Порталот Bankarstvo.mk никогаш не бил и нема да биде медиум кој рекламира или поддржува ниту една политичка партија. Нашиот фокус отсекогаш бил јасен – професионално известување и анализирање во сферата на банкарството, финансиите и економијата.

Со тоа го одржуваме нашиот кредибилитет и довербата кај читателите и клиентите, без да навлегуваме во области кои не се сродни со нашата мисија и визија. Како и досега, нашите партнери и клиенти ќе бидат компании и институции кои имаат директна корист од соработката, а не политички структури кои би можеле да нè обележат во иднина.

Особено сакаме да нагласиме дека за време на кампањата за локалните избори 2025 на нашиот портал нема да биде објавен ниту еден банер од ниту една политичка партија. Со тоа ја потврдуваме нашата определба да останеме независни и да не дозволиме политичкото финансирање да влијае врз нашиот кредибилитет.

Нашата цел е да создадеме платформа која ќе остане препознатлива по стручност, интегритет и фокус кон економските теми што се од интерес за граѓаните и деловната заедница.

На сите политички партии им посакуваме успех, со надеж конечно да почнат да работат за интересите на граѓаните, наместо за сопствените џебови.

(Банкарство)

Автор: Богоја Китанчев, советник на Управен одбор по област во НЛБ Банка Скопје

Во свет кој постојано се менува и реобликува, непоходно е да обезбедиме развој кој е одржлив, континуиран, диверзифициран, брз, постојан, прогресивен, односно „развој што ги задоволува потребите на сегашноста без да ја загрози потребата идните генерации да ги задоволат сопствените потреби“, како што впрочем го дефинира Светската комисија за животна средина и развој на Организацијата на Обединетите нации (ООН) во 1987 година. Водени од ова, во НЛБ Банка Скопје, одржливоста ја ставивме во самиот центар на нашето работење. Како системски значајна банка, сметаме дека сме во позиција навистина да влијаеме врз квалитетот на животот во нашата држава, како и да обезбедиме тој да стане не само попросперитетен, туку и поинклузивен, разновиден, транспарентен и одржлив. Нашата Стратегија ја одразува силната амбиција која ја имаме да ја зајакнеме нашата позиција како финансиска институција што води со пример во управувањето со прашањата поврзани со одржливоста и ESG. Во изминатите години направивме значајни чекори на ова поле.

Од утврдувањето на дефиницијата за одржливиот развој во Организацијата на Обединетите нации во 80те години до денес направено е многу, но нè чекаат уште многу предизвици со кои мора што поскоро да се соочиме и да ги решаваме. Промените се случуваат. Нашите економии стануваат „позелени“, додека таканаречената генерација на милениумци ги менува моделите на потрошувачката и деловната култура, а банкарскиот сектор е оној кој треба да покаже дека ги задоволува променливите потреби и барања на општествената заедница.

Агендата за одржлив развој 2030 усвоена од ООН покрива широк спектар на теми за одржлив развој, како што се сиромаштија, здравство, образование, климатски промени и деградација на животната средина, и истовремено обезбедува заеднички план за мир и просперитет за луѓето и планетата, сега и во иднина. Во нејзината основа се 17-те Цели за одржлив развој (ЦОР), кои претставуваат итен повик за акција од страна на сите земји – развиените, но и оние кои се во развој. ЦОР ја формираат глобалната агенда за развој на нашите општества и им овозможуваат на водечките компании преку деловни активности да помагаат во унапредувањето на одржливиот развој, минимизирајќи ги негативните влијанија и максимизирајќи ги позитивните влијанија врз луѓето и планетата.

Во таа насока, од страна на финансиските институции потребно е вградување на одржливо финансирање во основата на своето работење, организациската структура и апетит за ризик, со што би ги унапредиле и направиле Целите за одржлив развој успешни. Мотивацијата за овие промени произлегува од препознавањето на долгорочното создавање вредности коешто го нудат Целите за одржлив развој, како и влијанието на нивните краткорочни резултати. Како индустрија, мора да ги комбинираме техниките за корпоративно финансирање со експертизата за одржливост за да овозможиме одржливото финансирање да заземе централно место.

Во Парискиот договор за климатските промени се споменуваат три долгорочни цели: Првите две се фокусираат на ублажување и адаптација кон климатските промени, додека со третата се предвидува „сите финансиски текови да бидат конзистентни со насоката кон развој со ниски емисии и отпорност на климатските промени“.

Оваа трета цел ја признава клучната улога што ја играат финансиските институции, вклучително и на банките од приватниот сектор во реализација на Парискиот климатски договор и потребата од постигнување на нето-нулти емисии до средината на векот и намалување на емисиите за 50% до 2030 година. Правилното финансирање е клучно поради единственото влијание што банките и другите финансиски институции го имаат врз другите актери преку нивните инвестиции, кредитирање и советодавни услуги.

Програмата на ООН за животна средина – Финансиска иницијатива (UNEP FI) е партнерство помеѓу ООН и глобалниот финансиски сектор со мисија да промовира одржливо финансирање и да мобилизира финансирање од приватниот сектор за одржлив развој. UNEP FI работи со банки, осигурителни компании, инвеститори и други организации за да помогне во создавањето на финансиски сектор кој им служи на луѓето и на планетата. Со цел да ги инспирира, информира и овозможи финансиските институции да го подобрат квалитетот на животот на луѓето без да го загрозат квалитетот на животот на идните генерации.

Принципите на одговорно банкарство помагаат целите на банките да се усогласат со Целите за одржлив развој на ООН и Парискиот договор за климатски промени. Тие треба да ги охрабрат банките да ја интегрираат одржливоста во сите сегменти од своето работење и да се утврди како најдобро можат да дадат свој придонес во создавањето одржлив свет. Во моментов, над 270 банки кои претставуваат повеќе од 45% од банкарската актива ширум светот, се приклучија кон ова движење за промени и иднина во која банкарската заедница дава позитивен придонес, каков што впрочем очекува општеството – одговорно кон луѓето и планетата.

НЛБ Групацијата, чија членка е НЛБ Банка Скопје, е потписничка на Принципите за одговорно банкарство, со што како институција даваме придонес кон одржливиот развој. НЛБ Банка Скопје е решена дополнително да го подобри своето влијание врз животната средина и општеството и да одржува високи стандарди во корпоративното управување. Затоа, нашата Стратегија ја одразува и силната амбиција која ја имаме да ја зајакнеме нашата позиција како финансиска институција што води со пример во управувањето со прашања поврзани со одржливоста и ESG во нашата земја. Тврдиме дека одржливоста не е само нешто што се става на хартија, туку реална низа на одлуки и активности со кои се стремиме да станеме Банка со важно позитивно влијание врз животната средина. Освен на еколошките прашања, во НЛБ Банка огромно внимание посветуваме и на социјалните и управувачките теми. Се залагаме за еднакви можности, како и за независно и професионално корпоративно управување. Започнавме патување кон одржливо банкарство, кое е долго и многу предизвикувачко, но знаеме каде се движиме и која е нашата цел.

Како Банка во изминатите години направивме значајни чекори. Продолживме да развиваме зелени производи и решенија, го намаливме сопствениот „јаглероден отпечаток“ за повеќе од 60%, го поддржувавме и промовиравме спортот, културата и ги помагаме социјално ранливите категории на граѓани. Ги препознавме не само можностите, туку и нашата одговорност да ѝ помогнеме на економијата и надвор од рамките на банкарството.

Како општествено одговорна компанија која е сензибилизирана за прашањата поврзани со одржливиот развој, во нашето делување и во иднина ќе продолжиме да ги развиваме и да ги опфаќаме сите ESG столбови. Развојот на нашата деловна стратегија за нето-нула емисии и финансирањето на зелената транзиција заедно со постигнувањето на целите за декарбонизација продолжува со забрзано темпо. Истовремено посветуваме големо внимание на внатрешните системи и процесите за заштита и почитување на човековите права, како и на проекти поврзани со зачувувањето на биодиверзитетот. Затоа што само тој начин, можеме да помогнеме во обезбедувањето на одржлива идинина за генерациите кои доаѓаат, но и да бидеме позитивен пример, кој треба да се следи.

Автор: Александра Костовска-Вангеловска, Директор на Центар за организација, бизнис процеси и проектна канцеларија во НЛБ Банка

Во време кога технологијата навлегува во секој аспект од нашите животи, и потписот, оној обичен на хартија, добива своја трансформација. Во дигиталнатa ера кога брзината и флексибилноста се клучни, електронското потпишување станува норма и неопходност, а на ова првпат бевме сведоци за време на пандемијата кога дигиталните услуги, преку ноќ, станаа повеќе од потреба. Електронскиот потпис е применлив во низа дејности и индустрии вклучувајќи го и банкарскиот сектор, дотолку повеќе што комплетно го олеснува процесот на потпишување и архивирање на документацијата.

Електронското потпишување кај нас е регулирано со Закон за електронски документи, електронска идентификација и доверливи услуги. Законот е во согласност со регулативата eIDAS(EU), што овозможува признавање на квалификуваните електронски потписи, т.е „квалификуваниот електронски потпис има иста правна сила како и рачно напишаниот“.Тоа значи дека, електронски потпишаните договори за кредит, изјавите за отворање на платежна сметка или кој било друг документ се подеднакво валидни и обврзувачки како и документите потпишани со пенкало во хартиена форма. Оваа законска основа, усогласена со европските стандарди, уште повеќе им ги отвори вратите на банките да ги дигитализираат своите процеси.

Од почетокот на оваа година, во сите експозитури на НЛБ Банка во земјата, клиентите можат да ја потпишуваат документацијата за договори за потрошувачки кредити, кредитни картички и дозволено пречекорување на платежна сметка преку електронски уреди за потпишување (E-pads). Целокупната документација клиентите ја добиваат преку електронска пошта (во облик на задача со безбеден пристап до документацијата), а чувањето на истата се обезбедува кај квалификуван архивски центар за е-архива.

Зошто електронско потпишување?

Електронското потпишување носи многу придобивки. Електронските потписи се многу побезбедни од обичниот потпис на хартија. Тие користат напредно шифрирање – секој чекор се логира, секој документ има траг кој го потврдува потписникот и времето на потпис, што значи фалсификувањето или неовластеното менување е речиси невозможно, а што пак е основа за довербата во дигиталното банкарство.

За клиентите, искуството со електронскиот потпис доживува револуција. Нема повеќе „повелете потпишете тука… и тука… и тука“ на бескрајни страници, нема повеќе одење од шалтер до шалтер и долго потпишување на обемната банкарска документација. Документацијата се испраќа до клиентот преку е-пошта или преку апликација, клиентот ја прегледува и со само неколку клика ја потпишува електронски. Ефикасноста е огромна. Она што порано бараше координација со физичка средба или достава на документи, сега се сведува на едноставна процедура – сè благодарение на електронскиот потпис и електронската размена на документи. Електронските потписи значат побрзи и поефикасни процеси, и секако подобра услуга за клиентите. Доколку некогаш обработката на еден кредит бараше денови чекање за одобрување, како и долго рачно потпишување на документацијата, сега сето ова може да се заврши за само неколку минути.

Од аспект на придобивките за банките пак, електронскиот потпис значи побрза услуга, поширок досег, заштеда на хартија, заштита на животната средина и можност да се сервисираат клиенти и надвор од местата каде што банките имаат свои експозитури.

Сепак, предизвиците не изостануваат. Еден од најголемите е дигитална писменост и страв од безбедносни ризици. Многу од клиентите сè уште не се запознаени со тоа како функционира електронското потпишување и имаат страв од потенцијалните ризици. Затоа заедно со своите партнери вложуваме во кампањи за зголемување на свеста на клиентите преку едукација за функционирањето, безбедноста, едноставноста, како и заштедата на време од користењето на оваа технологија.

Електронско потпишување основа на дигитално банкарство

Јасно е дека иднината на банкарските услуги е во електронската автентикација и потпишување. Со разјаснување на регулаторните предизвици и со докажани успешни пилот-проекти, сега е време електронскиот потпис да стане основна опција за повеќето услуги. Тоа не значи дека хартијата веднаш ќе исчезне од банките – но ќе стане резервна, второстепена варијанта, додека примарно ќе се потпишува електронски.

Во НЛБ Групацијата долгорочно се заложивме за работење без хартија како дел од нашите стратешки цели. Наместо со употреба на хартија, постепено се префрлуваме кон дигитално делување и користење на напредни технолошки решенија, а во исто време ја заштитуваме животната средина – го намалуваме и т.н. јаглероден отпечаток. Нашата нова реалност е дигитализирање на документацијата, заштеда на хартија, а воедно и заштеда на средства. Покрај заштедите, оваа промена има дополнителна цел да го ослободи просторот за работа во нашите канцеларии и да ја подобри работната енергија, со поголем фокус кон продуктивноста, здравите навики и креативните идеи.

НЛБ Банка е пионер и еден од двигателите на дигиталната трансформација во земјата. Уште пред неколку години, односно во 2021 година започна соработката на Банката со партнери кои нудат услуга за дигитална идентификација и потпишување. За прв пат кај нас граѓаните добија алатка да склучуваат банкарски услуги без физичко присуство. Со ова на клиентите им се нуди супериорно корисничко искуство и целосна флексибилност да ги завршуваат работите кога ним им одговара.

НЛБ Банка не застанува тука. Како лидер во дигитализацијата на пазарот, согласно локалната регулатива, НЛБ Банка воведува безбедни платформи со соодветна автентикација за дигитално потпишување на потребната документација, при тоа внимавајќи на сигурноста и безбедноста на соодветното архивирање на документацијата.

Од неодамна НЛБ Банка овозможува дополнителен, дигитален канал за ажурирање на личните податоци на клиентите дури и при промена на документ за лична идентификација, преку веб страницата на Банката, овозможена со електронска идентификација на клиентот преку OneID на КИБС. Ажурирањето на личните податоци со електронски идентитет, на веб страната е брза и едноставна постапка без посета на физичка локација на банката.

Македонските банки се на добар пат кон дигиталната ера – останува само храбро да чекорат напред ера, каде што документите се потпишуваат со допир на екран, а не со притисок на пенкало. Хартијата полека заминува во историјата и добива повеќе сентиментално значење, а дигиталното банкарство е веќе реалност во која живееме и постојано ја унапредуваме. Клиентите очекуваат брзи, ефикасни и сигурни банкарски услуги, а наша задача е тоа и да им го овозможиме. Воведувањето на електронскиот потпис на кредитната документација за физички лица во експозитурите на НЛБ Банка е уште еден чекор повеќе на нашиот пат кон дигитална трансформација на банкарското работење, а интеграцијата на ова решение е само една од многуте иницијативи кои имаат за цел да го направат искуството на нашите клиенти модерно, ефикасно и еколошки одговорно.