Џеф Боекс од Народната банка на Белгија и Дубравко Мухаљек, член на Надзорниот одбор на Хрватската народна банка. На оваа дискусија беа разменети искуствата од затегнувањето на монетарната политика во изминатата кризна епизода.

Изнесувајќи ги заклучоците од Конференцијата, вицегувернерката на Народната банка, Ана Митреска, го посочи истражувањето на Европската централна банка, коешто опфаќа период од 50 години, каде што се заклучува дека епизодите на висока инфлација поврзани со шокови од страната на понудата водат кон силно затегнување на монетарната политика и завршуваат со рецесија и нарушување на финансиската стабилност. „Сепак, изгледа дека овојпат историјата не се повторува, иако инфлацијата доаѓа од страната на понудата, а реакцијата на централните банки беше брза и силна. Негативните ефекти изостанаа. Силните и независни централни банки беа способни да се справат со кризата. Истовремено, со јакнењето на регулативната рамка во изминатите години и со постојаната претпазливост на супервизорите и регулаторите, се зголеми отпорноста на финансискиот систем на шоковите. Последната инфлациска епизода ни покажа дека вложувањето, независноста, отчетноста и транспарентноста се суштински за ефикасно надминување на предизвиците и остварување на целите во исклучителна неизвесност“, посочи вицегувернерката.

Банки

Народната банка и централната банка на Германијаја продлабочуваат соработката за зајакнување на институционалните капацитети

Објавено

на

Гувернерот на Народната банка, д-р Трајко Славески, оствари средба со г. Бурхард Балц, член на Советот на централната банка на Германија, на која се разговараше за продлабочување на билатералната соработка, со акцент на унапредувањето на институционалните капацитети во клучните области на централнобанкарското работење.

На средбата беше нагласено значењето на постојаната меѓу институционална соработка, особено во делот на размената на експертиза и практики што придонесуваат за градење отпорни институции и приближување до европските регулативи и стандарди. Поддршката којашто Народната банка ја добива од централната банка на Германија е од голема важност во процесот на модернизација и унапредување на експертските и техничките капацитети.

Гувернерот Славески истакна дека Народната банка е целосно посветена на усогласувањето на домашната регулатива и практиките со законодавството на Европската Унија, при што особено важна е соработката со централната банка на Германија.

Европските перспективи се од големо стратегиско значење за Народната банка, којашто посветено работи на реформски програми и на други стратегиски документи поврзани со интеграцијата во ЕУ. Народната банка постојано се стреми кон навремено воведување на европските стандарди во доменот на финансискиот систем. За овој факт се свесни и релевантните европски институции, коишто ја оценуваат како високо усогласена во подрачјата што се во нејзина надлежност“, посочи гувернерот Славески.

Тој додаде дека Народната банка во изминатите години се профилира како модерна институција со силен капацитет и подготвеност за придружување кон европското семејство. На средбата беше заеднички оценето дека европската регулатива постојано се унапредува, поради што е неопходно следење и применување на најновите регулативни измени и практики.

Во рамките на досегашната соработка, Народната банка и централната банка на Германија остварија бројни активности насочени кон размена на искуства, унапредување на аналитичките алатки и примена на најдобрите меѓународни и европски практики. Покрај обезбедувањето билатерална поддршка, централната банка на Германија е и главен носител на техничката помош од Европскиот систем на централни банки за централните банки од регионот, па во моментов се заокружува втората фаза од оваа помош. Оваа соработка придонесе за натамошно зацврстување на капацитетите на Народната банка, во сите области на работењето.

Балц изрази благодарност за долгогодишната лојална соработка на Народната банка со централната банка на Германија и особено го истакна активниот придонес на Народната банка за напредокот на проектот Западен Балкан во фазата III. Тој нагласи дека регионалната соработка меѓу централните банки и органите за супервизија на банките на Западен Балкан се покажа како ефикасна алатка за усогласување со стандардите на ЕУ и со најдобрите практики на Европскиот систем на централни банки (ЕСЦБ).

Продолжи со читање

Банки

Оставка на член на Управниот одбор на Стопанска банка АД – Скопје

Објавено

на

На ден 16 јули 2025 година, Бојан Стојаноски поднесе оставка од позицијата член на Управниот одбор и Генерален директор за управување со ризици на Стопанска банка АД – Скопје.

Стојаноски е дел од менаџерскиот тим на Банката од 2020 година, кога ја презеде функцијата Генерален директор за управување со ризици и член на Управниот одбор. Во изминатите пет години, неговиот придонес беше од значење за унапредување на системите за управување со ризици, како и за севкупната стабилност и раст на Банката.

Бојан Стојаноски има повеќедецениско искуство во финансискиот сектор. Пред да се приклучи на Стопанска банка АД – Скопје, својата кариера ја градеше во Халк банка АД Скопје, каде што успешно раководеше со неколку клучни сектори – Секторот за кредитирање, финансиско управување и планирање, управување со лоши пласмани, средства и ликвидност, како и маркетинг и продажба.

Претходно, беше дел и од КБ Прво пензиско друштво АД Скопје, каде што ја извршуваше функцијата член на Управниот одбор и втор генерален директор.

Стојаноски е магистер по економски науки во областа на финансискиот менаџмент при Економскиот институт на Универзитет „Св. Кирил и Методиј“ – Скопје.

Оставката е поднесена согласно внатрешните процедури на Банката и важечката регулатива. Од Стопанска банка информираат дека ќе бидат преземени сите неопходни чекори за обезбедување континуитет во работењето и навремено информирање на надлежните институции и јавноста.

Според неофицијални информации, се очекува Стојаноски наскоро да го засили управниот одбор на една од поголемите банки во земјава, како дел од неговиот следен професионален ангажман.

Продолжи со читање

Банки

Гувернерот Славески: Новиот модел на надоместоци ќе придонесе за поевтини платни услуги за граѓаните и за компаниите

Објавено

на

Советот на Народната банка донесе одлука за воведување нов и поедноставен модел на надоместоци што банките ги плаќаат за користење на услугите на Македонскиот интербанкарски платен систем – МИПС. Како што истакна гувернерот, д-р Трајко Славески, во денешната изјава пред медиумите, со оваа промена се поставува поконкурентна тарифна структура којашто ќе овозможи пониски трошоци за електронски плаќања, со директни придобивки за граѓаните и за компаниите.

Новото решение е резултат на детални анализи и отворен дијалог со банкарскиот сектор, заради приспособување кон современите пазарни услови и европските практики. Воспоставениот модел ги поедноставува и ги намалува трошоците на банките за порамнување на трансакциите кај Народната банка, што создава простор за намалување и поедноставување на надоместоците што банките ги наплатуваат од граѓаните и од компаниите“, изјави гувернерот Славески.

Одлуката ќе стапи на сила на 1 август, а Народната банка очекува дека банките ќе покажат разбирање за јавниот интерес и за пошироките економски придобивки од достапни и евтини платежни услуги.

Во рамките на подготовките за приклучување кон европската платежна шема СЕПА, Народната банка воведува и нова структура на надоместоците за плаќањата во евра од страна на државните органи со значително пониска цена. Наместо досегашните просечни трошоци од 14 евра по трансакција преку кореспондентни банки, ќе се применуваат фиксни надоместоци од 3 евра за електронски иницирани и од 5 евра за хартиени налози.

На овој начин праќаме јасна порака – очекуваме пофер и поевтини платни услуги за сите. Народната банка ја поддржува изградбата на ефикасен и конкурентен платен пазар во земјава, во согласност со европските стандарди и во духот на интеграцијата во СЕПА“, истакна гувернерот.

Гувернерот посочи дека банкарскиот сектор е стабилен, и покрај светските предизвици, а Народната банка и во иднина ќе ги води своите политики одговорно и внимателно, заради одржување на финансиската стабилност и за унапредување на платниот систем во земјата.

Продолжи со читање

Популарно

no baners