Царините, како инструмент на трговската политика, традиционално имаат директно влијание врз физичката размена на стоки и услуги помеѓу државите. Тие претставуваат бариера која влијае на цените, достапноста и конкурентноста на производите на глобалниот пазар. Но, кога станува збор за криптовалутите кои се дигитални, децентрализирани форми на вредност, нивната природа ги прави суштински различни од традиционалните финансиски и трговски инструменти. Оттука, сѐ почесто се поставува прашањето какво ќе биде влијанието на ваквите мерки врз криптовалутите?

Криптовалутите поради својата природа, се релативно имуни на директно влијание од царините, бидејќи не се физички добра кои преминуваат граници. Сепак, индиректното влијание не е занемарливо. Зголемените царини меѓу економските сили како САД и Кина, или ЕУ и Русија, водат до нестабилност на традиционалните пазари, што често ги турка инвеститорите кон алтернативни средства, меѓу кои се криптовалутите, но и благородните метали, пред се златото.

Крипто наспроти фиат валутите и благородните метали

Во споредба со традиционалните пазари за тргување, криптовалутите се релативно нови, но веќе покажаа значајна отпорност и интерес кај инвеститорите, особено во време на економска неизвесност.

Фиат валутите, како што се доларот, еврото или јенот, се под контрола на централните банки и често се изложени на девалвација како резултат на инфлација, прекумерна емисија на пари или нестабилна монетарна политика. Особено во услови на политички или економски кризи, како што беше енергетската криза и Ковид-19 пандемијата, фиат валутите брзо ја губат својата куповна моќ. Наспроти тоа, криптовалутите, пред сѐ Биткоинот како најпозната и најсигурна криптовалута, се дизајнирани со ограничена понуда на токени, што им овозможува долгорочна заштита од инфлација, слично како златото.

Но, за разлика од златото, чија глобална понуда и понатаму расте благодарение на нови наоѓалишта и напредокот во технологијата за експлоатација, Биткоинот има однапред дефиниран алгоритам и математички ограничена понуда, вградена во неговиот протокол со максимум од 21 милион токени што некогаш ќе бидат пуштени во оптек. Оваа карактеристика му дава уникатна позиција на пазарот како дигитално средство со екстремно ограничена понуда, што го прави сѐ попривлечно за инвеститорите кои бараат заштита од инфлација и долгорочна вредност.

Од друга страна, благородните метали, посебно златото и среброто, историски се третираат како „сигурно прибежиште“ во време на глобални геополитички тензии, неизвесност во монетарната политика на водечките централни банки (како ФЕД или ЕЦБ) или во услови на променливи макроекономски показатели. Сепак, криптовалутите сè почесто го заземаат тоа место, особено кај помладите генерации и технолошки понапредни инвеститори, поради нивната транспарентност, ограничена понуда (како кај биткоинот), и независност од централизирани институции. Но, за разлика од златото и другите благородни метали, криптовалутите нудат поголема ликвидност, значително полесен транспорт, пониски трошоци за чување и поголем потенцијал за раст и пред сѐ не подлежат на царини.

Какви се очекувањата на експертите и аналитичарите?

Според мислењата на водечките аналитичари во крипто-секторот, како и на институции кои внимателно го следат овој пазар, криптовалутите ќе продолжат со раст и развој, особено поради зголемениот интерес од страна на институционалните инвеститори, развојот на блокчејн технологијата и прифаќањето и адоптацијата на самата технологија и криптовалутите од големите корпорации и финансиски институции. Регулаторната рамка, иако сѐ уште во развој, се очекува да донесе дополнителна доверба меѓу пошироката јавност и инвеститорите.

Очекувањата се дека во следните 5 до 10 години криптовалутите ќе имаат се поголема улога во глобалната економија, не само како средство за инвестиција, туку и како платежно средство, алатка за заштита на вредноста и дел од дигиталната трансформација на финансискиот сектор (вклучувајќи дигитални берзи, нови платформи за плаќање и блокчејн апликации).

И покрај тоа што краткорочното движење на цените на криптовалутите е подложно на висока волатилност, долгорочниот тренд според експертите покажува дека криптовалутите може да станат легитимна алтернатива на традиционалните финансиски инструменти, особено во време кога глобалната економија е под притисок.

Binance Research, аналитичката единица на компанијата Binance, го објави извештајот Tariff Escalation and Crypto Markets: Impact Analysis, кој го истражува влијанието на растечката глобална протекционистичка политика, со фокус на новите американски царини од 10% до 54% за увоз од Кина врз макроекономските услови и пазарот на криптовалути.

Овие мерки претставуваат најагресивно зголемување на царините од 1930 година до денес и најавуваат можна нова фаза на трговски војни. Извештајот предупредува дека ваквите економски услови би можеле да предизвикаат раст на инфлацијата, забавување на економскиот раст и дополнителен притисок врз Централните банки, како што е Federal Reserve – САД. Се посочува и ризик од стагфлација — ситуација каде што инфлацијата расте, а економијата стагнира, што претставува предизвик за монетарната политика.

Во ваква нестабилна средина, пазарите на криптовалути покажаа зголемена нестабилност, со пад на вкупната пазарна капитализација од 25,9%. Особено погодени беа сектори како AI токени, Memecoins (криптовалути инспирирани од интернет мемиња, кои често имаат шпекулативна вредност) и Layer 2 решенија (технички решенија за зголемување на брзината и ефикасноста на постоечки блокчејн мрежи).

Истовремено, извештајот забележува промена во корелацијата на биткоин со традиционалните финансиски средства како акциите и златото, што укажува на потенцијална трансформација на неговата улога во глобалниот финансиски систем.

И покрај краткорочниот пад, Binance Research укажува дека дигиталните средства би можеле да ја зацврстат својата позиција како несуверени складишта на вредност во време на глобална нестабилност.

Главниот извршен директор на Binance, Ричард Тенг, нагласи дека иако криптовалутите се однесуваат како ризични средства во периоди на неизвесност, токму ваквите макроекономски услови би можеле да ја засилат нивната привлечност со текот на времето.

„Трговските тензии внесуваат нестабилност, но во исто време го потенцираат
значењето на децентрализираните средства во неизвесни времиња“, истакна Тенг.

„Краткорочно, ваквите макро шокови често предизвикуваат ‘risk-off’ реакција кај
инвеститорите, кои се повлекуваат додека ги следат случувањата поврзани со економскиот раст, монетарната политика и глобалната трговија. Но, на долг рок,
ваквото окружување може да го засили интересот за крипто како несуверена
форма на складирање вредност. Многу долгорочни инвеститори и понатаму го
гледаат биткоин и другите дигитални средства како отпорни алтернативи во
периоди на економска нестабилност и променливи политички насоки.“, додаде Ричард Тенг.

Целиот извештај е достапен на: Binance Research – Tariff Escalation and Crypto Markets

Американскиот Сенат официјално го потврди Пол Аткинс како нов претседател на Комисијата за хартии од вредност (SEC), со 52 гласа „за“ и 44 „против“, во гласање што главно се одвиваше по партиски линии. Аткинс, познат по својата про-крипто ориентација и како фаворит на поранешниот претседател Доналд Трамп, предизвика силни реакции во финансиските и крипто кругови со своето назначување.

Од Волстрит до Вашингтон: Кој е Пол Аткинс?

Пол Аткинс не е нов во светот на финансиската регулација. Тој беше комесар на SEC од 2002 до 2008 година, вклучувајќи го и периодот на глобалната финансиска криза. По напуштањето на функцијата, го основа Patomak Global Partners, финансиска консултантска фирма фокусирана на усогласеност и управување со ризици. Во крипто заедницата, Аткинс е познат како ко-претседател на Token Alliance, голема организација за застапување на дигитални средства, која ја водеше од 2017 до 2024 година. 

Промена на раководството: Аткинс го заменува Уједа

Аткинс го заменува Марк Уједа, кој служеше како вршител на должноста претседател на SEC од јануари, по оставката на Гери Генслер. Генслеровиот мандат беше обележан со бројни тужби и репресивни мерки против крипто компаниите. Во спротивност, Аткинс изјави пред Сенатот дека негов приоритет ќе биде „изградба на рационална, стабилна регулаторна рамка за дигиталните средства“, што сигнализира значителна промена во политиката и нуди надеж за крипто секторот.

Синхронизација меѓу Белата куќа и Сенатот: Враќање на про-крипто политиките

Претседателот на Банкарскиот комитет на Сенатот, Тим Скот, го поздрави назначувањето на Аткинс, изразувајќи очекување дека новиот претседател на SEC ќе ја обнови про-крипто ориентацијата видена за време на претходниот мандат на Трамп. Под водство на Трамп, SEC воспостави Крипто работна група за соработка со индустриски лидери и усвои покооперативен пристап кон блокчејн стартапите.

Финансиски обелоденувања го одложија гласањето

Потврдата на Аткинс беше одложена поради задолжителни финансиски обелоденувања, кои открија негови врски со милијардерска фамилија. Во 1990 година, Аткинс се ожени со Сара Хамфрис Аткинс, наследничка на TAMKO Building Products LLC, која во 2023 година пријави приход од 1,2 милијарди долари. Според Forbes, парот има комбинирано нето богатство од најмалку 327 милиони долари. Дополнително, неговите обелоденувања покажаа крипто инвестиции во вредност до 6 милиони долари, вклучувајќи удели во Anchorage Digital и Securitize.

Што да се очекува од Аткинс?

Со длабоко искуство и силни врски со Волстрит и крипто заедницата, Аткинс влегува во SEC со јасна мисија:

„Да се создаде предвидлива и принципиелна регулаторна основа за дигиталната економија.“

За крипто проектите и инвеститорите, ова може да значи крај на регулаторната несигурност и почеток на нова ера каде што SEC се гледа не само како спроведувач, туку и како партнер во обликувањето на иднината.