Останато
Наскоро стапува во сила нов систем: Кои се правилата и процедурите за влез во земјите од Европската унија?
Од 12 октомври 2025 година започнува да важи новиот систем за евидентирање на влезови и излези (EES) од Европската унија, што значи дека сите кои не се државјани на некоја од земјите членки на ЕУ, каде што спаѓа и Црна Гора, ќе мора да почитуваат одредени правила и процедури пред да заминат на кратко патување во некоја од земјите на Унијата.
Европските земји што го користат EES ќе го воведуваат системот постепено на своите надворешни граници. Тоа значи дека собирањето на податоците ќе започне постепено на граничните премини, со целосна примена до 10 април 2026 година, се наведува на веб-страницата europa.rs.
Системот за влез и излез (EES) претставува автоматизиран ИТ систем за регистрација на државјани од земји кои не се членки на ЕУ, а кои патуваат во некоја од земјите за пократок период, секој пат кога ќе ја преминат надворешната граница на било која од следниве европски земји кои го користат системот: Австрија, Белгија, Бугарија, Хрватска, Чешка, Данска, Естонија, Финска, Франција, Германија, Грција, Унгарија, Исланд, Италија, Летонија, Лихтенштајн, Литванија, Луксембург, Малта, Холандија, Норвешка, Полска, Португалија, Романија, Словачка, Словенија, Шпанија, Шведска и Швајцарија.

За потребите на EES, „државјанин кој не е од ЕУ“ подразбира – патник кој нема државјанство на ниту една земја од Европската унија или државјанство на Исланд, Лихтенштајн, Норвешка или Швајцарија.
„Краток престој“ значи до 90 дена во кој било период од 180 дена. Овој период важи како единствен за сите европски земји кои го користат EES.
Влезовите и излезите, како и одбивањата на влез, ќе бидат електронски забележани во системот.
Кои се предностите?
Како што е наведено, EES постепено ќе ги замени печатите во пасошите со дигитален систем кој ќе бележи кога патниците влегуваат и излегуваат, забрзувајќи ја контролата на границите и помагајќи им на службите да работат поефикасно.
Главните предности на системот се:
побрзо и полесно патување низ границите, помалку време за проверки благодарение на опции за самопослужување и можност за претходно доставување на податоци, спречување на нерегуларни миграции, прекорачен престој, користење лажни идентитети или злоупотреба на безвизен режим, подобар пристап на граничните и безбедносните служби до податоци за патниците, со цел полесно откривање на безбедносни ризици и поддршка во борбата против криминал и тероризам.
Што е потребно за преминување на границата?
Ако за првпат доаѓате на граничен премин од почетокот на примената на EES, ќе треба да ги доставите вашите лични податоци. Службениците ќе ги скенираат вашите отпечатоци од прсти или ќе направат фотографија од вашето лице. Овие информации ќе бидат зачувани во дигитално досие.
Овој процес може да биде побрз ако однапред регистрирате одредени податоци, преку:
– специјална опрема („самопослужен систем“), ако е достапна на преминот;
– мобилна апликација, ако ја обезбедува земјата на доаѓање или заминување.
Доколку границата сте ја преминале веќе еднаш по започнување на примената на EES, вашите податоци веќе ќе бидат зачувани во системот, па службениците само ќе ги верификуваат.
На кого не се однесува?
Системот не важи за:
– државјаните на европските земји што користат EES, како и Кипар и Ирска,
– државјаните на трети земји со дозвола за престој и врска со државјанин на ЕУ,
– носителите на долгорочни визи, државјаните на Андора, Монако и Сан Марино, како и сопствениците на пасоши издадени од Ватикан,
– лица со дипломатски или специјални привилегии, прекугранични работници, членови на екипажи,
– лица со посебни дозволи за пограничен сообраќај, и други специфични категории.
Повеќе информации за системот може да се најдат на порталот europa.rs или на europa.eu.
EES е дел од пакетот на ЕУ за „паметни граници“, кој го вклучува и системот за информации и одобрување на патувања (ETIAS). Очекувањата се ETIAS да стане оперативен во последниот квартал на 2026 година, а надоместокот за одобрување патување за државјани на трети земји неодамна беше зголемен од 7 на 20 евра.
(Извор: Банкар.ме)
Бизнис
Македонскиот олимписки комитет потпиша Меморандум за соработка со Асоцијацијата за е-трговија на Македонија и Алијансата за родова еднаквост
Македонскиот олимписки комитет (МОК) потпиша Меморандум за соработка со Асоцијацијата за е-трговија на Македонија (АЕТМ) и Алијансата за родова еднаквост на работното место (GEA), поставувајќи нови основи за поврзување на спортот, дигиталната економија и родовата еднаквост во нашето општество. Меморандумот беше потпишан од страна на Нина Ангеловска Станков, Претседателка на АЕТМ и на Алијансата за родова еднаквост, и Даниел Димевски, Претседател на Македонскиот олимписки комитет.
Оваа соработка претставува значаен чекор кон создавање мост меѓу е-трговијата, дигиталната трансформација и спортот, со заедничка визија за унапредување на спортските организации преку современи решенија за е-трговија и користење на дигитални алатки. Главните цели на соработката се насочени кон развивање заеднички активности и проекти за промоција на спортот и дигиталната економија како и поддршка на дигиталната трансформација и одржливоста на спортските организации.
„Со оваа иницијатива сакаме да покажеме дека спортот не е изолирана област — тој може и треба да биде дел од дигиталната економија, да користи иновации, и да промовира еднакви можности за сите“, истакна Даниел Димевски, Претседател на МОК.
Соработката предвидува размена на знаења и ресурси меѓу спортот и е-трговијата, со цел поттикнување на еднакви можности, инклузивност и женско лидерство како двигатели на иновации и напредок.
„Спортот и бизнисот имаат многу заедничко, и двата бараат дисциплина, истрајност, тимска работа и јасна стратегија. Во двата света успехот не доаѓа преку ноќ, туку преку континуирано учење, посветеност и работа. Денес, без дигитализација и без разбирање на можностите што ги носат технологијата и вештачката интелигенција, нема вистински напредок, без разлика во која индустрија работиме. Верувам дека заеднички ќе може да реализираме иницијативи и проекти кои ќе придонесат за унапредување на спортот, бизнисот и еднаквоста. Со оваа соработка верувам дека и ќе покажеме како преку дигитални алатки спортските организации можат да станат поиновативни и поодржливи“, изјави Нина Ангеловска Станков, Претседателка на Асоцијацијата за е-трговија и Алијансата за родова еднаквост.
Меморандумот опфаќа развој на заеднички иницијативи за дигитална писменост, едукации и обуки, како и воспоставување интерактивни платформи за промоција на спортските активности и вредности. Дополнително, активностите ќе бидат насочени кон вклучување на младите во дигиталниот спортски екосистем и отворање можности за стартапи и претприемачи кои создаваат иновативни решенија за спорт и здрав живот.
„Нашата цел е да создадеме општество каде технологијата му служи на човекот – каде дигиталните решенија го поддржуваат здравјето, спортот и еднаквоста“, додаде Димевски.
Ова партнерство е пример како преку визија, иновации и заедничка работа може да се создаде поинклузивно, дигитално и праведно општество – каде спортот и е-трговијата одат рака под рака, поттикнувајќи економски и општествен развој. Како дел од оваа иницијатива, МОК најавува нови активности и кампањи насочени кон унапредување на дигиталните компетенции на спортските организации, промоција на родова еднаквост и зголемување на видливоста на жените во спортот и лидерството.
Бизнис
Вештачката интелигенција во фокусот на 8-та Регионална конференција за е-трговија
Во атмосфера полна со енергија, инспирација и нови идеи, овогодинешната 8-ма Регионална конференција за е-трговија уште еднаш покажа зошто е најочекуваниот настан за дигиталната заедница во регионот. Националната опера и балет на 4 ноември беше преполна со менаџери, маркетери, претприемачи, претставници на организации и лидери кои дојдоа да ја „забрзаат“ иднината под мотото „Fasten the Future“. Со повеќе од 900 учесници од над 10 земји и 25 говорници од водечки глобални и локални компании, конференцијата уште еднаш го постави Скопје на мапата на регионалните центри за е- трговија и дигитална трансформација.

Со две паралелни сцени кои создаваа динамичен простор каде идеите, технологијата и инспирацијата се преплетуваа, оваа година настанот го надмина концептот на класична конференција и се претвори во жив екосистем кој ги обедини податоците, однесувањето на потрошувачите, лидерството, маркетингот и вештачката интелигенција. Така, е-трговијата уште еднаш ја потврди својата централна улога во поврзувањето на бизнисите, потрошувачите и технологијата, создавајќи нови можности и стандарди.
Меѓу главните теми, особено се издвојуваше вештачката интелигенција (AI) – реалност што веќе го менува начинот на кој бизнисите размислуваат, комуницираат и создаваат вредност. Преку креативни презентации и дискусии на експерти од водечки компании како TikTok, Booking.com, Dolce & Gabbana и други, учесниците слушнаа како AI влијае врз маркетингот, персонализацијата, плаќањата и безбедноста, но и како иновативноста, креативноста и технологијата заедно ја обликуваат иднината на е-трговијата.

Од Асоцијацијата за е-трговија истакнуваат дека конференцијата годинава го надмина секое очекување и потврди дека заедницата расте со брзина на која треба да се гордееме. Тие нагласија дека темата за AI ја отвори значајната дискусија за тоа како технологијата може да ја подобри оперативноста и продуктивноста и со тоа да го забрза растот на е-трговијата, како и како да ја поттикне довербата, транспарентноста и иновативноста во дигиталниот свет.
Со инспиративни говори, одлична организација и рекордна посетеност, конференцијата уште еднаш ја потврди својата улога како водечки регионален настан што ги спојува иновацијата, технологијата и претприемништвото. Конференцијата испрати јасна порака: вештачката интелигенција е темел врз кој се гради иднината на е-трговијата и се овозможува на бизнисите да создаваат попаметни, поодговорни и поиновативни решенија.

Инаку, конференцијата оваа година беше поддржана од Visa како платинум партнер, Halkbank како стратешки партнер, Korpa како партнер за храна и достава, Brainster како AI партнер, A1 како дигитален партнер, а Ananas и Casys како златни партнери. Сребрени партнери беа Комерцијална банка, IUTE, Филип Морис Интернационал, Сава пензиско друштво, Гранд Скопје, Public Cloud Group и Wolt, заедно со повеќе бронзени партнери.
Останато
Ирена Вурмеска Боцевска е најдобриот службеник од Штедилница Можности за 2025 година
По повод на Светскиот ден на штедењето, Македонската банкарска асоцијација традиционално ги доделува признанијата за најдобрите банкарски службеници во земјата. Со овие награди се оддава признание на професионалноста, посветеноста и квалитетот во работењето што секојдневно го демонстрираат вработените во банкарскиот сектор.
Ирена Вурмеска Боцевска од Штедилница Можности ја доби наградата за најдобар службеник во 2025 година. Ирена е раководител во Службата за логистика на продажба, која веќе 15 години е дел од тимот на Секторот трансакции и логистика на продажба во Штедилницата.
„Упатуваме искрени честитки до нашата колешка Ирена Вурмеска Боцевска од Сектор Трансакции и логистика на продажба, која оваа година беше избранa за најдобар службеник со значаен придонес во резултатите од работењето и професионалното и одговорното извршување на работните задачи.” – велат од Штедилница Можности.
Со ваквите иницијативи, Македонската банкарска асоцијација ја истакнува важноста на човечкиот капитал во финансискиот систем и поттикнува култура на професионалност и извонредност.
-
Анализипред 2 месециАНАЛИЗА: Како платежните картички ја покажуваат трагата на македонската миграција?
-
Продуктипред 1 месецЌе ни донесе ли септември нова банка со Apple Pay?
-
Продуктипред 1 месецMastercard до 2030 ќе ги замени бројките на картичките со токени
-
Продуктипред 1 месецХалкбанк со Промо депозит по повод месецот на штедење
-
Осигурувањепред 1 месецДигитализацијата во осигурувањето: SignPlus како пример за модерно и безбедно е-потпишување
-
Криптовалутипред 2 месециОбразование за крипто иднината: Binance ги стартува Learning Lab работилниците на Балканот
-
Анализипред 1 месецАНАЛИЗА: Потрошувачките кредити повторно во фокус: пониски камати, промоции и полесно аплицирање
-
Банкипред 1 месецСЕПА во Македонија: Брзи, поевтини и дигитални плаќања во Европа од 7 октомври



