Во понеделникот, 27 јануари 2025 година, акциите на Nvidia доживеаја значителен пад, губејќи околу 12,2% од нивната вредност. Овој пад ја намали пазарната капитализација на компанијата за приближно 600 милијарди долари, што претставува еден од најголемите еднодневни губитоци во историјата на американскиот пазар.

Што доведе до овој драматичен пресврт?

Главната причина за овој пад е објавата на кинеската технолошка компанија DeepSeek, која разви моќен модел на вештачка интелигенција наречен R1. Овој модел стана популарен веднаш по неговото лансирање на 20 јануари, достигнувајќи го врвот на Apple App Store и влегувајќи во топ 10 на листата Chatbot Arena на Универзитетот во Калифорнија, Беркли. DeepSeek потроши само 5,6 милиони долари за обука на претходниот модел V3, што ги загрижи инвеститорите во однос на трошоците и вреднувањето на американските технолошки компании кои инвестираат огромни суми во вештачка интелигенција.

Оваа вест предизвика пад на акциите не само на Nvidia, туку и на други големи производители на чипови како Broadcom (пад од 12,1%) и Advanced Micro Devices (пад од 4,5%). Дополнително, технолошките гиганти како Microsoft и Alphabet (матичната компанија на Google) исто така забележаа пад на акциите, што укажува на пошироко влијание врз технолошкиот сектор.

Што можеме да научиме од ова?

• Непредвидливост на пазарот: Дури и најуспешните компании можат да доживеат ненадејни падови;
• Конкуренцијата не спие: Иновациите можат да дојдат од неочекувани насоки, менувајќи ја динамиката на пазарот преку ноќ;
• Важноста на диверзификацијата: Потпирањето на еден извор на приходи или технологија може да биде ризично.

Овој настан е потсетник за брзината со која се менуваат работите во технолошкиот свет. До минатата недела зборувавме за историскиот успех на Nvidia, а сега за пад од над 600 милијарди долари. Останува да видиме дали Nvidia ќе успее да се опорави и да продолжи со растот или ќе се соочи со предизвици поради ваквата конкуренција.

Двесте  и педесет милиони евра од билатералниот заем со Унгарија стануваат оперативни. Владата донесе одлука за нивно ставање на располагање на македонското стопанство, односно компаниите. Ова го соопшти министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска, на заедничка прес-конференција со премиерот Хритијан Мицкоски, по усвојуvање на договорите за кредитната линија за финансирање на инвестиции и развој на приватните трговски друштва кои ќе се пласираат преку Развојната банка, а кон крајните корисници преку деловните банки.

„Со денешните одлуки донесени од страна на Владата влегуваме во последната фаза од операционализација на средствата од унгарскиот заем наменети за компаниите. Со потпишување на договорите се отвора патот Развојната банка да ги добие средствата од Буџетот, а понатаму да бидат пренесени во комерцијалните банки, учеснички во оваа програма, и оттаму и до компаниите. Односно со потпишувањето на договорите, ќе започне со операционализација на средствата од кредитната линија за финансирање на инвестициите и развојот на приватните трговски друштва во износ од 250 милиони евра во денарска противвредност преку деловните банки“, рече министерката.

Таа додаде дека условите се повеќе од атрактивни со каматна стапка од 1,95%, рок на отплата до 15 години, грејс периодот до 3 години.

Според министерката ова дава огромна можност за домашните компании да се охрабарат и да влезат во инвестиција.

„Целта беше да креираме можности за реализација на одржливи инвестиции и затоа поддршката е насочена во сите сектори за инвестиции во основни средства, за кои домашните компании треба да учествуваат со 20% сопствени средства. Исклучок од оваа широка поставена поддршка се секторот производство или трговија на алкохолни пријалоци, освен на пиво и вино, производство или трговија со тутун,  како и дејности поврзани со коцкање, казина и еквивалентни претпријатија“, истакна министерката.

Таа посочи дека задачата на Владата и Министерството е да овозможат фер услови за сите компании, односно како што рече, средствата ќе бидат доделени транспареноста и дека секоја компанија ќе има еднакви можности и исти услови за нивно користиење.  

„Поддршката што ја обезбедуваме со оваа кредитна линија ќе поттикне инвестициски циклус од над 250 милиони евра, кој  е дел од нашиот нов концепт за економски раст заснован на инвестиции со кој се влијае и на подобрување на продуктивноста на компаниите, предизвик кој беше нотиран во минатиот период. Тоа е бенефитот што го очекуваме од оваа мерка за која Владата вложи навистина големи напори со цел средсвтата да бидат достапни за компаниите по навистина поволни услови“, порача министерката за финансии.

Првата и единствена македонска стриминг платформа „Глеј“ (GLEY) се подготвува да излезе на берза. Акционерското друштво „СВОД МАСТЕР“, коe управува со стриминг платформата, на Собранието на 22 јануари 2025 година, донесе одлука да емитува иницијална јавна понуда на акции (IPO) преку Македонска берза. Ова ќе биде и првата IPO на домашната берза од компанија, која преку постојано унапредување и развој на дигиталните услуги, ја задржува својата висока конкурентност на пазар кој глобално бележи раст.

Растот на стриминг платформите во светот е рапиден, како и нивниот развој со нови решенија со што постојано привлекуваат нови инвестиции. Излегувањето на GLEY на берзата претставува можност за поддршка на првата и единствена македонска платформа која постојано иновира и покажува растечки потенцијал. Процесот за подготовка на друштвото за котирање на Берзата почна во текот на 2024 година со трансформација на „СВОД МАСТЕРДОО “ во акционерско друштво.

„Во изминатите, речиси повеќе од три години, преку континуиран раст успеавме да влеземе во повеќе од 80.000 домови, ја обединивме речиси цела македонска филмска и сериска програмска понуда, понудивме многу детски наслови синхронизирани на мајчин јазик и воспоставивме широка покриеност на уреди преку кои може да се пристапи до програмскиот каталог на GLEY, кој брои над 2600 часови програма. При крајот на минатата година, покрај претплатата, воведовме и пакети со реклами кои носат уште една можност за приход. Имаме одлична соработка со двата големи телекомуникациски оператори како дистрибутивни и продажни канали. Спремни сме за новата фаза, инвестиција во наши оригинали, програми кои ексклузивно ќе бидат достапни кај нас и зајакната набавка на детска и друга странска програма како основа за рапиден раст на претплатниците и приходите. Во потрага за финансиски средства за овој исчекор, повторно следејќи ги светските трендови, се одлучивме за уште еден пионерски чекор – емисија на нови акции, односно докапитализација на берза, нудејќи профитабилни проекти и дополнителна вредност за идните акционери, со стабилна основа за долгогодишен успех. Со ова ќе се зацврсти и лидерската позиција на GLEY во зачувување на македонската култура и јазик во дигиталниот свет“, вели Дарко Перушески, извршен директор на „СВОД МАСТЕР АД“.

Севкупниот развој и инвестиции во технологијата, придонесе бројот на корисници на GLEY во 2024 да се зголеми за над 30% во однос на 2023 година, додека во истиот период растот на приходите од претплата изнесува над 20%. Просечно до сервисот пристапуваат над 20.000 корисници месечно а само лани сервисот го користеле над 70 илјади корисници.

Компанијата очекува приходите да продолжат да растат и во 2025 година, благодарение на новите кориснички пакети, маркетинг понудата до огласувачите и развојот на проекти со партнерските телекомуникациски оператори.

GLEY е достапна на сите паметни уреди поврзани на Интернет – ТВ приемници, мобилни телефони, таблети и компјутери. Од аспект на корисничко искуство сервисот обезбедува современ интерфејс кој е лесен за користење и кој постојано се подобрува. Паралелно, платформата се постави и како чувар на македонскиот јазик со превод на целата програма на мајчин јазик со што придонесува да се зачува јазичното богатство,особено меѓу младите генерации. Компанијата инвестира во превод и сихронизација на целата детска програма на македонски и на албански јазик.

Континуираното инвестирање во платформата овозможи да ги следи светските трендови на воведување реклами во одредени пакети. Во двата претплатнички пакети  „Глеј слободно“ (GLEY Free) и „Глеј основен“ (GLEY Basic), Друштвото почна да емитува реклами од огласувачи, кои добија шанса да пристапат до корисниците на нов начин. Притоа, корисниците добија бесплатен пристап до дел од програмата, која е достапна со претплата од само 166 денари месечно. Секако, тука е и пакетот „Глеј Премиум“ (Gley Premium) во кој корисниците може да пристапуваат до целата програма без реклами.

Партнерството со Македонски Телеком и А1 Македонија, како и соработки со други кабловски и телекомуникациски оператори, е дел од редовното деловно работење на GLEY. Со нив континуирано се реализираат проекти кои го прават GLEY технички и финансиски подостапен за нивните корисници.

Македонската стриминг револуција почна во ноември 2021 година, кога Друштвото официјално ја лансираше платформата GLEY. На домашниот пазар се позиционираше како партнер за развој на домашната продукција преку соработка со македонските продукциски куќи, нудејќи го најдоброто од домашната продукција, детската едукативна и забавна програма, регионалните хитови и висококвалитетна европска и холивудска продукција.