Банки
Кој ќе биде новиот гувернер на Народната банка? – Клучна одлука за монетарната иднина и стабилност на државата

Мандатот на актуелната гувернерка на Народната банка, Анита Ангеловска-Бежовска завршува на 22 мај 2025 година, точно седум години по нејзиниот избор од страна на Собранието. Изборот на нов гувернер претставува еден од најважните економски и институционални моменти за земјата, особено во период на континуирана инфлација и раст на трошоците за живот.
Како се избира гувернер на Народната банка?
Процедурата за избор на гувернер е строго дефинирана со Законот за Народната банка и опфаќа неколку важни чекори:
- Предлог од Претседателот на државата: Процесот започнува со предлог на кандидат од страна на Претседателката на државата, во овој случај Гордана Силјановска-Давкова. Без нејзино позитивно мислење, постапката не може да продолжи. Претседателот предлага кандидат за гувернер, кој потоа се доставува до Собранието на Република Северна Македонија.
- Гласање во Собранието: Предложениот кандидат се поднесува на гласање пред Собранието на Република Северна Македонија. За избор е потребно просто мнозинство, односно најмалку 61 глас од вкупно 120 пратеници.
- Мандат: Гувернерот се избира на мандат од седум години, со можност за реизбор.
Кандидатот за гувернер треба да биде државјанин на Република Северна Македонија со соодветна репутација, најмалку високо образование и професионално или академско искуство во областа на економијата, финансиите, банкарството или правото. Дополнително, кандидатот не смее да биде осудуван за кривично дело, да биде должник во стечајна или ликвидациона постапка, ниту да има изречени санкции кои го дисквалификуваат за оваа функција.
Можни кандидати и политичка позадина
Во моментов, во јавноста кружат неколку имиња како можни кандидати за нов гувернер покрај актуелната гувернерка Анита Ангеловска – Бежовска, се и поранешниот министер за финансии Зоран Ставревски, поранешната вицегувернерка и актуелен член на Извршниот комитет на ВМРО-ДПМНЕ, Маја Кадиевска Војновиќ, но и Трајко Славевски – универзитетски професор и поранешен министер за финансии, кој веќе подолго време важи за еден од највлијателните економски гласови во партијата.
Во јавноста веќе кружат неколку имиња како можни кандидати за нов гувернер. Покрај актуелната гувернерка Ангеловска-Бежовска, за која се оценува дека успешно раководи со институцијата и има силна поддршка од меѓународни финансиски институции како ММФ, ЕЦБ и ЕБОР, се споменуваат и:
- Зоран Ставрески – поранешен министер за финансии и висок функционер на ВМРО-ДПМНЕ. Според неофицијални информации, тој е прв на листата од внатрепартиска анкета спроведена од владејачката партија.
- Трајко Славевски – универзитетски професор на Економскиот факултет во Скопје и поранешен министер за финансии. Тој е еден од еден од највлијателните економски гласови во ВМРО-ДПМНЕ и актуелен претседател на Советот на Град Скопје.
- Маја Кадиевска Војновиќ – поранешна вицегувернерка на Народната банка, со богато искуство во монетарната политика. Во моментов е членка на надзорните одбори на КИБС и Стопанска банка а.д. Битола.
Анкетата која била спроведена во рамки на владејачката ВМРО-ДПМНЕ имала за цел да ја тестира јавната поддршка и експертската прифатливост на потенцијалните кандидати, што укажува дека изборот се разгледува не само низ институционална, туку и политичка призма.
Зошто е толку многу важен овој избор?
Изборот на нов гувернер доаѓа во критичен економски момент. Народната банка, преку водењето на монетарната политика, контролата на инфлацијата, управувањето со девизните резерви и надзорот над банкарскиот систем, има централна улога во стабилноста и сигурноста на економијата.
Идниот гувернер ќе треба да обезбеди доверба во националната валута, стабилност на банкарскиот сектор, но и да биде партнeр на меѓународните институции во справување со глобалните и локални економски предизвици.
Банки
За Халкбанк – Важни се луѓето и сето она што ги обединува

Ова лето, неколку внимателно одбрани настани низ Македонија носат дух на автентичност, инспирација и заедништво. Поддршката на Халкбанк не е случајна – туку доследна и долгорочна, насочена кон вредностите што ја прават заедницата поцврста.
Со вложување во културата, во моментите на поврзување и во сите облици на социјално живеење, банката го живее својот слоган – Важни се луѓето.
Во Скопје, Street Food Festival, кој се одржа од 18 до 22 јуни, претставува урбано собиралиште каде што вкусовите, музиката и добрата енергија се преплетуваат во едно современо искуство. Како партнер на фестивалот, Халкбанк понуди и дополнителна вредност за учесниците, односно секое плаќање со Халкбанк картичка овозможуваше учество во интерактивна активација со награди, поттикнувајќи ја непосредната поврзаност со посетителите и збогатувајќи го фестивалското доживување.

На 21 и 22 јуни, во природниот амбиент на Пелинце Пикник, љубителите на културни настани, музика и семејна дружба имаа можност да уживаат во настан што го негува духот на блискост и заедништво. Поддршката од Халкбанк претставува продолжение на заложбата за градење автентични вредности низ социјални и културни формати.
Во јули, Ohrid Beach Film Festival (23–27 јули) повторно ќе ја оживее магијата на филмот под отворено небо, покрај Охридското езеро. Настанот го афирмира младиот авторски израз и ја збогатува домашната културна сцена, а поддршката на Халкбанк ја рефлектира мисијата на банката, да биде активен партнер во развојот на културата и креативната индустрија.

Во време кога секоја форма на поврзување добива ново значење, овие настани се потсетник дека заедничките доживувања имаат трајна вредност. А таму каде што тие се создаваат, ќе продолжи да биде присутна и банката.
Банки
Македонија со напредок во спречувањето на перење пари и финансирање тероризам, но остануваат предизвици

Северна Македонија направила значаен напредок во зајакнувањето на правната и институционалната рамка за спречување на перење пари и финансирање тероризам, се наведува во новиот извештај на MONEYVAL – телото на Советот на Европа задолжено за проценка на усогласеноста со меѓународните стандарди во оваа област. Извештајот беше објавен на 25 јуни 2025 година во Стразбур.
Според MONEYVAL, државата успешно ги подобрила оценките кај три од клучните препораки на Меѓународната група за финансиска акција (ФАТФ), и тоа во делот на:
- Трансакции со жичен трансфер,
- Внатрешна контрола и надзор над странски филијали,
- Транспарентност на вистинските сопственици на трастови и слични правни форми.
Овие препораки, кои претходно беа оценети како „делумно усогласени“, сега се категоризирани како „во голема мера усогласени“, што претставува позитивен сигнал за меѓународната заедница и инвеститорите.
И покрај овој напредок, MONEYVAL укажува дека напорите на земјата сѐ уште не се доволни во делот на Препорака 26 – регулација и надзор на финансискиот сектор, каде што оценката останува „делумно усогласена“.
Од вкупно 40 препораки на ФАТФ:
- 31 се оценети како усогласени или во голема мера усогласени,
- 9 се сѐ уште делумно усогласени.
Оваа распределба покажува напредок во процесот на унапредување на националниот систем за борба против перење пари, но истовремено укажува и на потребата од дополнителни структурни и надзорни реформи.
Северна Македонија има обврска да достави нов извештај до MONEYVAL за една година, во кој ќе го прикаже понатамошниот напредок и имплементацијата на препораките.
Овој извештај е клучен за оценување на ризиците поврзани со финансискиот систем на земјата, а усогласеноста со стандардите на ФАТФ има директно влијание врз банкарскиот сектор, довербата на инвеститорите и стабилноста на финансиските текови.
Банки
Средба на гувернерот Славески со амбасадорот Рокас: Ценовната стабилност останува приоритет на централната банка

Гувернерот на Народната банка, д-р Трајко Славески, одржа прва официјална работна средба со шефот на Делегацијата на Европската Унија во нашата земја, амбасадорот Михалис Рокас, на која се разговараше за актуелните економски случувања и за последиците од глобалните случувања врз европската и домашната економија, со акцент на најновите случувања на Блискиот Исток.
Посебно внимание на средбата ѝ беше посветено на улогата на централните банки во справувањето со инфлацијата. Притоа беше посочено дека и покрај успешното справување со инфлацијата во светски рамки, ризиците се присутни и понатаму. Променливоста на Светските пазари на примарни производи се соочуваат со зголемена променливост, под влијание на постојаните геополитички тензии. Ова е особено важен фактор за малите и отворени економии, како што е македонската, во кои голем дел од производите се увезуваат, а храната и енергијата имаат големо учество во вкупната потрошувачка.

Гувернерот Славески посочи дека сегашната поставеност на монетарната политика е соодветна на економските услови, имајќи ги предвид и ризиците од надворешното и од домашното окружување. Тој потенцира дека Народната банка, како и досега, внимателно ќе ги следи движењата кај најважните показатели и ризиците и ќе ги презема сите неопходни мерки користејќи ги сите расположливи инструменти за одржување на стабилноста на девизниот курс и на ценовната стабилност.
Гувернерот Славески и амбасадорот Рокас ја истакнаа важноста од пристапувањето на земјава во Единствената област за плаќање во евра (СЕПА), како стратегиски чекор за економска и финансиска конвергенција кон Европската Унија, коешто се очекува да има значајно влијание врз конкурентноста, финансиската вклученост и модернизацијата на домашниот финансиски систем.
На средбата беше истакнато дека Народната банка остварува плодна соработка со Делегацијата на Европската Унија во спроведувањето на својата стратегиска ориентација и во процесот на усвојување на најдобрите практики и стандарди коишто сѐ повеќе ја приближуваат до Европскиот систем на централни банки, преку значајни проекти, техничка помош и активности за јакнење на капацитетите.
- Банкипред 2 месеци
НЛБ Банка Скопје e првата банка во земјата со формална апликација кон СЕПА, единствената област за плаќање во евра
- Банкипред 2 дена
Стопанска банка АД – Скопје назначи нов Генерален директор за финансии и член на Управниот одбор
- Банкипред 2 месеци
ПРВ КВАРТАЛ ОД СОНИШТАТА ЗА КОМЕРЦИЈАЛНА БАНКА – добивката зголемена за речиси 20,1%!
- Банкипред 2 месеци
Централна кооперативна банка АД Скопје: Известување за исплата на пензиите за април 2025 година
- Банкипред 2 месеци
Стопанска банка АД – Скопје во првиот квартал од 2025 година оствари добивка од 13,5 милиони евра!
- Анализипред 2 месеци
АНАЛИЗА: Дали Македонците најмногу пари трошат за време на попусти, одмори или празници?
- Берзапред 2 месеци
Заеднички настан на Македонска берза и EBRD „Финансирајте се пазарно!“
- Банкипред 2 месеци
ММФ оценува дека Народната банка успешно се справува со шоковите и ја води политиката претпазливо и професионално